نحوه تشکیل و شروع به کار کمیته های سیما و منظر شهری

فرجامی،معاون اسبق شهرسازی و معماری وزارت مسکن در پنجمین “همایش و نمایشگاه ساختمان پایدار” و سومین “همایش و نمایشگاه نما و طراحی داخلی تاریخچه ای از نحوه تشکیل کمیته های نما در کشور را ارائه کرد.

وی در خصوص این مسیر، توضیح داد:  در آذرماه۱۳۸۷ مصوبه ای در شورای عالی معماری و شهرسازی تعریف شد تحت عنوان مصوبه سیما و منظر شهری که این مصوبه اولین مصوبه ای بود که در دل آن شوراهایی تحت عنوان شوراهای ارتقای کیفیت سیما و منظر شهری در نظر گرفته شد.

فرجامی افزود:  این شوراها در استان ها تشکیل می شد و برای تک تک شهرها نبود. دبیرخانه این شوراها در مسکن و شهرسازی ها و یک نگاه دولتی بر آن حاکم بود و برای شروع این حرکت بیشتر دستگاه های دولتی عضو آن بودند.

معاون اسبق شهرسازی و معماری وزارت مسکن، ادامه داد: این کمیته ها در بعضی استان ها تشکیل شد و در بعضی استان ها هم تشکیل نشد و بعضی استان ها هم تا الان بصورت جدی این مصوبه را اجرا نکردند. در حدود سال ۱۳۹۱ آقای قالیباف به عنوان شهردار وقت بعد از ملاقاتی که با مقام معظم رهبری داشتند، شورای ارتقای کیفیت سیما و منظر شهری را راه اندازی کردند. چرا که مقام معظم رهبری معمولا در ملاقات با مسئولین بر ضرورت استفاده از معماری ایرانی و اسلامی تاکید می کردند. بعد از این ملاقات، آقای قالیباف به استناد همان مصوبه سال ۸۷ شورای ارتقای کیفیت سیما و منظر شهری را در شهرداری تهران راه اندازی کردند که خود ایشان هم جلسات را اداره می کردند.

فرجامی در اینباره، توضیح داد: آن شورا کمیته هایی تشکیل داد که یکی از آن ها کمیته معماری بود که مهندس بهشتی مسئولیت آن را به عهده داشتند. آن کمیته کم کم دو دسته کار را انجام داد. یک دسته تدوین ضوابط و مقرراتی که چگونه این هدف پیش برود و یک مسیر دیگر هم بررسی پروژه های بزرگ بود. البته در این کمیته ها فقط موضوع نما نبود که مورد بررسی قرار می گرفت بلکه سایر موارد دیگر هم بررسی می شد.

معاون اسبق شهرسازی و معماری وزارت مسکن درخصوص نتایج و خروجی این کمیته ها ، توضیح داد: محصول کار این کمیته در بخش ضوابط و مقررات، تهیه اولین دفترچه برای کمیته های نما بود که راهنمایی برای طراحی و کنترل نماهای شهری بود و از نظرات مشاوران این حوزه هم کمک گرفته شد.

فرجامی افزود: بعد از آن هم نتایج مثبت دیگری نیز بدست آمد از جمله مجموعه های ضوابط و مقررات مماری، طراحی شهری، وظایف کمیته ها و… نیز بدست آمد. این اقدامات به مرورادامه پیدا کرد و با ابتکار خود شهرداری و وقتی این ضوابط تهیه شد آن را به مناطق منتقل کردند.

وی گفت: در حدود سال ۹۳ کمیته های نمای مناطق در ادامه همان کمیته متمرکز ایجاد شد و بعد هم کمیته بنای شاخص در مرکز ایجاد شد. این رویه ادامه پیدا کرد و لازم به ذکر است شورای وقت عالی اسلامی شهر تهران روی این موضوع خیلی وقت گذاشتند و یک مصوبه دادند که به لحاظ قانونی برای شهرداری قابل اجرا است. این مصوبه برای دو سال اعتبار داشت که تیر ماه امسال اعتبار آن به اتمام رسید.اما با تغییر شورا تداخل پیدا کرد و باید اعضای جدید تعیین شوند.

فرجامی درباره آخرین مصوبه مربوط به سیما و منظر شهری، توضیح داد: در اسفند ماه ۱۳۹۹ سازمان شهرداری ها و دهیاری ها یک دستورالعمل تدوین و به استان ها ابلاغ کرد و شهرداری ها هم بعضا اجرا کردند. آخرین مصوبه مربوط به این موضوع در مرداد ۱۴۰۰ مجددا توسط شورای عالی معماری و شهرسازی در قالب ماده ۵۴  آیین نامه داده شد که در یکی از بندهای آن رسما ارتقای سیما  و منظر را با ترکیبی شبیه کمیته های نمای تهران برای کل شهرهای کشور با اولویت شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر تعریف شده است. امروز این آخرین مصوبه محسوب می شود و چون به دستور هیات وزیران بوده مصوبه محکمی محسوب می شود.