انشعاب تسهیلات مسکن‌مهر در تهران قطع شد؟
تنها وام بانکی به‌صرفه برای ساخت‌وساز مسکونی داخل شهرها بعد از حدود یکسال پرداخت به سازنده‌ها، طبق گفته متقاضیان کنونی این وام، مدتی است از صحنه بازار حذف شده است.
دو سال پیش علی نیکزاد -وزیر مسکن وقت- با کسب اجازه از دولت سیستم بانکی را مکلف کرد از محل منابع خط‌اعتباری مسکن‌مهر سهمیه محدودی برای احداث آپارتمانهای غیرمهر در نظر بگیرد تا هم امتیاز‌های ویژه نهفته در وام مسکن‌مهر تاحدودی به صورت عادلانه بین پیمانکاران مسکن‌مهر و بسازوبفروش‌های شهری تقسیم شود و هم اینکه متقاضیان مسکن بتوانند به صورت غیرمستقیم – انتقال وام از سازنده به خریدار- از این تسهیلات کم‌بهره برای خرید واحدمسکونی استفاده کنند.
به گزارش دنیای اقتصاد، خواسته نیکزاد همان زمان توسط بانک‌مرکزی در قالب مجوزی تحت عنوان «وام مسکن‌مهر خودمالکی» به بانک عامل مسکن‌مهر ابلاغ شد و مقرر شد: به سازنده‌های مجتمع‌های مسکونی در صورتی که تعهد دهند واحدهای آماده احداث را در زمان فروش فقط به خانوارهای «فاقد مسکن» عرضه کنند، وام بدون‌سپرده قرض‌الحسنه – با نرخ سود حداکثر ۹درصد- پرداخت شود.
در دست‌کم یکسال گذشته انتشار خبر پرداخت این نوع وام در بازار ساختمانی‌ها، سرعت تقاضا از طرف انبوه‌سازان داخل شهرها برای دریافت این تسهیلات را تقریبا به پای آنچه در مسکن‌مهر پرداخت می‌شود، رساند به طوری که گفته می‌شود تاکنون برای ساخت ۵۰۰ هزار واحدمسکونی غیرمهر، تسهیلات مسکن‌مهر پرداخت شده است.
همچنین در شهر تهران در یکسال اخیر، وام مسکن‌مهر خودمالکی به انگیزه اصلی برای ساخت‌وسازهای انفرادی تبدیل شده، به طوری که در این مدت حداقل ۷۰ هزار واحدمسکونی در نقاط مختلف پایتخت با استفاده از این تسهیلات احداث شده است. وام مسکن‌مهر خودمالکی در تهران با نرخ سود ۹درصد پرداخت می‌شود، اما در هفته‌های اخیر به‌رغم تقاضا برای دریافت آن، مسیر ارائه مسدود شده است. هنوز مراجع رسمی خبر توقف پرداخت وام مسکن‌مهر خودمالکی را تایید نکرده‌اند، اما متقاضیان می‌گویند، با درخواست آنها فعلا موافقت نمی‌شود.
حالا در غیاب وام خودمالکی، بسازوبفروش‌ها مجبورند به ازای ساخت هر واحدمسکونی، ۱۵ میلیون تومان به مدت یکسال نزد بانک سپرده‌گذاری کنند تا در نهایت ۳۰ میلیون تومان وام با سود بالای ۲۰ درصد دریافت کنند که این تسهیلات نه برای سازنده و نه برای خریدار مزیت ندارد.
این در حالی است که وام خودمالکی بدون نیاز به سپرده‌گذاری با سود ۹درصد پرداخت می‌شد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» درباره علت قطع انشعاب وام مسکن‌مهر در داخل شهر تهران حاکی است: تفکری در دولت وجود دارد مبنی بر اینکه وام مسکن‌مهر خودمالکی به اندازه وام مسکن‌مهر در کنترل قیمت مسکن موثر نبوده است.
صاحبان این تفکر معتقدند: سازنده‌های مسکن‌مهر بعد از دریافت وام قرض‌الحسنه و تکمیل واحدهای مسکونی، واحدها را به کسانی که دولت تحت عنوان متقاضی واجدشرایط معرفی می‌کند، تحویل می‌دهند، ضمن اینکه قیمت واگذاری مسکن‌مهر از مترمربعی ۵۰۰ هزار تومان تجاوز نمی‌کند، اما وام مسکن‌مهر خودمالکی به آپارتمان‌هایی پرداخت شده که از یک‌سو قیمت فروش آنها در بازار آزاد تعیین می‌شده و از سوی دیگر سازنده‌ها برای فروش این آ‌پارتمان‌ها، وام ۹درصدی را به ابزاری برای فروش با قیمت بالاتر از آپارتمانهای مشابه در محل تبدیل کرده‌اند. منتقدان وام خودمالکی معتقدند: از مزایای این وام عملا سازنده‌ها بهره می‌برند نه متقاضیان مسکن و به جای ادامه پرداخت وام مسکن‌مهر خودمالکی به ساخت‌وسازهای غیرمهر بهتر است منابع بانکی ۱۰۰ درصد صرف مسکن‌مهر شود و وام کنونی ۲۵ میلیونی مسکن‌مهر از طریق تخصیص کامل منابع به اندازه ۳ تا ۴ میلیون تومان افزایش یابد تا جبران افزایش اخیر قیمت مسکن‌مهر برای متقاضیان شود.
اما در دولت کماکان مدافعان پرداخت وام مسکن‌مهر خودمالکی، استفاده از این تسهیلات در ساخت‌وسازهای درون‌شهری را به نفع رونق سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی و حتی به نفع طرف تقاضا ارزیابی می‌کنند. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» در تهران طی هفته‌های اخیر تعدادی از مالکانی که به هوای وام مسکن‌مهر خودمالکی، ملک موجودشان را تخریب و به ساخت‌وساز چندطبقه تبدیل کرده‌اند، برای دریافت این تسهیلات به محل تشکیل پرونده مراجعه کردند؛ اما با پاسخ منفی مواجه شدند.
براساس این گزارش، پرداخت وام مسکن‌مهر خودمالکی به ساخت‌وسازهای مسکونی درون شهرها آمار افتتاح‌های دولتی مسکن‌مهر را نیز ارتقا داده بود؛ چونکه طبق مصوبه دو سال پیش، هر ساختمانی که از این وام بهره می‌گرفت عملا جزو برنامه مسکن‌مهر دولت محسوب می‌شد و از آنجا که بسازوبفروش‌ها به مراتب زودتر از پیمانکاران مسکن‌مهر ساختمان‌ها را تکمیل می‌کردند، آمار افتتاح‌های مسکن‌مهر از این طریق در فاصله‌ای کوتاه رشد قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده بود.
اما هم‌اکنون به خاطر آنچه بی‌اثر بودن وام مسکن‌مهر خودمالکی بر قیمت مسکن در پایتخت عنوان شده، پرداخت آن نیز با اختلال و کندی روبه‌رو شده است.
;
;
