نایب رئیس شورای شهر مشهد در گفت‌وگو با «صما» خبر داد:
تدوین ضوابط نما برای جلوگیری از اثر اغتشاشات بصری/ خلق نماهایی برای انتقال هویت معماری ایرانی
نایب رئیس شورای شهر مشهد با اشاره به جایگاه و اهمیت نما در شهرهای مذهبی مانند مشهد گفت: آنچه که باید به عنوان مسئله نما به آن نگاه کرد، این است که مردم باید بدانند نما جزئی از مشاعات شهری است و با عنایت به اینکه همه مردم به گونه‌ای با آن در ارتباط هستند، جزء یکی از مهم‌ترین عناصر فرهنگی و تمدنی است.
مهدی ناصحی در گفت‌وگو با خبرنگار «صما» اظهار داشت: به همین واسطه معتقدیم که با این نگاه، برای جلوگیری از اثر اغتشاشات بصری در شهر بایستی ضوابط مشخصی برای نما وجود داشته باشد. مانند اینکه در محورهای مختلفی از شهرهای بزرگ دنیا این ضوابط هم به طور سلبی و هم ایجابی وجود دارد.
تدوین ضوابط و مقررات متناسب با هویت شهر
وی ادامه داد: لذا معتقدم که متناسب با هویت هر شهر و ازجمله هویت رضوی شهر مقدس مشهد، باید ضوابط و مقرراتی را حداقل در جداره های پربازدید شهری تهیه کنیم و از سازندگان بخواهیم که آن‌ها را رعایت کنند.
ناصحی اعلام کرد: ما اکنون در حال رقم زدن این اتفاق هستیم و امیدواریم که با هماهنگی کمیسیون ماده ۵ یکی از جزئیات و دیتیل های طرح تفصیلی را به این سمت می بریم که درخصوص سیما و منظر شهری، طرح های تفصیلی ساکت نباشند و روش های ضمانت اجرایی آن را هم پیگیری می‌کنیم تا مقداری موضوع سیما و منظر شهری را ساماندهی کنیم.
اجرای ناقص کپی‌هایی از نماهای غربی
وی همچنین در پاسخ به اینکه با توجه به تعدد مصالح نوین که اغلب خاستگاه غربی دارند، آیا باز هم می‌شود به یک مشخصه ویژه ایرانی-اسلامی در نماهای شهری رسید؛ به طوری که شهرهای ما شبیه کپی سایر کلانشهرهای جهان نشود و آیا اصلا گرایش به چنین امری ضروری است، گفت: تنها یکی از موضوعات مربوط به مصالح است و سایر موضوعات مربوط به شیوه اجرا و خود طرح است. مباحث مختلفی در بین کارشناسان مطرح است و ما این مباحث را در کارگروه سیما و منظر شهری کمیسیون شهرسازی شورای ششم بررسی کرده‌ایم و یکی از این مباحث مربوط به نما است.
ناصحی تاکید کرد: دغدغه ما بیشتر این است که در حوزه سیما و منظر شهری، کپی‌هایی از نماهای غربی آن هم به صورت ناقص اجرا می‌شود. اگر این نماهای غربی به عنوان نماد یک کشور اروپایی به صورت کامل اجرا شود، قابل بحث و توضیح است؛ اما متاسفانه کپی‌هایی که اجرا می‌شود، ناقص است. چون تکنولوژی این کشورها شاید در دسترس سازندگان ایرانی نباشد، بعضا برخی از طراحان به درستی طراحی نمی‌کنند یا در حوزه اجرا نیز با یک شلختگی مواجه هستیم.
اصراری برای استفاده از مصالح غربی و شرقی نداریم
وی با بیان اینکه تنها یکی از این مسائل مربوط به موضوع مصالح است، افزود: مصالح هم در تاریخ معماری مبتنی بر زیست بوم شهری، یعنی شرایط محیطی به لحاظ آب و هوایی و سایر موارد طراحی و استفاده می‌شده است. همکاران ما در حال مطالعه هستند تا به یک نام مشخصی در این رابطه برسند.
وی افزود: ما در فاز اول مقاومتی درخصوص استفاده از مصالح غربی و شرقی به آن معنا نداریم. بالاخره علم در حال پیشرفت است و ممکن است در حوزه‌های مختلف محصولاتی تولید شود که باید بازار خود را داشته باشند و استفاده شوند.
ضرورت عدم شلختگی سیما و منظر شهری
رئیس کارگروه سیما و منظر شهری مشهد با یادآوری اینکه ما بیشتر ناظر بر ضرورت عدم شلختگی سیما و منظر شهری هستیم، افزود: ما نمی‌خواهیم به شیوه کشورها یا شیوه فلسفه سیاسی کمونیستی، تاکید کنیم که همه باید یک نوع مصالح را کار و استفاده کنند. چنین نیست و با در نظر گرفتن قواعد کلی، باید آزادی عمل هم در اختیار سازندگان باشد.
وی در ادامه اظهار داشت: منتهی سیما و منظر شهری بیشتر یک موضوع فرهنگی است، تا فنی و ذائقه مردم به این سمت رفته است. اگر در نقاطی از شهر مشهد تردد کنید، می‌بینید که در همه ساختمان‌هایی که در حال ساخت است، نماهای رومی و یونانی اجرا می‌شود و ذائقه مردم به این سمت و سو رفته است.
فرهنگ‌سازی برای استفاده از طرح‌های ایرانی
ناصحی درخصوص راهکار پیشنهادی برای مقابله با این مسئله گفت: اتفاقی که در این حوزه باید بیفتد، فرهنگ‌سازی است تا مردم پی ببرند که اگر مصالح و طرح‌های ایرانی و بومی را استفاده کنیم، قاعدتا هم به لحاظ قیمت تمام شده ارزان‌تر است، هم به لحاظ کیفیت و زیبایی بهتر است و هم دوام بیشتری دارد و برای دستیابی به این هدف باید فرهنگ‌سازی انجام شود که تلاش می‌کنیم تا این اتفاق را رقم بزنیم.
خلق نماهایی برای انتقال هویت معماری ایرانی
وی همچنین درباره نقش نما در پایدارسازی ساختمان‌ها و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها گفت: متریالی که استفاده می‌شود، در بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان کاملا موثر است. در حوزه مباحث فنی و مهندسی، نمایی که استفاده می‌شود اگر جاذب نور و حرارت، یا منعکس‌کننده نور و حرارت باشد، در مصرف انرژی بسیار اثرگذار است. اینکه نماهای شیشه‌ای، فلزی، آجری و یا سنگی در ساختمان‌ها استفاده شود کاملا در ذخیره انرژی یا تبادل انرژی موثر است.
نایب رئیس شورای شهر مشهد با بیان اینکه مطالعات خوبی هم در این زمینه صورت گرفته که این مطالعات قابل استفاده است، خاطر نشان کرد: در معماری ایرانی و با اغماض در معماری ایرانی و اسلامی، موضوع مهم و مدنظر ما خلق فضا و تولید نماهایی است که برای انتقال هویت و حفظ معماری ایرانی قابل بهره‌برداری باشد و اصل این است.
