دوره هفتم سازمان نظام مهندسی ساختمان در حالی به روزهای اتمام خود نزدیک می شود که ضرورت تقویت توجه جامعه مهندسی به سرنوشت سازمان مردم نهاد نظام مهندسی مسأله ای قابل توجه است.
این در حالی است که سازمان با عمری بیش از دو دهه در راستای خدمت به
مردم و مهندسان گام برداشته و امروز جامعه نیاز خود را به مهندسی بیش از قبل احساس
می کند.
در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، اهدافی برای سازمان نظام مهندسی
ساختمان تعریف شده است که از آن جمله می توان به تنسیق امور مربوط به مشاغل و حرفه
های فنی و مهندسی در بخش های ساختمان و شهرسازی، تأمین موجبات رشد و اعتلای مهندسی
در کشور، بالابردن کیفیت خدمات مهندسی و نظارت بر حسن اجرای آن، ارتقای دانش فنی صاحبان
حرفه، حمایت از مردم به عنوان بهره برداران از ساختمان ها و فضاهای شهری، حفظ و
افزایش منابع مواد و انرژی و سرمایه های ملی، فراهم ساختن زمینه همکاری کامل میان
وزارت راه و شهرسازی و شهرداری ها و تشکل های مهندسی و حرفه ای ساختمان و …
اشاره نمود.
لزوم
توجه به حمایت از مردم به عنوان بهره برداران ساختمان ها و فضاهای شهری
دراین میان شاید بتوان وظیفه فراموش شده سازمان های نظام مهندسی را
توجه به «حرفه» دانست! زیرا با تعریفی که از واژه
«مهندسی» در دایره المعارف‌های مختلف آمده است، مهندسی یعنی «به کار بردن علوم و
فنون به منظور طراحی و یا توسعه ساختارها، از طریق درک کامل ساختمان آن‌ها و یا به
منظور پیش‌بینی کردن رفتار آن‌ها تحت شرایط و موقعیت‌های ویژه و معین.
ضمن این که
مهندس باید با تمام جنبه‌های مرتبط با موضوع از جمله هدف و کاربرد یک ابزار، مسائل
مالی و اقتصادی مرتبط با آن، چگونگی حفظ سلامتی و امنیت انسان و طبیعت حین طراحی،
توسعه یا به کارگیری ابزار و وضعیت حقوقی و مالکیت آن، آشنایی کافی داشته باشند».
اما می توان گفت توجه به حمایت از مردم به عنوان بهره برداران فضاهای
شهری، قربانی توسعه های بی رویه و یک جانبه شهری شده است. از دیگر سو، مردم به
عنوان بهره برداران ساختمان ها هستند که باید مورد توجه بیشتر باشند. قطعا تخصص
مهندسان در تأمین آسایش و ایمنی و امنیت مردم کارساز است. این مورد در ساخت، تعمیر
و نگهداری ساختمان ها همواره مورد توجه می باشد.
باید شرایط آموزش جدیدترین فناوری ها و تکنولوژی های صنعت ساختمان به
مهندسان فراهم شود
در هدف دیگر قانون به حفظ و افزایش منابع،مواد، انرژی و سرمایه های
ملی اشاره شده است. سازمان نظام مهندسی ساختمان در این خصوص تشکیلاتی فوق العاده و
حائز اهمیت است.
حمایت از ایده پردازان و مخترعان داخلی، ایجاد فضاهای تحقیقاتی
و پژوهشی، اعطای گواهینامه های تأیید فنی برای تکنولوژی های وارداتی و تصویب شیوه
نامه های بومی سازی فناوری ها از جمله اقدامات مؤثر و مفید سازمان نظام مهندسی در
دو دهه اخیر بوده است.
قطعا مهندسان حرفه مند به این مورد اشراف دارند. اما اعضای هیأت مدیره
هم باید شرایط آموزش برای اعضا را به گونه ای فراهم آورند تا جدیدترین فناوری ها و
تکنولوژی های صنعت ساختمان را به اعضا معرفی نمایند و در راستای آموزش پایدار برای
مهندسان گام بردارند. بنابراین جایگاه حرفه ای سازمان نظام مهندسی ساختمان کاملا آشکار
است.
نگاه حرفه مند به سازمان نظام مهندسی ساختمان نگاهی ارزشی است که باید در
جامعه تسری یابد. برای این منظور نیز سازمان ها باید در زمینه فرهنگ سازی مهندسی
گامی جدی بردارند. تفکری که متأسفانه در هیأت مدیره های دوره های قبل کمتر مورد
توجه بوده است.
رجحان تعامل بر تقابل
از سویی دیگر باید دفاع مؤثر از حقوق مهندسان مدنظر اعضای هیأت مدیره
باشد. بخشی از این دفاع می تواند در تعامل با
سایر ارگان ها، در بازتعریف و تبیین اصول اخلاق حرفه‌ای از یکطرف و همچنین تنسیق
امور حرفه مهندسی به حرفه‌مندان از سوی دیگر دخیل باشد. به نظر می رسد تعامل،
راهکاری بهتر از تقابل خواهد بود.
چرا که در قانون نظام مهندسی هم به صراحت از
فراهم ساختن زمینه همکاری کامل میان وزارت راه و شهرسازی و شهرداری ها و تشکل های مهندسی
و حرفه ای ساختمان نام برده شده است.
بنابراین به طور مثال با تعامل با شهرداری ها می توان جایگاه سازمان
نظام مهندسی را برای تنسیق امور مهندسی بهبود بخشید.
در تعامل با وزارت راه و
شهرسازی میتوان علاوه بر ارتقای جایگاه حرفه مند سازمان نظام مهندسی، در سیاست های
مربوط به تشکل های مهندسی نیز جایگاه مطلوب تری را تصور نمود. به گونه ای که جلب
مشارکت حرفه ای مهندسان در تهیه و اجرای طرح های توسعه آبادانی کشور مدنظر باشد که
این مورد نیز به وضوح در بند دهم از ماده دوم قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان
مورد توجه قرار گرفته است.
فرهنگسازی به عنوان پیش زمینه و مولفه اصلی فعالیت های سازمان
نگاهی دیگر
به سازمان نظام مهندسی ساختمان را می توان نگاهی برای فرهنگ سازی در زمینه تفکر
مهندسی دانست. فرهنگ، پیش زمینه و مقدمه اقتصاد و هر موضوع دیگری است، قطعا فرهنگ
از مؤلفه های اصلی در تمام ابعاد جامعه محسوب می شود، باید توجه داشت که اگر در هر
زمینه فرهنگ صحیح وجود نداشته باشد، نباید انتظار پیشرفت و توسعه را نیز داشت.
از
این رو باید توجه داشت که تلاش برای مهندسی ساختن ابنیه، خود تا حدود زیادی می
تواند بر اقتصاد نیز تأثیرگذار باشد، چرا که افزایش طول عمر ساختمان و کاهش زمان
باعث کاهش صحیح هزینه های ساخت شده و می توان سرمایه های ملی و مردمی را نیز حفظ
کرد که این مورد نیز در بند هفتم از ماده دوم قانون نظام مهندسی ساختمان مورد توجه
قرار گرفته است.
در این راستا از وظایف سازمان می توان به رعایت بهینه اصول فنی،
استانداردسازی و توجه به کیفیت مصالح و مقاوم سازی ساختمان ها به عنوان یک ضرورت
توجه نمود. از سویی دیگر، قانونگذار تعیین مجری ذیصلاح را ضروری می داند و طبق
این قانون همه ساختمان ها باید توسط یک فرد ذیصلاح به نام مجری نظارت شده تا برای
ساختمان شناسنامه فنی صادر شود و کیفیت و صحت اجرا قابل اطمینان باشد.
بر پایه
همین نیاز فنی عرصه ساختمان سازی شهری و در راستای اعتلای سطح کیفی اجرای ساختمان
های شهری، واگذاری انحصاری اجرای پروژه های ساخت و ساز شهری به مجریان ذیصلاح باید
در سیاست کاری سازمان نظام مهندسی قرار گیرد و اعضای هیأت مدیره از حیثیت حرفه ای
مهندسان دفاع نمایند.
انتشار مطالب در زمینه مهندسی و ساخت و ساز و نیز سیمای شهر قطعا نوعی
فرهنگ سازی در زمینه مهندسی و آشنایی با افکار مهندسی خواهد بود.
باید توجه داشت
که رعایت و اجرای مقررات ملی ساختمان در جامعه مستلزم اطلاع رسانی صحیح و مستمر
است که باید با مطالعه ساختاری و تولید دانش و از طریق اقدامات و برنامه ریزی های
کارشناسانه، خلاقانه و آگاهانه توسط هیأت مدیره ها به سمت فرهنگسازی برای اقشار
مختلف جامعه گام برداشت.
