شتاب بازار تهویه مطبوع جهان چرا متوقف شد؟
از زمان معرفی آن در اوایل قرن بیستم بازار تهویه مطبوع رشد بسیار قابل ملاحظهای داشته است. با وجودی که در اواخر قرن بیستم رشد این صنعت روند آهستهتری به خود گرفت، اما دوباره شتاب گرفت و رشد چشمگیری از خود نشان داد. صنعت تهویه مطبوع در حال حاضر بزرگترین بخش بازار جهانی گرمایش و تهویه مطبوع HVAC را تشکیل میدهد. از سوی دیگر افزایش متوسط دمای کره زمین، نیاز به خنککنندهها را افزایش داده و این بازار همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد. با این حال با توجه به تمرکز هرچه بیشتر کشورهای جهان بر محدود کردن گرمایش زمین بازار صنایع تهویه مطبوع به سمت تولید محصولاتی کارآمدتر، استفاده از مبردها با ایجاد گرمایش کمتر و امکان نظارت از راه دور واحدها و سیستمها حرکت خواهد کرد. افزایش تقاضا در بخشهای مسکونی و تجاری، کاهش مصرف انرژی و راهحلهای نوآورانهای که برای محصولات این صنعت تقاضا ایجاد میکنند، پیشرانهای رشد بازار محصولات تهویه مطبوع هستند. در ایالات متحده آمریکا، منطقه خاورمیانه و آسیا پاسیفیک تقاضا برای محصولات این صنعت در جنگ با تغییرات آبوهوایی به طور قابل ملاحظهای افزایش یافته است. لزوم انطباق با مقررات دولتی در ارتباط با کاهش مصرف انرژی و سازگاری با محیط زیست نیز از پیشرانهای افزایش تقاضا برای تجهیزات تهویه مطبوع در تمامی کاربریها محسوب میشود.
از سوی دیگر از زمان شروع همهگیری کرونا آگاهیهای بهداشتی مصرفکنندگان تا اندازه زیادی افزایش یافته و محبوبیت تهویه مطبوع با عملکردهایی چون تصفیه هوای سالم، از بین بردن گردوغبار، مرطوبسازی، بهبود میزان اکسیژن، استریلیزه کردن، خودتمیزسازی و ذرات ریز معلق، افزایش یافته است. بازار تجاری تهویه مطبوع چین، که در آن صنایع سرگرمی و مهمانپذیری در سهماهه نخست سال ۲۰۲۰ بسیار تحتتاثیر همهگیری قرار گرفتند، در سهماهه دوم سال و با بازگشت ساخت پروژههای بزرگ، شاهد بازگشت این روند و بهبود بودند. از سوی دیگر انتظار میرود با پشتیبانی دولت از بازارهای تجاری و صنعتی، بخش تجاری صنعت تهویه مطبوع در این کشور رشد پویاتری نسبت به بازار مسکونی داشته باشد.
وقوع همهگیری کرونا در سال ۲۰۲۰ در تمام سطوح صنعت گرمایش و تهویه مطبوع HVAC احساس شده است. بخش تجاری به طور خاص در تمام نقاط جهان صدمه دیده است. تقاضای مصرفکنندگان و همینطور عملکرد و برنامهریزی در میان تولیدکنندگان و توزیعکنندگان محصولات این صنعت تغییر کرده است، به طوری که در بخش مثبت آن به دنبال بهبود رفتار مصرفکنندگان، تکنولوژیها و رویکردهای جدیدی ایجاد شده است. با این حال بازار جهانی این صنعت در سال ۲۰۲۰ با افت قابل ملاحظهای نسبت به سال گذشته مواجه بوده است.
کرونا رشد بازار را کند کرد
اما پیشبینیها نشاندهنده آن هستند که اندازه بازار تهویه مطبوع جهانی در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰ با نرخ رشد ترکیبی سالانه ۷/ ۳درصدی مواجه خواهد بود و از ۶۴/ ۱۷۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به ۲۴/ ۱۸۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ خواهد رسید. این رشد عمدتاً به علت شروع مجدد فعالیت شرکتها و بهبود از تاثیرات همهگیری ویروس کروناست که پیشتر منجر به اقدامات محدودکننده، محدودیتهای اجتماعی، کار از راه دور و تعطیلی فعالیتهای تجاری شده و چالشهای عملیاتی ایجاد کرده بود. از سوی دیگر پیشبینیها نشان میدهند که بازار تهویه مطبوع جهانی با نرخ رشد سالیانه ترکیبی حدود ۴/ ۷درصدی به ۵۴/ ۲۴۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ خواهد رسید. علت اصلی این رشد را میتوان عمدتاً در افزایش شهرنشینی و صنعتی شدن جستوجو کرد؛ به طوریکه انتظار میرود افزایش جمعیت شهری و فعالیتهای صنعتی تقاضا برای تجهیزات HVAC از جمله تجهیزات تهویه مطبوع، را تا حد زیادی افزایش دهد.
در سال ۲۰۱۹ و پیش از وقوع همهگیری کرونا در جهان، فروش جهانی تهویه مطبوع به لحاظ تعداد ۳/ ۲ درصد و به لحاظ ارزش دلاری ۵/ ۲ درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است. در ایالات متحده آمریکا بازار تهویه مطبوع در سال ۲۰۱۹ در حالت کلی رشد را به ثبت رساند، که ناشی از رشد اقتصادی سالم، اعتبار قابل دسترس و بهصرفه و فعالیتهای ساختوساز قوی این کشور بوده است. به لحاظ فناوری نیز بهبود بهرهوری و ترکیبی از رویکردها در سیستمها، به عنوان مثال دارای مجرا یا بدون مجرا، در جریان بوده است.
از سوی دیگر بازار تهویه مطبوع در آمریکای لاتین با رشدی نزدیک به ششدرصدی نسبت به سال گذشته آمریکای شمالی را پشت سر گذاشته و در سال ۲۰۱۹ به حدود پنج میلیارد دلار رسیده بوده است. برزیل، مکزیک و آرژانتین سه بازار برتر این منطقه هستد و با وجود نوسانات سیاسی و اقتصادی بازار فرصتهای تجاری قوی ایجاد کرده و بسیاری از شرکتها فروش خود را در این منطقه افزایش دادهاند. چین اما به عنوان بزرگترین بازار تهویه هوای جهان در سال ۲۰۱۹ با کاهش فروش مواجه بوده است. انتظار میرود این کشور در سالهای بعد به سمت محصولات با کارایی بالاتر حرکت کند و با توجه به مقررات جدید در رابطه با سطح بهرهوری انرژی انتظار میرود اسپلیتهای با سطح بهرهوری پایین انرژی به سرعت در این کشور کاهش پیدا کنند. از سوی دیگر افزایش دمای هوا فروش محصولات تهویه مطبوع را در بخش مسکونی اروپا در سال ۲۰۱۹ افزایش داد؛ بازارهای کلیدی در جنوب اروپا با سیستمهای قدیمی جایگزین میشوند و بازار تجاری اصلی چون فرانسه و آلمان به طور فزایندهای به بازارهای مسکونی مبدل میشوند. برندهایی از آسیا بازیگران اصلی بخش مسکونی هستند. مقررات مربوط به کاهش هیدروفلوروکربنها HFC در سراسر اتحادیه اروپا با همراهی سریع اکثر کشورها با این تغییرات اثرات بسیاری روی بازار این محصولات خواهد داشت.
بازارا تهویه مطبوع آفریقا نیز ظرفیت بالایی را نشان داده است اما هنوز در مرحله ظهور قرار دارد. در حال حاضر تقاضای بالایی برای تهویههای مطبوع اسپلیت در این منطقه دیده میشود و برندهای چینی حضور خود را از طریق تبلیغات گسترده در این بازار افزایش دادهاند.
نفوذ رو به گسترش اسپلیت و ویآراف در بازار تهویه مطبوع
نگاهی عمیقتر به عملکرد محصولات تهویه مطبوع نشان میدهد روند رشد در سال ۲۰۱۹ نسبت به سال گذشته برای تمامی محصولات به جز در قسمت هوا کندتر بوده است. نفوذ رو به گسترش در اسپلیتها و ویآرافها در بخشهای مسکونی و پروژههای تجاری سبک قابل ملاحظه بوده است ولی چیلرها رشد ملایمی را حفظ کردهاند و چیلرهای گریز از مرکز
Centrifugal chillers پیشرو هستند. در سطح جهانی بیشترین رشد در ویآرافهای کوچک مشاهده شده است به طوریکه در سه قاره رشد دو رقمی به ثبت رسیده است. مناطق آمریکای شمالی و جنوبی، خاورمیانه و آفریقا به معنای واقعی در حال پذیرش اسپلیتهای بدون مجرا همراه با رشد قدرتمند در تکنولوژی اسپلیتهای چندگانه و ویآرافها هستند.
امواج گرمایی سال ۲۰۱۹ و جایگزینی واحدهای نصبشده سبب رشد فروش اسپلیتهای چندگانه در اروپا شد، به طوریکه فرانسه، انگلستان و روسیه رشد سالانه بیش از ۲۰درصدی را به ثبت رساندهاند. همهگیری کووید ۱۹ که از روزهای ابتدایی سال ۲۰۲۰ جهان را با رکود بیسابقهای مواجه کرد و پیشبینیهای گذشته درباره رشد سالانه بازار را تحتتاثیر خود قرار داده است. کووید ۱۹ تقاضای بازار و زنجیره تامین جهانی را در سال ۲۰۲۰ مختل کرد. گفتنی است BSRIA قبل از وقوع همهگیری کرونا میزان رشد سالانه ویآرافهای کوچک را حدود شش درصد، ویآرافهای بزرگ را حدود ۵/ ۴ درصد، اسپلیتهای چندگانه را نیز ۵/ ۴ درصد و چیلرها را حدود ۲/ ۲ درصد پیشبینی کرده بوده است.
تاثیر همهگیری بر بازار تهویه در مناطق مختلف جهان
چین که تابهحال بزرگترین بازار تجهیزات تهویه مطبوع جهان است نیز از اثرات بیماری کووید ۱۹ در امان نبوده است، بهطوریکه بازار تهویه مطبوع در نیمه اول سال ۲۰۲۰ مانند اکثر بخشهای اقتصادی این کشور به شدت آسیب دید، ولی از نیمه دوم سال شروع به بهبود کرد. در حالت کلی اما بازار تهویه مطبوع چین در سال ۲۰۲۰ با افت مواجه بوده است. BSRIA تخمین زده است که ارزش فروش این بازار در چین در سال گذشته حدود پنج درصد کاهش داشته است. ولی انتظار میرود بازار این کشور در سال ۲۰۲۱ مجدداً بهبود پیدا کند. استانداردهای بهرهوری انرژی که به طور رسمی در تاریخ اول ژانویه ۲۰۲۰ به اجرا درآمده است از جمله عوامل اساسی است که سبب رشد بازار داخلی این کشور خواهد شد.
در آمریکا نیز با وجود آنکه بازار مسکونی رشد چشمگیری داشته است ولی بازار ویآرافها به علت ضربه سختی که همهگیری به دفاتر تجاری، بخش مهمانپذیری و آموزش وارد کرد، با افت بسیار بالایی مواجه شد. اما با افزایش محبوبیت ویآرافهای کوچک در خانههای مسکونی این بازار موفق شد سال ۲۰۲۰ را با رشد مثبت به پایان برساند. در بخشهای تجاری نیز فروش چیلرها تا آخر سال رشد پیدا نکرد و انتظار میرود بهبودی در این بخش در سال ۲۰۲۱ حاصل شود. بازار محصولات پکیج پشتبامی و داخلی نیز در سال گذشته آسیب زیادی دیدند. بخش هوا روی کیفیت هوای داخلی متمرکز است. فروش در آمریکای لاتین نیز تحتتاثیر کووید۱۹ قرار داشته است و این امر در فروش کلی آن تاثیرگذار بوده است. برزیل در سال گذشته با کاهش ۴/ ۶درصدی در فروش تجهیزات تهویه مطبوع روبهرو شد، با وجود این بهبود انتظاری این بازار در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ نیز ممکن است با توجه به کاهش درآمد قابل تصرف و سرمایهگذاری کم، به تاخیر بیفتد.
در مورد بزرگترین بازیگر بازار تهویه مطبوع در جهان، چین، همانطور که قبلاً هم اشاره شد تولیدکنندگان این کشور کارخانههای خود را تعطیل کردند و محمولههای کالا در اوایل سال گذشته متوقف شد. اما در حالت کلی بازار تهویه مطبوع چین با کنترل همهگیری و ترویج مصرف محلی و پروژههای زیربنایی بهبود یافت. بازار تهویه مطبوع مالزی نیز رشد خود را از سال ۲۰۲۱ از سر گرفته است ولی انتظار نمیرود تا سال ۲۰۲۳ به سطح سال ۲۰۱۹ برسد. سنگاپور به شدت تحتتاثیر همهگیری قرار گرفت، در حالی که ویتنام به دلیل رشد بالای اقتصادی و تقاضای بالای مسکونی و تجاری همچنان یکی از سریعترین رشدها در بازار تهویه مطبوع آسیا را دارد. در ژاپن، با وجودی که بازار تجاری این صنعت به شدت منقبض شده بود، کار در خانه بازار مسکونی را نجات داد. بازار اسپلیتها در کره جنوبی، تایلند و اندونزی نیز سال گذشته را و همچنان با رکود به پایان رساند، اما در استرالیا طرح کمکهزینه به خانهسازان بازار مسکونی تهویههای مطبوع این کشور را رونق داد.
در عربستان سعودی و امارات متحده محصولات تجاری صنعت دچار اختلال عمده در کسبوکار ناشی از شیوع بیماری کووید ۱۹ و فقدان پروژههای بزرگ ساختمانی شدند. در هند نیز فروش کلیه محصولات تهویه مطبوع به علت اختلالات عمده در کسبوکار ناشی از همهگیری، کاهش یافت و با شروع موج جدید کرونا در این کشور بهبودی این صنعت نیز به تاخیر افتاد.
در ایتالیا و روسیه افزایش تقاضا برای تهویه هوا در دوران کرونا فروش هواسازهای AHU را افزایش داد. در فرانسه، اسپانیا و آلمان نیز سیستمهای اسپلیت به دلیل سرمایهگذاری این کشورها در بازار مسکن، سال دیگری را همراه با رشد تجربه کردند در حالی که بازار ویآرافها در سال گذشته با رکود مواجه بوده است. بازار چیلرها در انگلستان به سمت پمپهای حرارتی و سیستمهای دوظرفیتی تمایل پیدا کرده است. کندی رشد اقتصادی، نوسانات ارزی، تداوم انقباض در بخش ساختوساز و تاثیر همهگیری کرونا نیز از جمله عواملی بود که به بازار چیلر ترکیه در سال گذشته ضربه زد.
بزرگترین عامل رشد بازار جهانی تهویه مطبوع بدونشک رشد بیپایان جمعیت است؛ با افزایش جمعیت تقاضا برای زیرساختها و اتومبیلها سر به فک میکشد و در نهایت تقاضا برای سیستمهای تهویه مطبوع را افزایش داده و روند بازار را به حالت افزایشی حفظ میکند. افزایش درآمدهای سرانه و قابل تصرف و بدتر شدن مداوم شرایط جوی مهمترین عوامل رشد در این صنعت خواهند بود که هند و چین بیشترین سهم را در آن خواهند داشت. در پی شیوع بیماری کرونا نیاز به بیمارستانها و کلینیکها به شدت افزایش داشته است؛ انگیزه جهانی برای ساخت هتلها و پردیسهای سینمایی همچنان وجود دارد و تقاضا برای سیستمهای تهویه هوای تجاری افزایش خواهد یافت. این بازار همچنین با رشد صنعت گردشگری هدایت خواهد شد چراکه هتلها و وسایل نقلیه تجاری در سراسر جهان در آینده نزدیک به سیستمهای تهویه مطبوع قابل حمل و سایر انواع آن در آینده نزدیک نگاه خواهند داشت.