قلب تهران مداوا می شود

بروز و ظهور آسیب های اجتماعی بخشی از هویت انکارناپذیر شهرهای مدرن است. در دهه های اخیر موج عظیم مهاجرت، بیکاری، فقر و به دنبال آن بزهکاری، حیات اجتماعی شهروندان را در بسیاری از شهرها تهدید کرده و منجر به شکل گیری احساس ناامنی و عدم تعلق به شهر شده است. تجربه نشان می دهد که مسئولان مربوطه تلاش کرده اند تا با وضع قوانین سخت گیرانه از گسترش آسیب ها و بحران های اجتماعی جلوگیری کنند.

وقوع آسیب های اجتماعی در تهران به عنوان یکی از شهرهای توسعه یافته در
دنیا امری اجتناب ناپذیر است. با این وجود، مدیران شهری در سال های اخیر با تاکید
بر مشارکت مردم و بهره گیری از نگاه دقیق اجتماعی و آسیب شناسانه سعی کرده اند تا
با تمامی توان در مقابل گسترش آسیب ها و بحران های اجتماعی بایستند و شهری امن
برای تمامی شهروندان بسازند.

در همین راستا، به تازگی شهرداری تهران با همکاری نیروی انتظامی اجرای
طرح انضباط اجتماعی در منطقه ۱۲ را به عنوان یکی از آسیب پذیرترین مناطق شهر تهران
کلید زده است. طرحی که قرار است تا با ساماندهی معتادان، کارتن خواب ها،
دستفروشان، صاحبان چرخ دستی ها و موتورسیکلت سواران و… از سهم آسیب های اجتماعی
در این منطقه قدیمی اما پرتردد بکاهد.

بی شک، برنامه ریزی و اجرای موفق هر نوع طرح اجتماعی منوط به شناسایی
نیازهای شهروندان و مشارکت آنان است. بر این اساس، طرح انضباط اجتماعی بر
پایه درخواست شهروندان مبنی بر ساماندهی آسیب های اجتماعی، کاهش جرایم و جلوگیری
از تبدیل آسیب ها به بحران آغاز شده است و در ادامه مسیر مشارکت و حمایت همه جانبه
مردم را می طلبد.

در همین رابطه، برخی از ساکنان، کسبه و مراجعین منطقه ۱۲ به ویژه
منطقه بازار خواسته های خود از مدیران
شهری و دیدگاه های شان را درخصوص طرح انضباط اجتماعی مطرح کرده اند.

دستفروش ها چهره بازار را زشت می کنند

“بازار تهران قلب اقتصادی شهر است و هر روز میلیون ها آدم از
جمله گردشگران خارجی در این مکان تردد می کنند. در این شرایط، تعداد بالای دستفروش
در خیابان اصلی بازار و حتی کوچه ها چهره این منطقه را به شدت زشت کرده است.”

این را صاحب یکی از عطاری های واقع در بازار می گوید. او که وجود
دستفروش ها را مانعی برای کسب و کار مغازه داران می داند در ادامه عنوان می کند:
ما کسبه با هزینه ای بالا مغازه ای را در بازار اجاره یا خریداری می کنیم و از صبح
تا عصر هم بدون وقفه کار می کنیم، به این امید که بتوانیم درآمد قابل قبولی داشته
باشیم، اما این اتفاق آن گونه که باید نمی افتد چرا که دستفروش ها بدون پرداخت هیچ
هزینه ای تنها با پهن کردن بساط در گوشه ای از خیابان اجناس خود را با قیمت کم می
فروشند.

او ادامه می دهد: تحت این شرایط، برای من به عنوان یک مغازه دار
انگیزه ای برای ادامه کار نمی ماند. آدم هایی مانند من مجبور هستند برای مغازه چند
کارگر استخدام کنند و هزینه بپردازند اما در عمل این دستفروشان هستند که با کار
غیر قانونی سود می برند.

این مغازه دار امیدوار است تا با اجرای طرح انضباط اجتماعی دستفروشان
ساماندهی شوند و چهره بازار و شرایط کسب و کار تغییر اساسی کند: ساماندهی دستفروش
ها و برخورد اصولی با آن ها باعث می شود تا بازار تهران هم مانند بازار بسیاری از
کشورها روال طبیعی خود را طی کند و بسیاری از اتفاقات ناگوار که هر روز شاهد وقوع
آن ها هستیم به تدریج محو شود.

دستفروشان مانع تردد مردم می شوند

محسن ۲ سال است که در بازار تهران مشغول به کار است و مسئولیت اداره
یکی از مغازه های فروش لوازم آرایشی و بهداشتی را بر عهده دارد. او از مشکلات موجود در بازار می گوید: یکی از مشکلات کار
در بازار تهران این است که در هر صنف رقابت زیاد است. ما تمام پس انداز خود را به
بازار می آوریم و باید در این فضای رقابتی حداکثر بهره را ببریم. به این شرایط سخت
باید وجود رقبایی مثل دستفروش ها را اضافه کرد.

این مغازه دار بیان می کند: دستفروش ها با کمترین امکانات و نازل ترین
ترین قیمت محصولات خود را می فروشند. در واقع، از آن جایی که هزینه ای پرداخت نمی
کنند با کمترین میزان سود کالای خود را می فروشند و در این میان مغازه داران مجبور
هستند برای جلب مشتری نرخ کالا را پایین بیاورند.

او ادامه می دهد: البته، مشکل ما با دستفروشان تنها این مورد نیست. در
بسیاری از موارد، این افراد مانع تردد مشتری می شوند و اجازه نمی دهند تا مشتری به
راحتی از مغازه ها دیدن کند.

محسن با استقبال از طرح ساماندهی دستفروشان می گوید: یقیناً، جمع آوری
و ساماندهی دستفروشان در یک مکان مشخص برای ما مغازه داران یک فرصت است.
البته، به این شرط که شهرداری و نیروی انتظامی طرح را با جدیت و تا انتها پیش ببرد
تا دیگر شاهد حضور این افراد در بازار تهران نباشیم.

ناامنی در منطقه ۱۲ محسوس است

“زندگی در منطقه ۱۲ سخت شده است. هر روز که در گوشه و کنار این
منطقه راه می روم مجبور هستم تا از کنار تعداد زیادی معتاد بگذرم و این اتفاق، حس
ناامنی بدی را به من القا می کند.”

این را خانم ۵۰ ساله ای می گوید که ۱۵ سال است که در محله هرندی
زندگی می کند و تصمیم دارد به دلیل ناامنی موجود در این منطقه به زودی محل زندگی
خود را تغییر دهد.

او ادامه می دهد: وجود معتادان، کارتن خواب ها و متکدیان وضعیت
نامناسبی در منطقه ۱۲ ایجاد کرده است. بسیاری از مواقع، بعد از تاریک شدن هوا به
هیچ عنوان حاضر نیستم به خیابان بروم چرا که می ترسم مورد حمله یکی از این افراد
قرار بگیرم. گاهی حتی می ترسم تنها در خانه بمانم. هر لحظه احساس می کنم ممکن است
لطمه ای به من وارد شود. تحت این شرایط تصمیم گرفتم تا برای راحتی تردد بچه ها و
نوه هایم محل سکونتم را تغییر دهم و به منطقه ای آرام تر بروم.ای کاش حالا که
شهرداری تهران نشان داده در هر حوزه ای ورود پیدا کند، به نتیجه می رسد، اقدامات
لازم را انجام دهد و منتظر باقی نهادهای مسئول نماند.

موتورسواران در پیاده روها جولان می دهند

۴۵ سال است که در محله پامنار زندگی می کند و به این محله تعلق خاصی
دارد. با این وجود، چند سالی است که از شرایط محله ناراضی است و امیدوار است تا
شرایط به گونه ای تغییر کند.او از
آسیب های این محله و به طور کلی منطقه ۱۲ می گوید: محله ما قدیمی است و جزو بافت
فرسوده به حساب می آید. در این مناطق، یک سری مشکلات اجتماعی بیداد می کند و موجب
سلب آرامش ما شده است.

او ادامه می دهد: کارتن خواب ها و معتادان بدون هیچ ترسی در تمام بخش
های منطقه دیده می شوند. این امر موجب شده است تا افرادی مانند من و خانواده ام همیشه
احساس ناامنی کنیم. من بارها از مسئولان خواسته ام تا فکری به حال ترافیک، تراکم
جمعیت و آسیب های اجتماعی این منطق کنند.

وی ادامه می دهد: معتادان در این محدوده به راحتی و در ملاء عام اقدام
به برداشتن صدقات مردم از صندوق های صدقات واقع در خیابان ها می کنند و متاسفانه
نه پلیس و نه دیگر مسئولان مربوطه تاکنون واکنشی نشان نداده اند. خوشحالم که نیروی
انتظامی و شهرداری بالاخره می خواهند راسا اقدام کنند و مشکلات منطقه را رفع کنند.

این شهروند رفت و آمد بی قاعده موتورسواران در پیاده روها و برخوردهای
نامناسب با شهروندان را یکی دیگر از مشکلات این منطقه می داند و اظهار می دارد:
امیدوارم تا مسئولان با عزمی جدی از ناهنجاری های اجتماعی موجود بکاهند تا مانند
بسیاری از دوستانم مجبور به مهاجرت از این محله نشوم.

آسیب های منطقه ۱۲ را از نزدیک لمس کرده ام

“من یکی از مشتریان دائمی بازار تهران هستم و هر هفته به بازار
سر می زنم. به همین دلیل هم مشکلات بازار را به خوبی می شناسم چرا که از نزدیک لمس
کرده ام”. این جمله را یکی از خانم های مغازه دار شمال شهر می گوید که هر بار
برای خرید کالا به بازار تهران مراجعه می کند.

او می گوید: در یک کلام مشکلات بازار زیاد است. قدم به قدم باید از
کنار دستفروش ها رد شوی و هر لحظه ممکن است با یکی از چرخ دستی ها برخورد کنی. به
این مورد باید آدم هایی را که قدم به قدم ایستاده اند و تو را به زور به سمت مغازه
ها هدایت می کنند، اضافه کرد.

او عنوان می کند: شرایطی که امروز در بازار تهران دیده می شود به هیچ
عنوان مطلوب نیست. بازار یکی از مهم ترین مناطق تجاری تهران است و هر روز تعداد
زیادی از شهرهای مختلف و حتی توریست ها از نقاط مختلف جهان به این مکان می آیند
اما چیزی جز خستگی و ناراحتی نصیب آن ها نمی شود.

این شهروند در ادامه بر ضرورت ساماندهی وضعیت موجود در بازار و منطقه
۱۲ اشاره می کند و ادامه می دهد: یک بار از شرایط به شدت ناراحت بودم، کیفم را در
پیاده رو دزدیده بودند و هیچ یک از عابران به من کمک نکردند. بعد از آن از یکی از
ماموران مستقر در بازار درخواست کردم تا فکری به حال مشکلات مردم در این منطقه
کند. ما بازار را دوست داریم و امیدواریم مسئولان کمک کنند تا بدون کمترین مشکل در
این منطقه تردد کنیم.

مسئولان چهره منطقه ۱۲ را عوض کنند

” ۲۵ سال است که در یکی از ادارات منطقه ۱۲ شاغل هستم و هر روز
باید به این منطقه رفت و آمد کنم. بافت قدیمی و سنتی این منطقه برای بسیاری از
جمله من جذاب است اما مشکلات موجود گاهی موجب می شود تا ترجیح دهم از این منطقه
منتقل شوم چرا که هر روز شاهد اتفاق های ناگواری برای همکاران و مردم عادی هستم که
موجب می شود نسبت به این منطقه حس ناامنی داشته باشم.”

این شهروند از ترافیک، رفت و آمد غیراصولی موتورسواران، صاحبان چرخ
دستی، معتادان و متکدیان ناراضی است و می گوید: تصادف، اعتراض به رفت و آمد
موتورسوراران و برخورد بد آن ها با مردم و معتادان، اقامت در این منطقه حتی برای ۸
ساعت کاری را سخت کرده است.

او بیان می دارد: به عنوان یک مرد، گاهی از شرایط اجتماعی نامساعد این
منطقه می ترسم و به همکارانم می گویم چگونه خانم ها می توانند بدون دغدغه در این
منطقه رفت و آمد کنند. منطقه ای که پر از معتاد، متکدی و کارتن خواب است، زندگی و
کار را برای سایرین غیرممکن می کند. این در حالی است که این بخش از تهران هویت شهر
ما است و هیچ یک از ما شهروندان دوست نداریم منطقه ۱۲ را در چنین وضعیتی ببینیم.

او در ادامه از مسئولان می خواهد تا در طرح انضباط اجتماعی با تاکید
بر درخواست های مردم چهره منطقه را عوض کنند: طرح هایی مانند ساماندهی معتادان و
کارتن خواب ها بارها در نقاط مختلف تهران انجام شده است و در عمل به نتیجه ای که
مطلوب مردم بود نیانجامیده است. بر این اساس، امیدوارم تا این بار، نیروی انتظامی
در کنار شهرداری با تاکید بر نگاه اجتماعی و شناسایی نیازهای مردم و با استفاده از
روش های جایگزین چهره منطقه را عوض کند تا بعد از این، با آرامش و بدون ترس از
تصادف، جیب بری و حمله از سوی معتادان در کوچه های این منطقه رفت و آمد کنیم.

شهرداری تهران با همکاری نیروی انتظامی درنظر
دارد تا با ساماندهی مشکلات مطروحه در این گزارش به علاوه مواردی دیگر که لزوم
توجه مدیران و مسئولان را برای ساماندهی این منطقه می طلبد، قلب آسیب دیده تهران
را مداوا کند. بدین ترتیب هم گام موثری در کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی در شهر
برداشته می شود و هم از آنجایی که تهران قدیم جاذبه های توریستی بسیاری دارد، در
بهبود صنعت توریسم هم مفید واقع خواهد شد.