علی بیت‌اللهی؛ رئیس پژوهشکده ابنیه مرکز تحقیقات راه،مسکن و شهرسازی
بازگشت مدیریت‌شهری به قانون
آتش‌سوزی و تخریب کامل ساختمان پلاسکو بار دیگر ضرورت بازگشت مدیریت شهری به قانون شهرداری‌ها و عمل به وظایف قانونی خود را مطرح می‌کند.
هم اکنون به واسطه قوانین و مقرراتی که برای ساخت‌وسازهای جدید وجود
دارد موضوع ایمنی در برابر حریق چندان نگران‌کننده به نظر نمی‌رسد، بلکه نگرانی
اصلی در این باره مربوط به ساختمان‌هایی همچون پلاسکو است که به واسطه قدمت چند ده
ساله، فاقد هرگونه سیستم ایمنی به خصوص در برابر حریق هستند.
در این زمینه موضوع
ناامنی این ساختمان‌ها به خصوص در مجتمع‌های عمومی و مراکز تردد و تجمع شهروندان
از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ هرچند موضوع ناامنی در سایر ساختمان‌ها اعم از ساختمان‌های
مسکونی قدیمی هم مساله‌ای بی‌اهمیت نیست و نمی‌توان به سادگی از آن عبور کرد. هر
چند درخصوص ساختمان‌های مسکونی و خصوصی و همچنین الزام آنان به تجهیزات اطفای
حریق، هنوز ضعف‌های قانونی و خلأ‌های سیاست‌گذاری وجود دارد اما در مورد ساختمان‌های
عمومی که پلاسکو نیز یکی از نمونه‌های آنان محسوب می‌شد چنین خلأ قانونی وجود
نداشت.
بر اساس بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، مدیریت شهری مکلف بود قبل از
آنکه این ساختمان دستخوش حریق و نابودی شود با عمل به وظیفه قانونی خود از این
فاجعه جلوگیری کند. بر مبنای
این ماده قانونی، اتخاذ تدابیر موثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق
و همچنین رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه‌ها
و اماکن عمومی و… بر عهده شهرداری قرار دارد
. همچنین
به موجب تبصره ذیل همین ماده قانونی، در کلیه موارد مربوط به رفع خطر از بناها و
غیره، شهرداری پس از کسب نظر مامور فنی خود به مالکان یا صاحبان اماکن ابلاغ مهلت‌دار
متناسبی صادر می‌کند و اگر دستور شهرداری در مهلت معینی به موقع به اجرا گذاشته نشود،
شهرداری راسا با مراقبت ماموران خود اقدام به رفع خطر خواهد کرد و هزینه صرف شده
را با محاسبه ۱۵ درصد اضافه، به‌عنوان خسارت، از مالکان دریافت خواهد کرد. مطابق
با این ماده قانونی، شهرداری تهران وظیفه دارد قبل از وقوع حوادث این‌چنینی اقدام
لازم را به منظور جلوگیری از بروز فاجعه انجام دهد و این کار انجام وظیفه قانونی مدیریت
شهری محسوب می‌شود.
حادثه پلاسکو نشان داد با توجه به تجمع گسترده مراکز تجاری-اداری،
مسکونی و انبارهای انباشته از کالاهای قابل اشتعال، در مناطق مرکزی و جنوبی شهر،
تا چه حد لازم است مدیریت شهری تهران در انجام فعالیت‌های قانونی خود بازنگری کند.
از سوی دیگر ضرورت الزامی کردن بیمه ساختمان‌ها و توجه بیشتر شرکت‌های بیمه به
رعایت نکات ایمنی در ساختمان‌های خواهان دریافت پوشش بیمه‌ای از دیگر اقدامات موثر
برای به حداقل رساندن حوادث تلخی مشابه آتش‌سوزی و تخریب ساختمان پلاسکو محسوب می‌شود.
