مقایسه بین بتن آماده و بتن معمولی
بتن آماده برای بسیاری از پروژه‌های سنگین به انتخاب اول تبدیل شده و پیمانکاران با توجه به شرایط مختلفی که دارند ترجیح می‌دهند که از این بتن استفاده کنند. ساخت این بتن و جابجایی آن مراحل مختلفی دارد و در هرکدام از این مراحل اتفاقاتی برای بتن رخ می‌دهد که بعضاً به سود آن بوده و کیفیت آن را بهبود می‌بخشد. همچنین کارخانه‌های بتن آماده در شرایطی کنترل شده کار می‌کنند و بتن خود را تولید می‌کنند که کیفیت بتن تغییر چندانی با لحظات قبل و حتی روزهای قبل ندارد و پیمانکار و مهندس سازه مطمئن است که از یک بتن یکپارچه بهره میبرد.
اما بااین‌وجود، برخی از پیمانکاران استفاده از بتن آماده را ضروری نمی‌دانند و معتقدند که تولید بتن در کارگاه می‌توان سود بیشتری داشته باشد و از لحاظ اقتصادی برای آنها بهتر خواهد بود. همچنین آنها به کارگران و پرسنل خود ایمان کامل داشته و فکر می‌کنند که این افراد بتن را تحت شرایطی کاملاً مشخص و تعیین شده تولید می‌کنند. با این وضعیت می‌توان گفت که هر دو نوع بتن تقریباً شرایط یکسانی دارند و فقط در برخی از جزئیات با هم متفاوت هستند که محل کارخانه بتن آماده و کیفیت کار آنها این تفاوت‌ها را چشمگیر می‌کند.
عوامل مختلف بر مقایسه بتن آماده و بتن معمولی
یکپارچگی و یکدست بودن بتن
بتن آماده با توجه به شرایطی که تجربه می‌کند از یکپارچگی و یکدستی بیشتری برخوردار است. این بتن علاوه بر اینکه در کارخانه به طور کامل مخلوط می‌شود، در مسیر انتقال به محل ساخت و ساز نیز درون میکسر هم خورده می‌شود و کیفیت بالایی دارد. اما بتن معمولی کارگاهی تنها در مرحله تولید مخلوط می‌شود و نمی‌توان گفت که به درجه یکنواختی لازم می‌رسد. البته برای رساندن این بتن به کیفیت بتن آماده باید زمان بیشتری صرف کرد که توجیه اقتصادی ندارد.
الزامات نیروی انسانی
یکی از الزامات کار با بتن، استفاده از نیروی انسانی ماهر و نیمه ماهر است. برای کسانی که بتن مورد استفاده خود را در کارگاه تولید می‌کنند، برخورداری از کارگرها ماهر و نیمه ماهر با تعداد بالا ضروری است و سرعت کار را بالا میبرد. اما در مورد کارخانه‌های بتن آماده این موضوع کاملاً فرق کرده و تعداد نیروی انسانی کمتری نیاز دارد. با توجه به اینکه این بتن در شرایط کنترل شده و با مقدار مشخصی از مواد انجام می‌شود، به نیروی انسانی با تعداد بالا نیاز ندارد.
مدیریت مواد مورد نیاز
مدیریت مواد مورد نیاز در یک پروژه را می‌توان به دو شکل از بازرسی خلاصه کرد. درواقع بخش اول آن فراهم آوردن مواد اولیه و جلوگیری از کم شدن این مواد اولیه است و بخش دوم آن بازرسی فنی مواد اولیه از لحاظ کیفی است. در کارخانه‌های بتن آماده، با توجه به اینکه سفارش تولید بتن از قبل گرفته شده است، از میزان مواد اولیه مورد نیاز اطلاع دارند و به مقدار کافی تهیه می‌شود. در ضمن ورود هر گونه مواد اولیه به کارخانه منوط به کنترل کیفی آنهاست. به‌عنوان‌مثال، در مورد ماسه باید از لحاظ اندازه دانه‌ها و همچنین وجود موادی مانند خاکستر یا آهک در آن بررسی شود.
مدت زمان صرف شده
به احتمال بسیار زیاد، مهم‌ترین دلیل استفاده از بتن آماده به صرفه‌جویی در زمان برمی‌گردد. با توجه به اینکه زمان ساخت بتن از زمان کلی پروژه کم می‌شود، می‌توان گفت که فرایند کلی پروژه سرعت بیشتری دارد. طبق بررسی‌های صورت گرفته ساخت یک پروژه با بتن آماده باعث کاهش ۵۰ درصدی در زمان ساخت آن می‌شود و این می‌تواند خبری خوشحال‌کننده برای پروژه‌های بسیار بزرگ باشد. این درحالی است که فرایند تولید بتن معمولی کارگاهی همزمان با ساخت پروژه صورت می‌گیرد و بخش مهمی از زمان آن را تلف می‌کند.
وضعیت فضای کارگاهی و فضای مورد نیاز
اگر از همه موارد بالا بگذریم، ایجاد یک کارگاه در محل پروژه و تأمین تجهیزات اولیه برای تولید بتن با دردسرهای بسیاری همراه است و بسیاری از پیمانکاران به دلایل مختلف از این کار انصراف می‌دهند. به‌عنوان‌مثال، برای تولید یک بتن با کیفیت تجهیزاتی مانند بیل، میکسر، منبع آب، انبار ذخیره‌سازی مواد اولیه، فرغون و مواردی ازاین‌دست نیاز است و اگر حجم تولید بتن بالا باشد و بتن ریزی سقف یا بتن ریزی فونداسیون صورت گیرد، وضعیت حادتر نیز خواهد شد. این در حالی است که استفاده از بتن آماده هیچکدام از این دردسرها را نخواهد داشت و صرفاً بتن از میکسر به محل بتن ریزی انتقال داده می‌شود.
کیفیت نظارت بر بتن و کنترل کیفیت مواد اولیه
یکی دیگر از مراحلی که در کارخانه‌های بتن آماده صورت می‌گیرد، بررسی کیفیت مواد اولیه و نظارت بر روند تولید بتن است. معمولاً این کارخانه‌ها با یک شرکت خاص به توافق می‌رسند و مواد اولیه خود را از این شرکت‌ها تأمین می‌کنند و خواسته خود را با آنها مطرح می‌کنند. بنابراین، قبل از اینکه مواد اولیه بتن خریداری شود، از تولیدکننده خواسته می‌شود که مواد با کیفیت مورد نیاز آنها را تأمین کند. در مرحله دوم که این مواد وارد کارخانه می‌شوند، تست‌های مختلفی بر روی آنها صورت می‌گیرد و سیمان، ماسه، مواد شیمیایی افزودنی و آب از هر لحاظ مورد بررسی قرار می‌گیرند. این در حالی است که در بتن‌های کارگاهی و معمولی هیچکدام از این تست‌ها صورت نمی‌گیرد و تنها با اعتماد به تولیدکننده و تجربه پیمانکار صورت می‌گیرد.
آزمون‌های آزمایشگاهی
آزمون‌های آزمایشگاهی در کارخانه بتن آماده به دو صورت انجام می‌شود که بخش اولیه آن به بررسی کیفیت مواد اولیه برمی‌گردد که در قسمت‌های قبلی شرح داده شد. اما بررسی کیفیت بتن به همین آزمایش‌ها خلاصه نمی‌شود و خود بتن نیز از نظر میزان حباب، میزان آب موجود در آن، میزان یکنواختی و کیفیت بتن بررسی شود. بنابراین قبل از خروج بتن از کارخانه تست‌های مختلفی بر روی آن صورت می‌گیرد و در نهایت بتن استاندارد به مشتری تحویل داده می‌شود. اما در بتن معمولی کارگاهی همه این تست‌ها توسط کارگر و پیمانکار صورت می‌گیرد و چاره‌ای جز اعتماد به آنها وجود ندارد.
قیمت گذاری
قیمت یکی از معیارهایی است که باعث می‌شود پیمانکاران به استفاده از بتن معمولی کارگاهی تمایل نشان دهند. قیمت نهایی تمام شده بتن آماده از مقیمت تمام شده بتن معمولی بیشتر است و از لحاظ این قیمت گذاری بتن معمولی طرفداران بیشتری دارد. البته برای کسانی که پروژه‌های سنگین دارند و دوست دارند که پروژه خود را سریعتر به پایان برسانند، این قیمت پایین‌تر می‌تواند در نهایت به ضرر آنها ختم شود.
استفاده از مواد افزودنی شیمیایی
معمولاً با توجه به شرایط آب و هوایی و همچنین نوع پروژه از مواد افزودنی مختلفی استفاده می‌شود تا کیفیت بتن در این شرایط حفظ شود. مواد افزودنی بتن شامل انواع ضد یخ‌ها، روان کننده‌ها، سخت کننده‌ها، مواد آب بندی بتن، الیاف‌های سنتزی و کریستالی و موادی ازاین‌دست می‌شوند که انتخاب آنها تابع شرایط مختلفی است. اما باوجوداینکه افزودن این مواد به بتن می‌تواند مفید باشد، درصورتی‌که مقدار آن مناسب و مطابق با استاندارد نباشد، مشکلات بزرگی به وجود می‌آورد و حتی کیفیت بتن را به شدت پایین می‌آورد. بنابراین کسانی که قصد دارند از این مواد افزودنی استفاده کنند، توصیه می‌شود که بتن آماده به کار ببرند. با توجه به اینکه شرایط کارخانه‌های بتن آماده کنترل شده است و کلیه افزودنی‌ها مطابق با استاندارد صورت می‌گیرد، بنابراین بهتر است که از تولیدات این کارخانه‌ها استفاده شود.
حمل و جابجایی بتن و محل کارگاه
استفاده از بتن آماده به محل ساخت و ساز نیز بستگی دارد و کسانی که فاصله بسیار دوری از کارخانه بتن دارند بهتر است از بتن معمولی استفاده کنند. اگرچه مخلوط شدن بتن خیلی خوب است، اما اگر این مسافت خیلی طولانی باشد، به کیفیت بتن ضربه می‌زند و حتی خاصیت سیمان نیز خراب می‌شود. همچنین مخلوط شدن بیش از حد بتن باعث بالا رفتن تعداد حباب‌ها در بتن آماده شده و باید ویبره بر روی آن صورت گیرد. بنابراین پیشنهاد ما این است که برای کارگاه‌های دور بهتر است از بتن معمولی کارگاهی استفاده شود.
