یادداشت

محسن سليمي، عضو هيئت مديره انجمن شركتهاي ساختماني و تاسيساتي خراسان رضوي

تحول گرایی در نظام مهندسی و انتخابات هفتم

جامعه مهندسی کمتر از یک ماه آینده برای انتخاب هیئت مدیره های سازمان های نظام مهندسی ساختمان به پای صندوق های رأی خواهند رفت.

انتخابات این دوره
را، از آن جهت که عقاید و سلایق گوناگون درحوزه های «ساختار و مدیریت»
سازمان به شکل جدی
تری با یکدیگر به رقابت خواهند پرداخت، متفاوت از دوره های پیشین باید دانست که به
نوعی هم بیانگر میزان تأثیر آراء و اندیشه های اصلاح گرانه وزیر محترم راه و
شهرسازی، به عنوان مجری قانون، بر میزان مشارکت آحاد جامعه مهندسی در تعیین سرنوشت
حرفه ای خویش و هم به مثابه یک نظرسنجی در باب کلیات اصلاح قانون نظام مهندسی
ساختمان است.

اهمیّت انتخابات
دوره هفتم سازمان در تأثیر آن بر نقش و جایگاه حرفه مهندسی، هم در درون و هم در
برون جامعه مهندسی، نهفته است. تدبیر دولت در استفاده از فرصت های برآمده از قانون
برای ایجاد تفکر تحول خواهی در نظام مهندسی ساختمان و تبدیل آن به یک همگرائی و
گفتمان خردمندانه در میان اکثریت آحاد مهندسین، که اکنون به وسعت بیشتر رسانه های
تخصّصی و شبکه های اجتماعی در فضای حقیقی و مجازی در حال انجام است، اگر به تبلور
همفکری و تعامل هوشمندانه در انتخابات آتی سازمان بیانجامد فرصتی مغتنم برای تحوّل
و نجات آن از ورطه کنونی خواهد بود. لذا در این مقطع تحلیل دقیق شرایط و شناخت
جریان های گوناگون حرفه ای در عرصه نظام مهندسی می تواند در هدایت این آزمون بزرگ
به یک انتخاب شایسته تاثیر گذار باشد. بر این اساس باید توجه داشت که
:

۱-سازمان
اکنون دو دهه پر فراز و فرود را پشت سر نهاده و همچون بسیاری سازمان ها و نهادهای
دیگر واقعیات گوناگون بسیاری را در عرصه مدیریت و اجرای وظائف در شش دوره گذشته،
از ساماندهی حرفه ای تا ورود به ساختارهای اجرائی صنفی در بخش های گوناگون صنعت
ساختمان، تجربه نموده و اکنون مواجه با بسیاری نقدها و نظرها ست و بالتبع،
صاحبنظران و پرسشگران و خصوصا مهندسان نسل نو بر شنیدن پاسخ های مستدل مدیران و
برنامه ریزان سازمان و تبیین عملکرد از سوی آنان اصرار دارند لیکن این رویه تاکنون
نه در سازمان مرسوم بوده و نه اساسا سازوکاری برای انجام آن تعریف شده است و لذا
باید امید داشت، مهندسان منتخب آینده راهکار تحقّق این خواسته را به نحو شایسته
طراحی و اجرا نمایند
.

اما آنچه که بیشتر
در نقد و نگاه منتقدان جای دارد، کم تحرکی و ناپویائی سازمان در گرایش به اهداف عالی
مهندسی و چرخش و گردش در مسیر انتفاع مادی است که قامت سازمان را از اوج یک تشکّل
مُعظم سیاستگذاری در حرفه مهندسی به حضیض یک بنگاه اقتصادی بهره مند در حوزه صنفی
تنزل داده که نتیجه آن تبدیل صحنه هر انتخابات، در یک دهه گذشته، به عرصه ناموزون
رقابت منافع فردی و گروهی بوده است. این بدعت، که جز نفع مادی هدف دیگری را از
فلسفه وجودی سازمان برای خویش تفسیر و تأویل نمی نماید اکنون به آفت بزرگ نظام
مهندسی تبدیل شده است و در هر دوره از انتخابات هیئت مدیره پر رنگ تر می شود و لذا
بیم آن می رود در انتخابات آینده نیز گروهی اندک همچنان از این عارضه فکری، که در
ظاهر با شعارهائی همچون ارتقاء و اشتغال مهندسان هم سُرائی دارد، در جهت کسب آراء
و استیلاء بر ساختار مدیریت این نهاد ارزشمند مهندسی بهره جویند
.

۲-نظام
مهندسی اساسا خاستگاه مهندسین و نماد استقلال حرفه ای آنان است. تجلی این اراده و
حفظ شأن این جایگاه آن هنگام محقّق می شود که سازمان از مزیّت و امتیاز خواهی های
نامتعارف برخی افراد که در حوزه مدیریت و مسئولیت سازمان قرار دارند ممانعت و از
تبعیض های ناروا، که اکنون به مدد برخورداری سازمان از فراخنا و وسعت مادی به وفور
در آن یافت می شود، اجتناب ورزد. این ویژگی و خواسته، که می تواند هم موجب
رضایتمندی مهندسان و هم مستوجب ارتقاء اعتماد نسبت به سازمان و خدمات آن در میان
عامه اجتماع باشد، غایت اهداف قانون نظام مهندسی است که در طی ادوار گذشته، خصوصا
سه دوره اخیر، به انحاء گوناگون مورد بی مهری و بلکه بی توجهی مجموعه مدیریت
سازمان، به ویژه مدیریت های استانی، واقع گردیده و اکنون با موج نارضایتی در میان
قاطبه مهندسان مواجه شده است و لذا انتخابات آینده که متأثر از اقدامات اصلاحی
وزارت راه و شهرسازی در جهت احیاء “حقوق شهروندی” و توسعه “اخلاق
مهندسی” است باید بتواند آغازگر “رنسانس ساختار و مدیریت” در
سازمان نظام مهندسی ساختمان باشد
.

به اعتقاد نگارنده
توصیه ها و تکمله های وزیر محترم راه و شهرسازی که با شهامت و قاطعیت ابلاغ گردیده
و ملهم از قانون اساسی و فرهنگ اسلامی ایران و به یقین حاصل مطالعات و مشورت های
حقوقی فراوان در حوزه های ذیربط است، می تواند در پویائی قوانین نظام مهندسی
ساختمان و تحوّل در تنسیق امور حرفه ای مهندسان و ساماندهی نهاد های متولّی نظارت
و اجرای ساختمان و مهم تر از همه اعاده هیمنه و ابّهت سازمان در دیده و نگاه
دیگران مؤثر باشد و لذا کسانی که برای دوره آتی مدیریت و مسئولیت این نهاد عالی
مهندسی اعلام آمادگی کرده اند باید اعتقاد راسخ به پرهیز و دوری از تبعیض و سهم
خواهی داشته باشند و اگر تاکنون در مسند مدیریت های گوناگون اجرائی و نظارتی
سازمان حضور داشته اند باید به مناعت طبع و عزت نفس، در اجتناب از قانون گریزی، نه
در کلام که در عمل شهره باشند
.

۳-دولت،
در سه دوره گذشته سازمان، به شدت در مسیر تحقّق اراده خویش برای دولتی شدن سرشت
نظام مهندسی ساختمان تلاش نمود. این عزم و علاقه از آنجا نشأت می گرفت که سازمان
اساسا می باید مؤید تصمیمات و برنامه های دولت در حوزه ساخت و ساز، نظیر مسکن مهر،
می بود و انصافا سازمان نیز در مسیر انجام این خواسته دولت از هیچ تلاشی فروگذار
نکرد. از سوی دیگر با انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی و به حاشیه رانده شدن
نظام فنی و اجرائی و از طرفی کمبود یا تعطیلی طرحهای عمرانی، که به دلیل واگذاری
پروژه ها به شرکت های دولتی یا شبه دولتی و یا فقدان اعتبارات و بودجه های عمرانی
به وقوع پیوست، سازمان نظام مهندسی مبسوط الید در جهت اضمحلال نظام پیمانکاری، که
از دیگر علائق و اهداف دولت به شمار می رفت، تلاش مضاعف نمود و با ابداع شیوه ها و
نگارش شیوه نامه های درون سازمانی پیکره عظیم پیمانکاری را با سابقه ۶۰ ساله تا حد
امکان تضعیف و نحیف ساخت
.

این بدعت نامیمون
علیرغم آنکه همچنان مورد اصرار و ابرام برخی مدیران استانی سازمان قرار دارد، باید
با نگاه تازه دولت در بازسازی و نوسازی ساختارهای برنامه ریزی و احیاء بنیان های
استوار صنعت احداث هر چه زودتر منسوخ گردد تا تکلیف تعاریف خودساخته در عرصه اجرا،
نطارت و مدیریت فنی و اجرائی ساختمان روشن و آثار خطاها و کژی های گذشته هر
چه بیشتر از چهره سازمان زدوده شود. لذا چنانکه دولت در بیان واضح و صریح عقیده
خویش برای ایجاد و تقویت استعدادهای بالفعل صنعت ساختمان از جمله “نظام
پیمانکاری کشور” ابائی ندارد مهندسان منتخب این دوره مدیریت سازمان نیز باید
بر عزم پیروی از دولت برای تحقّق ایده های مترقی حوزه ساخت و ساز جزم باشند. بی
تردید مسئولیت و بلکه رسالت اصلی و اساسی در این راه بر دوش آحاد مهندسان عضو
سازمان است تا با هوشمندی و مدّاقه در نوع نگاه و دیدگاه نامزدهای حاضر در عرصه
انتخابات با رأی به “تحول گرائی” آینده ای روشن را برای سازمان نظام
مهندسی ساختمان رقم زنند
.

۴-تشکّلهای
مهندسی، خصوصا تشکلّهائی که هم ارتباط با نظام مهندسی دارند و هم مرتبط با نظام
فنی و اجرائی هستند، باید نقشی فعّال در انتخابات پیش رو ایفا نمایند. این اراده
شاید در تشکلّهای استانی کمتر اما در معدود تشکلّهائی که در مرکز کشور فعالیت
دارند بیشتر به چشم می خورد، و آنگونه که در یک سال اخیر و خصوصا انتخابات اتاق
مشاهده گردید، می توانند با برنامه ریزی شایسته برای نقش آفرینی در انتخابات هفتم
نظام مهندسی مؤثرتر باشند. این ضرورت آنجا اهمیّت فزون تری می یابد که بدانیم و
بپذیریم اصلاحات قانون نظام مهندسی، که هم اکنون در مرحله تصویب و ابلاغ است، با
سرنوشت جامعه پیمانکاری ارتباطی تنگاتنگ و اثر گذار دارد و لذا نمایندگان این حرفه
باید در ساختار و مدیریت آینده سازمان حضور موفق و مؤثر داشته باشند
.

تشکّلها و
سندیکاهای ساختمانی همواره نماد خدمت و همراهی با دولت بوده اند و اکنون نیز
بیشترین خدمت رسانی به مردم و همکاری را با نهادها و دستگاه های اجرائی در مسیر
تحقّق برنامه های دولت دارند و همواره با همه سرمایه و توان خویش در شکل گیری
آبادانی و عمران کشور تلاش بی ادعا داشته و به خوبی با فرهنگ کار متعهدانه و
مسئولانه که نیاز امروز نظام مهندسی است آشنا و همسازند. استعدادی که، در یک دهه
اخیر، علیرغم نیاز در حوزه ساخت و ساز خصوصی در مسیر حذف و بعضا نابودی رانده شده
است
.

۵-سخن
آخر با بزرگان و برگزار کنندگان انتخابات است. اگر همه دلسوزان نظام مهندسی از
منظر نگاه بیرونی به اهمیّت این رویداد می نگرند بی گمان متولّیان امور از درون بر
زوایای پنهان و آشکار آن احاطه دارند و به آنچه که سازمان در این برهه بدان
نیازمند است به خوبی و درستی واقفند. سازمان امروز در شرایطی است که حتی برای
برگزاری مجامع سالیانه خویش در برخی استانها، که تنهامؤید بودجه گذشته و آینده
آنان است، دچار ضعف و ناتوانی است. بی تفاوتی و نا امیدی در میان جامعه مهندسان
عضو سازمان، که صاحبان اصلی این نهاد بزرگ حرفه ای هستند، مستولی گشته و افق آینده
آن را در فضائی ابهام آلود ترسیم می نمایند. تضاد فکری و عدم سازگاری در میان بعضی
اعضای هیئت مدیره سازمان ها حاکم گردیده و انجام وظائف قانونی و ایفای تعهدات
سازمانی را با مشکل و معضل مواجه ساخته است. رکود حاکم بر ساخت و ساز که با اقتصاد
و درآمد بسیاری از اعضای سازمان پیوند دارد موجب نگرانی و
پریشانی فکری آنان گردیده است
.

جان کلام آنکه همه
این نابسامانی ها سایه بر انتظام امور مهندسی انداخته و لذا جامعه بزرگ مهندسی
ایران منتظر این رخداد، با انگیزه و اعتقاد به تغییر و تحول، در ساختار و مدیریت
نظام مهندسی است لذا فراهم آوردن شرایط حضور پر شور همه آحاد جامعه مهندسی در روز
انتخابات تنها انتظار خیل عظیم مهندسین ایران است که تحقّق این امل جز با عزم و
اراده و عمل مقبول مجریان آن به انجام نخواهد رسید و بی تردید این وعده دست یافتنی
است
.

مطالب پیشنهادی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا