آدم عاقل برای کاهش مصرف انرژی سرمایه‌گذاری می کند/ مهندسان به وظیفه خود در بهینه‌سازی عمل نکرده اند

صما: رییس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی ایران گفت: با واقعی تر کردن قیمت انرژی، قطعا مردم برای ساختمان دارای برچسب انرژی، ارزش بیشتری قایل خواهند شد. آرش نجفی در گفتگوی تفصیلی با «صما» همچنین تاکید کرد: جامعه مهندسین به ویژه مهندسان سازمان نظام مهندسی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی به وظیفه خود عمل نکرده‌اند، چرا که از طرف کارفرمایان خود تحت فشار نبوده‌اند. مشروح این مصاحبه به شرح ذیل است:

به نظر شما برچسب
انرژی چگونه می تواند به مصرف بهینه انرژی کمک کند؟

بحث برچسب انرژی و
نحوه اندازه‌گیری میزان مصرف انرژی، موضوع گسترده‌ای است؛
اما بدیهی است در دستگاهی که دارای برچسب انرژی است، می‌توانید میزان راندمان
انرژی و همچنین میزان صرفه‌جویی و حفظ انرژی را اندازه‌گیری کنید.

ما قبلا در انجمن
بهینه سازی مصرف انرژی، با همان هدفی که موسسه استاندارد برچسب انرژی را تعریف کرده،
بحث برچسب انرژی را به صورت استارانرژی تعریف کردیم و استارانرژی هم در تمام دنیا
تعریف شناخته شده است. لذا اگر برچسب انرژی بتواند نیازهای جامعه را تامین کند،
قطعا ما هم در جهت توسعه آن تعامل و کمک می‌کنیم. چون استارانرژی و برچسب انرژی هر
دو تعاریف نزدیک به هم و ماهیت یکسانی دارند، هرچند با دو سلیقه مختلف ویرایش شده‌اند.

در حال حاضر جامعه
چقدر آمادگی اجرای واقعی برچسب انرژی را دارد؟

میزان پذیرش برچسب
انرژی در جامعه ما به چند عامل برمی‌گردد که یکی از آنها قیمت انرژی است. هر چه
قیمت انرژی را در کشورمان واقعی‌تر کنیم، قطعا مردم به دنبال این خواهند بود که
خود را در فضای امن اقتصادی حفظ کنند. پس برای ساختمان دارای برچسب انرژی، ارزش
بیشتری قایل می‌شوند و نسبت به آن اقبال بیشتری نشان می دهند. یعنی همانطور که هتل‌های
با ستاره بالاتر از محبوبیت بیشتری برخوردارند، این اتفاق در خصوص تجهیزات و
ساختمان های دارای برچسب انرژی اتفاق می‌افتد.

برچسب انرژی از
دیدگاه شما چه مزایایی دارد و در چه شرایطی امکان اجرای آن فراهم می شود؟

مطلب حائز اهمیت
این است که اگر برچسب انرژی به صورت یک طرح تعریف شده برای جامعه تعریف شود،
مخاطبان براساس ارزشی که یک ساختمان دارد، حاضر به پرداخت پول بیشتری می شوند تا
از ساختمانی بهره‌برداری کنند که در آن بهینه‌سازی مصرف انرژی به نحو بهتری انجام
شده است. ولی به شرطی که با افزایش قیمت انرژی، انگیزش‌ لازم آن نیز فراهم شود. یعنی
زمانی می‌توان برچسب انرژی را در کشور موفقیت‌آمیز دید که قیمت انرژی در کشور
واقعی شود.

پیامد دیگر اجرای برچسب
انرژی، رفاهی است که برای بهره‌برداران ساختمان ایجاد می‌کند. سکونت در ساختمان دارای
برچسب انرژی سطح A یا B
، به همان نسبت رفاه ساکنان را افزایش می دهد. چون تبادل حرارتی پنجره‌ها کمتر،
نحوه تهویه هوا بهتر و تامین سرمایش و گرمایش متناسب با فصول در آنها راحت‌تر است.
ولی درنهایت تنها زمانی که قیمت انرژی بالا باشد، مردم به خوبی انرژی را استفاده
می‌کنند و در غیر این صورت استفاده بی‌رویه از آن می‌کنند.

سازندگان در چه
شرایطی حاضر به رعایت برچسب انرژی در ساخت و سازها خواهند بود؟

ارزش عمده عملیاتی
شدن برچسب انرژی همانطور که اشاره شد، ابتدا به قیمت حامل‌های انرژی و سپس به شناخته شدن و شناساندن آن در جامعه
برمی‌گردد و اینکه مردم متوجه شوند به ساختمان دارای سطح A
باید بهای بیشتری بدهند. به این ترتیب سازنده هم تشویق می‌شود که به ازای ساخت کیفی
و بهتر، امکان دریافت پول بیشتری از خریداران دارد.

این موضوع که صرف
هزینه بیشتر برای داشتن ساختمانی با برچسب انرژی بالاتر و اعتماد خریدار به طبقه‌بندی
انرژی و آمادگی داشتن برای پرداخت هزینه بالاتر با این نگاه که این هزینه در آینده
نزدیک از محل صرفه‌جویی انرژی جبران می‌شود، نیازمند اطلاع رسانی و فرهنگ سازی
است. نهایتا هم برمی‌گردد به اینکه قیمت حامل‌های انرژی واقعی‌تر شود.

طبق گفته مسئولان برچسب
انرژی به زودی نهایی می شود، این موضوع در راستای جاانداختن برچسب انرژی در کشور چه
نقشی می تواند ایفا کند؟

هرچند بر روی لوازم
برقی خانگی برچسب انرژی و رتبه بندی آن را می‌بینیم، ولی می بینیم که مردم در
درازمدت آنطور که باید از این موضوع استقبال نکرده اند. دلیل این ضعف برمی‌گردد به
کمبود تشویق، راهنمایی و توجیه کردن جامعه در این زمینه که اگر قرار است برای
گرفتن برچسب انرژی بالاتر هزینه بیشتری پرداخت کنند، درنهایت آن پول از محل مصرف
بهینه انرژی حفظ و به آنها بازگردانده می شود.

به نظر شما مهندسان
و معماران در حوزه بهینه سازی مصرف انرژی چه نقشی دارند؟

کل فرآیند بهینه‌سازی
مصرف انرژی چه از باب معماری و یا پایدارسازی معماری ساختمان از لحاظ انرژی، به
جامعه مهندسی و معماران وابسته است و همچنین به مهندسان بخش تاسیسات و مکانیک ارتباط
دارد تا بتوانند تاسیسات کارآمدتر و با راندمان بهتر را به جامعه مهندسی ارائه
کنند. این فرآیند شامل احداث خود بنا از لحاظ نحوه عایق‌ بندی، نوع مصالح و تجهیزات
مورد استفاده اعم از دریچه‌ها، درب و پنجره‌ها و دیوارهامی شود. بنابراین صفر تا صد فرآیند بهینه‌سازی مصرف
انرژی به حوزه تخصصی مربوط است و مستقیما به حوزه مهندسی برمی‌گردد.

به گفته کارشناسان
مرتبط با این حوزه، مهندسان و به ویژه معماران، از تخصص لازم برای بهینه سازی مصرف
انرژی در ساختمان ها برخوردار نیستند و به این مهم توجه نمی کنند، آیا شما با این
موضوع موافقید؟

این بحث دوسویه است. از یک طرف جامعه مهندسی
آنطور که باید در سال‌های گذشته جایگاه خود را در بخش بهینه‌سازی مصرف انرژی تثبیت
نکرده اند؛ به ویژه مهندسانی که در سازمان نظام مهندسی ساختمان فعالیت می‌کنند. چرا
که از طرف کارفرمایان خود چندان تحت فشار نبوده‌اند و حتی شاید گاهی از طرف این کارفرمایان
تشویق شده‌اند که تا جای ممکن در جهت کاهش هزینه‌ها حرکت کنند و به همین دلیل مهندسان
هم آنطور که باید به وظیفه خود عمل نکرده‌اند.

آیا نبود تخصص هم در
این زمینه دخیل بوده است؟

خوشبختانه چون همه مهندسان
اجبارا بحث ۱۹ را مطالعه کرده‌اند و درگیر مباحث اجرایی هم بوده اند. شاید کسانی
که این کار را انجام ندادند، باید در دوره رقابت حذف شوند، نه اینکه کار به آنها
سپرده شود. به نظرم جامعه کارفرمایی، باید بیشتر به انتخاب مهندسان توجه کند و از
آنها بخواهد که مطالب فنی و تکنیکی را ارائه دهند. در آن صورت مهندسانی که از نظر
تخصصی اطلاعات کمتری دارند، خود را به روز می کنند و با مباحث تخصصی بیشتر آشنا می
شوند. وگرنه امکان به دست آوردن اطلاعات فنی و تخصص برای همه مهندسان فراهم است و
کافی است تا جامعه مهندسان با روش‌ها و تکنیک‌های جدید آشنا شوند و بدانند از کدام
منبع اطلاعاتی استفاده کنند.

برای اینکه شرکت‌های
مهندسی و به ویژه معماران بتوانند در بهینه‌سازی مصرف انرژی موثرتر عمل کنند، چه الزاماتی نیاز
است؟

در اینجا بحث
تقاضای جامعه مطرح است و باید تقاضا برای ارتقای سطح کیفی ساخت و سازها به وجود بیاید.
ما ساختمان‌هایی داریم که از نظر انرژی عالی ساخته شده اند و در آنها سیستم
هوشمندسازی ساختمان اجرا شده، همچنین پنجره‌ها، سیستم موتورخانه، تهویه و سایر
آیتم‌ها به خوبی اجرا شده است. اما در کل این موضوع برمی‌گردد به اینکه کارفرما از
طراح و مجری و پیمانکار کاهش مصرف انرژی را مطالبه کند. اینکه بخواهیم تقاضا را
اجباری کنیم، مفرهایی وجود دارد. برای مثال قانون مقررات ملی ساختمان بیست سال پیش
تدوین و رعایت آن اجباری شده اما درصد کمی از آن اجرا می شود.

پس اگر کارفرما
بخواهد این موضوع را رعایت کند، قطعا مهندس و ناظر مربوطه هم رعایت می‌کند. لذا
استقبال بیشتر از موضوع برمی‌گردد به اینکه انگیزه‌های کافی در جامعه فراهم شود.

این انگیزه ها چطور
در جامعه ایجاد می‌شود؟

منظور انگیزه‌های
اقتصادی است. فضاهای ارزش گذاری به این موضوع شامل چند مورد است. اول اینکه بهره‌بردار
برای رفاه خود و نحوه استفاده از ساختمان و میزان صرفه‌جویی انرژی ارزش قایل باشد.
در گام دوم افزایش قیمت حامل‌های انرژی کاملا اثرگذار است. البته تاکید می کنم که پیمان
کیوتو و چشم‌انداز آتی ما برای ۵ سال آینده، این انگیزه را برای همه ایجاد خواهد
کرد. چون بر اساس پیمان کیوتو به ازای تولید کربن و مصرف انرژی مالیات اخذ خواهد
شد. لذا قطعا دولت، سازمان محیط‌زیست و سازمان‌های مربوطه ما هم باید ظرف سال‌های
آینده نسبت به آنالیز و ممیزی کردن تاسیسات ساختمان‌ها و کارخانجات و تعیین میزان
کربن تولیدی هر کدام از واحدها اقدام کنند و از آنها مالیات تولید کربن بگیرند،
چون دنیا از ما مالیات تولید کربن خواهد گرفت.

آن وقت است که ارزش
ساختمان‌ها بهتر مشخص خواهد شد. پس هر کسی که عاقل باشد، امروز که هزینه‌ها پایین‌تر
است، به سرمایه‌گذاری برای کاهش مصرف انرژی اقدام می کند و قطعا در آینده برد
بهتری خواهد داشت.

انجمن‌های ذی ربط
تا چه حد دیدگاه تخصصی نسبت به موضوع بهینه سازی مصرف انرژی داشته‌اند؟ آیا دیدگاه
تجاری انجمن‌ها در این زمینه ضعف محسوب نمی شود؟

کلمه انجمن به صورت
عام استفاده می شود، در حالی که ما انجمن های علمی، فرهنگی و مدل‌های مختلف داریم.
انجمن های مردم نهاد نباید فعالیت تجاری بکنند، اما انجمن بهینه سازی مصرف انرژی یک
انجمن تجاری است که در قانون اتاق بازرگانی ایران به صراحت با موضوعیت BMOو
با هدف رونق بخشیدن به حوزه خود ثبت و تشکیل شده و رویکرد آن ارتقا و رونق بخشیدن
به فضای کسب و کار است. مزیت رونق دادن به کسب و کار در حوزه ما این است که نتیجه فعالیت کسب و کار ما
به کاهش مصرف انرژی منجر می‌شود و این ایرادی ندارد. ما در فضای تجاری در جهت کاهش
مصرف انرژی و ارتقای سطح کیفیت زندگی در جامعه تلاش می‌کنیم، ولی انجمن‌های علمی
نباید وارد حوزه تجاری شوند.

در این بخش ما باید
جایگاه انجمن‌ها را درست ببینیم. مثلا انجمن‌های کارفرمایی که در وزارت کار ثبت می
شوند، نباید به بحث تجاری ورود کنند و با انجام فعالیت‌های کارفرمایی، فضاهای صنفی
و مدل های سندیکایی خود را بررسی کنند.

آیا این نیاز احساس
نمی‌شود که انجمن شما هم جایگاهی را برای فعالیت‌های تخصصی و مهندسی در نظر بگیرد؟

درواقع انجمن ما هم
چنین جایگاهی را در نظر گرفته است. ما از طریق کارگروه‌های تخصصی و مهندسی در حوزه‌های
مختلف با انجمن‌های دیگر در تعامل هستیم. حتی در هیئت مدیره ما از جامعه انبوه‌سازان
و انجمن صنعتی سازان، تاسیسات و مکانیک، دریچه‌ها و پنجره‌ها، آب و خودرو حضور دارند
و ترکیب هیات مدیره خود را براساس عوامل دخیل و تخصص‌های موجود در حوزه‌های مختلف
بهینه‌سازی تعیین کرده‌ایم.

انتهای پیام/

کد خبر: ۰۲۲۴