مسکن و ساختمان

استادیار دانشکده معماری دانشگاه تهران درگفت وگو با صما مطرح کرد:

هسته امن محله، روشی استراتژیک برای خروج از رکود نوسازی

استادیار دانشکده معماری دانشگاه تهران با اشاره به اینکه شهرداری و دولت باید به دنبال راه حل واقع نگر برای نجات بخشی ساکنان بافت های فرسوده تهران باشند تاکید کرد: هر گونه مداخله به قصد نوسازی در بافت فرسوده، باید ضمن توجه به لزوم صرفه اقتصادی برای مالکان، با ترسیم راهکارهایی برای مدیریت شهری زمینه ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی، توسعه مشارکت و رونق اقتصادی شهر را نیز فراهم آورد.

سیدامیر منصوری ضمن بیان مطلب فوق در گفت و گو با صما اظهار داشت: بیش از سه میلیون نفر از جمعیت تهران در خانه های ناپایدار زندگی میکنند. از طرفی تهران در میان سه گسل فعال قرار دارد که با شرایط موجود در صورت وقوع زلزله با درجه مرکالی بالا، سرپناه و حیات بسیاری از شهروندان تهرانی با تهدید جدی مواجه خواهد شد. بحرانی که به جهت تراکم بالای جمعیت و ضعف مدیریت بحران، میتواند به یک فاجعۀ جهانی تبدیل شود.

درتشخیص اولویت بخشی به احیای بافتهای ناکارآمد انحراف ایجاد شده

این استاد دانشگاه ادامه داد: مسئله بافتهای فرسوده در شهر تهران همواره ازچند نظر مورد توجه مجامع علمی و مدیریتی قرار داشته است، در این راستا پیش بینی حادبودن وضعیت بافت فرسوده پس از وقوع بحران های قریب الوقوعی همچون زلزله، با در نظرگیری وضعیت ژئوتکنیکی تهران در کنار مسئله کیفیت پایین فضای زیست شهروندان در این مناطق، بحران های اجتماعی و اقتصادی در ذیل مسائل مبتلا به این پهنه ها دسته بندی می شوند.

وی خاطرنشان ساخت: اما به نظر می رسد در سالهای اخیر رویکرد ذی نفوذان نسبت به اهمیت این مسئله دچار انحراف شده است و در تشخیص اولویت بخشی به حل این مسایل دچار سردرگمی و بی عملی شده اند.

منصوری تاکید کرد: با تعریف شورای عالی معماری و شهرسازی از بافت های فرسوده در سال ۱۳۸۴ ، سه شاخص ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری، به عنوان معیارهای تعین محدودۀ بافت های فرسودۀ شهری انتخاب شد.

وی ادامه داد : شرایط اقتصادی و سیاسی کشور و وجود تحریم های گسترده در کوتاه مدت چشم اندازی از درآمد کلان برای دولت ترسیم نمیکند. در عین حال خطر رخداد زلزله و مرگ چند میلیون نفر ساکن تهران هر لحظه افزایش می یابد. در مناطقی که مسئلۀ «حیات » در فرایند نوسازی بافت فرسوده وجود دارد، هیچ دستگاهی حق ندارد نجات بخشی را در عرض سایر اقدامات قرار دهد.

ضرورت طراحی راهکارکوتاه مدت برای نجات بخشی ساکنان بافت

وی با اشاره به اینکه نجات بخشی باید هدف اول و راهبرد اصلی هر نوع مداخلۀ نوسازانه در شهرها باشد تصریح کرد: در نتیجه شهرداری در وهلۀ اول و دولت مرکزی در وهلۀ دوم موظف هستند راه حلی که در کوتاه مدت قابل تحقق باشد برای نجات بخشی ساکنان بافتهای فرسوده تهران طراحی کنند.

این استادیار دانشگاه با اشاره به نخستین اقدامات دولت برای احیای بافتهای فرسوده اذعان داشت: پس از انقلاب اسلامی دهه ۶۰ شمسی نخستین اقدامات رسمی در وزارت وقت مسکن و شهرسازی برای احیای بافت های تاریخی شهری در قالب تعریف پروژه های خاص این نواحی آغازشد.

وی تاکید کرد:  قبل از آن و در سالهای پیش از انقلاب نیز طرحهایی از جمله بافت تاریخی شیراز به صورت موردی و نه در قالب سازمانی مرتبط با احیای بافتهای تاریخی یا فرسوده انجام شده بود.

منصوری گفت:طرح جامع تهران که در سال ۱۳۸۶ تصویب شد، هیچ اقدام خاصی برای بافتهای فرسوده نکرد و تنها با تعیین پهنه های فرسوده نوسازی آنها را به طرح دیگری واگذار کرد که هرگز تهیه نشد.

دورباطل نوسازی به دلیل عوامل اقتصادی وقانونی دربازآفرینی بافتها

وی یادآور شد: دور باطل نوسازی چرخه ای است که طی سالیان طولانی ناشی از عوامل قانونی و اقتصادی مؤثر در نوسازی بافت های فرسوده به وجود آمده است.

منصوری با اشاره به اینکه با این پیش فرض که دولت و شهرداری بودجۀ کافی برای نوسازی خانه های فرسوده ندارند، نظریۀ (هستۀ امن) مطرح میشود گفت: «هستۀ امن محله » مجموعه ای محلی و خدماتی مبتنی بر یک پارکینگ(طبقاتی) تجمیعی است که در مرکز کوی یا محله و ترجیحاً در جوار خدمات دیگر محلی مانند مسجد و پارک احداث میشود.

وی افزود: خانه هایی که در قلمروی آن است میتوانند پارکینگ ضروری را در «هستۀ امن » پیش بینی کنند و اعطای تراکم به آنها تا سقف متعارف شهر بلامانع است. این در حالی است که حذف شرط پارکینگ امکان کوچک سازی واحدها را نیز فراهم میکند.

این استادیاردانشگاه تاکیدکرد: در این رویکرد توقف خودرو در معابر ممنوع شده و از تعریض کوچه ها مگر به ضرورت، جلوگیری می شود. همچنین سطح اشغال خانه ها با رعایت نورگیری تا ۱۰۰ درصد در قطعات کوچک افزایش می یابد.

منصوری گفت: در صورت عدم ساخت در کل زمین، با دریافت تراکم حداکثری، دیوار پلاک حذف و حیاط آن با کوچه تلفیق می شود و منظرکوچه ها به عنوان فضای جمعی طراحی و با فضای سبز تجهیز میشود.

وی ادامه داد: همچنین دسترسی ماشین رو به خانه ها برای خدمات، امور اضطراری و دسترسی به پارکینگهایی که قبلاً ساخته شده به صورت مدیریت شده پیشبینی میشود.

این استادیار دانشگاه اذعان داشت: «هستۀ امن »، باشگاه فعالیتهای جمعی محله است که با میدان تره بار و فضای چند منظوره برای مراسم آیینی و اجتماعات درکنار مسجد محل، مرکز کوی یا محله را ایجاد میکند. این مجتمع نقطۀ عطف محله است که با معماری سبز به صورت باغ معلق طراحی میشود و بخشی از عرصۀ محله تلقی میشود و شهرداری موظف به نگهداری مشاعات آن است.

هسته امن محله، چرخ راکد اقتصاد را به حرکت در می آورد

وی تاکید کرد: برنامۀ راهبردی «هستۀ امن محله » به دلیل اتکا به سرمایه های خرد شهروندان و توان ایجاد ارزش افزوده در املاک موجود از طریق اعطای تراکم، امکان آن را دارد که چرخ راکد اقتصاد تهران را به حرکت در آورد و گام اول رونق اقتصادی شهر باشد.

منصوری خاطرنشان ساخت:در صورت به راه افتادن زنجیرۀ ساخت و ساز، تقاضای گسترده ای وارد بازار میشود که در حدود ۱۵۰ شغل وابسته به آن نیزفعال و در نتیجه به افزایش اشتغال و تولید منجر میشود.

مطالب پیشنهادی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا