یک استاد دانشگاه در برنامه “گفت و گوی فرهنگی” رادیو گفت و گو عنوان کرد: بخش کیفی آشفتگی ها به این باز می گردد که امروزه صنعت ساختمان دست معماران و شهرسازان نیست، وقتی درباره اصفهان، کاشان و یا یزد صحبت می کنیم، می بینیم که فرهنگ مشترکی دارند و فرهنگ مشترک باعث ایجاد معماری موزون می شود. اما در کلان شهرها هرکس فرهنگ متفاوتی دارد.
برنامه “گفت و گوی فرهنگی” با موضوع «بحران آشفتگی در
معماری کلان شهرها» با حضور
ابوالحسن میرعمادی(از مفاخر معماری و استاد دانشگاه)، مهدی حجت) استاد دانشگاه) و محمد مهدی محمودی(استاد دانشگاه) روی آنتن رادیو گفت
و گو رفت.
در ابتدای این برنامه، میرعمادی(استاد معماری دانشگاه) درباره آشفتگی
در معماری کلان شهرها گفت: آشفتگی معماری دو بعد کمی و کیفی دارد و با توجه به سابقه
تاریخی کلان شهرهای مختلف دنیا، طبیعی است که در دوره تحول کشاورزی به صنعتی،
آشفتگی در این بین پدید می آید و آنچه اهمیت دارد مدیریت این آشفتگی است.
وی با اشاره به اینکه علت اصلی تحول به تکنولوژی تولید در کشاورزی
برمی گردد، خاطرنشان کرد: در گذشته برای تهیه آذوقه و تغذیه مردم، حدود ۸۰ درصد به
کشاورزی مشغول بودند؛ یعنی هرکسی که تولید انجام می دهد به اندازه ۱۰ نفر تولید می
کرد. طبق آمار موجود در کشورهای دیگر پس از صنعتی شدن کشاورزی، هر یک نفر می تواند
۶۰ نفر را تغذیه کند. این طبیعی است که ۸۰ درصد جمعیت کشاورز نباشند و تعدد مشاغل
و شهرنشینی به وجود می آید. افزایش مهاجرت و جمعیت در شهرها در این شرایط به وجود
می آید و حتما پایه اقتصادی دارد.
میرعمادی با ارائه آماری درخصوص جمعیت عنوان کرد: جمعیت تهران طی ۱۰۰
سال گذشته ۴۰ برابر شده اما درشهرهایی مانند نیویورک ۲ برابر شده است. در لندن همان
جمعیت ۱۰۰ سال پیش را دارند و همین طور پاریس و وین افزایش جمعیت نداشتند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه بخش کیفی آشفتگی ها به این باز می
گردد که امروزه صنعت ساختمان دست معماران و شهرسازان نیست، ادامه داد: وقتی درباره
اصفهان، کاشان و یا یزد صحبت می کنیم، می بینیم که فرهنگ مشترکی دارند و فرهنگ
مشترک باعث ایجاد معماری موزون می شود. اما در کلان شهرها هرکس فرهنگ متفاوتی دارد.
وی با اشاره به قوانین موجود نیز گفت: قوانین ما در تهران به طور مرتب
در حال تغییر است و اجازه می دهند که همسایگان ما ۳۰ طبقه بسازند. در حقیقت برنامه
ریزی و هدفگذاری مشخصی در این رابطه وجود ندارد و این مجموع آشفتگی های ما را
تشکیل می دهد.
در ادامه مهدی حجت(استاد دانشگاه) درباره آشفتگی شهر تهران بیان کرد:
هرچه در هر نقطه ای از شهر وجود دارد به وسیله انسان ها تصمیم گیری شده است. مشخص است تصمیم گیرندگان با یکدیگر هماهنگ نبودند و حتی در این مورد
سرعت را چندان مؤثر نمی دانم؛ چون گنبد سلطانیه به آن بزرگی کمتر از ۱۰ سال ساخته
شده است.
حجت با اشاره به اینکه معماری تصویر زندگی انسان در آیینه است، اظهار
کرد: شما می خواهید دست خود را داخل آینه ببرید
و تصویر آیینه را بدون تغییر در فردی که مقابل آینه است، تغییر دهید. وقتی آدم ها
تغییر کنند، تصویر هم تغییر می کند. معتقدم به هر شهری و شکل آن شهر نگاه کرد و به
این نتیجه برسیم که چه نوع مردمی در آنجا زندگی می کند. شهر محصول کیفیت زندگی
ماست و کیفیت زندگی نیز محصول تأمل و تفکر ماست. بدون اینکه رفتار و سلیقه ما تغییر
کند، امکان این وجود ندارد که معماری ما آشفته نباشد.
حجت با بازگشتی به گذشته درباره چگونگی تحول جمعیت توضیح داد: در زمان
شاه ما ۷۵ درصد روستایی و ۲۵ درصد شهرنشین داشتیم اما به جهت تحولی که از اولین برنامه
توسعه ایجاد شد، کارشناسان آمریکایی گفتند ما کشور کشاورزی نیستیم بلکه صنعتی
هستیم و ظرف ۵ سال تصمیم گرفته شد این موازنه برعکس شود.
وی افزود: پس از انقلاب سفید، مقدار بسیاری حلبی آباد در شهرها و از
آنجا به بعد یک نیروی بسیار قوی در پشت شهرها به وجود آمد؛ چون تنها به دنبال سرپناه
بودند و معماری برایشان اهمیت نداشت. از همین زمان پدیده بساز و بفروش تبدیل به
فرهنگ جاری شد. امروز هم همان فرهنگ دایر است و ساختمان های موجود معماری صحیحی
ندارند؛ چون می خواهند یکساله کارشان را تمام کنند.
حجت خاطرنشان کرد: معماری با ساختمان سازی تفاوت دارد و در حال حاضر
شهرمان آشفته است؛ چون به وجوه معماری توجه نمی شود. امروز حتی بالکن های زمین های
خریداری شده، حذف می شود تا مساحت افزایش پیدا کند.
وی گفت: اگر می خواهیم معماری خود را اصلاح کنیم باید به سبک زندگی
خود برگردیم و این در روش ها و منش های ما مشخص باشد.
محمد مهدی محمودی(استاد دانشگاه) در ادامه این برنامه در خصوص آشفتگی معماری
در کلان شهرها گفت: سود زود با سود پایدار تفاوت دارد. سود زود همان ساختمان سازی
است اما سود پایدار منجر به پایداری جامعه می شود.
محمودی افزود: قبول داریم این آشفتگی در شهرهای ما وجود دارد که ممکن
است روی شهرهای کوچک تأثیر بگذارد و تکرار شود. معتقدم تمام شهروندان متوجه این آشفتگی
هستند؛ اما دلیل آن را نمی دانند و همه افراد سهم کوچکی در این آشفتگی دارند.
این استاد دانشگاه با اشاره به معماری گذشته در کشور عنوان کرد: در
گذشته قانون نانوشته ای در رابطه با معماری و شهرسازی وجود داشت که تنها از جنس کالبد
و ساختمان نبود بلکه احترام به بنا بود و حرمت اقلیم را نگه می داشت و هیچ بنایی
خودنمایی نمی کرد؛ اما امروز همه می خواهند بنای خود را بیشتر از دیگر بناها نشان
دهند.
وی گفت: معتقدم اگر این موضوع در سطح کل جامعه روشن شده که این آشفتگی
وجود دارد، نقطه امیدی وجود دارد و برای هماهنگی آن سخت است که قانونی نوشته شود.
ما معماران نقش مهمی داریم و می توانیم مردم یک محله را شاد یا بی تفاوت کنیم و
نمونه آن را در شهرهای قدیمی داریم.
برنامه”گفت و گوی فرهنگی” از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۲۰:۰۰
روی آنتن شبکه رادیویی گفت و گو می رود و علاقه مندان می توانند برای دسترسی به
سایت این شبکه مراجعه کنند.
