علت عدم موفقیت طرحهای کاهش مصرف انرژی از زبان رییس انجمن علمی انرژی ایران در گفتگو با «صما»:
همیشه میخواهیم از کارهای سخت شروع کنیم
با توجه به روند روزافزون مصرف انرژی در کشور بخصوص در بخش ساختمان، ارائه روش هایی جهت بهبود و کاهش میزان مصرف ضروری است. هدر رفت بالای انرژی در بخش ساختمان باعث شده تا با تهیه و اجرای طرح برچسب انرژی ساختمان ها رتبه مصرف انرژی در ساخت و سازها مورد توجه قرار گیرد. «صما» در سلسله گزارشهایی با بررسی این طرح، نظر کارشناسان را در این حوزه جویا خواهد شد.
رییس انجمن علمی
انرژی ایران در گفتگو با «صما» با اشاره به طرحی که وزارت راه و شهرسازی به عنوان
متولی بخش مسکن در خصوص برچسب انرژی در دست تهیه دارد خاطر نشان کرد: اولا این
طرح، طرح جدیدی نیست و در حدود ۶ سال است که کارگروهی مرکب از وزارت نیرو، سازمان
بهرهوری مصرف انرژی، سازمان بهینهسازی مصرف سوخت، مرکز تحقیقات مسکن و سازمان
برنامه و بودجه بر روی طرح برچسب انرژی مربوط به ساختمانها کار میکنند. درحدود ۲
سال نیز استاندارد برچسب انرژی برای ساختمانهای اداری تدوین شده و در حال حاضر در
مرحله ابلاغ است و البته به صورت آزمایشی نیز در حال اجرا است. فاز بعدی این طرح،
تدوین برچسب انرژی برای ساختمانهای مسکونی و اداری در قالب همان کارگروه در حال پیگیری
است و وزارت راه و شهرسازی طبیعتا سهم عمدهای را در بحث انرژی ساختمان برعهده دارد.
به گفته موذب
ترابی، در واقع این برچسب انرژی گویای این نکته است که یک ساختمان در صورتی میتواند
به عنوان یک ساختمان قابلقبول شناسایی شود که میزان مصرف انرژی آن در حد
استاندارد تعریف شده باشد، مثل سایر لوازم برقی خانگی که دارای برچسب انرژی A
و B و … هستند و
این رتبهها بیانگر میزان مصرف انرژی در این وسایل است. این بحث در صنعت ساختمان
نیز بیانگر این مسئله است که سازههایی که به تازگی در حال احداثند یا آنچه از قبل
ساخته شده، دارای چه رتبهای از نظر میزان مصرف انرژی هستند و در واقع چه میزان
از انرژی را هدر میدهند.
به گفته وی هدف از
اجرای این طرح اینست که با فراگیر شدن برچسب انرژی نگاه خریدار، نگاه توسعهدهنده،
نگاه مهندس معمار و مهندس سازه به این سمت برود که در ساختمانها رتبه جلوگیری از
هدررفت مصرف انرژی را ارتقا بدهند و قطعا یکی از راهکارهای چاره و نجات کشور از
بحث مهار مصرف این است که بتوان مصرف انرژی را در ساختمانها مهار کرد.
رییس انجمن علمی
انرژی ایران معتقد است: با قابلیتهایی که در این طرح در نظر گرفته شده مطمئنا طرح
موفقی خواهد بود و در کاهش مصرف انرژی موثر است اما باید یک مجموعه به هم پیوستهای
شامل شهرداریها، نظام مهندسی، سازمان مسکن، وزارتهای نیرو و نفت خصوصا سازمان
بهینهسازی مصرف سوخت و سازمان بهرهوری انرژی در این خصوص همکاری کرده و یک
مجموعه قوانین اصطلاحا پاییندستی تدوین کنند که در این صورت موضوع برچسب انرژی
اهمیت پیدا می کند.
وی با ذکر مثالی در
خصوص برچسب انرژی کالاهای خانگی ادامه داد: هماکنون ما بحث برچسب انرژی را در
کالاهای خانگی داریم اما واقعیت این است که چندان مورد استقبال و توجه نیست و
البته این موضوع دو دلیل عمده دارد؛ اول اینکه قیمت انرژی در کشور آنقدر پایین است
که میزان مصرف انرژی در یک وسیله چندان برای خریدار و مصرفکننده اهمیت ندارد و بیشتر
به مسائلی نظیر زیبایی و قیمت و امثالهم اهمیت می دهند، دوم اینکه مسئولان به
اندازه کافی و بهدرستی در این خصوص اطلاعرسانی نکردهاند و بهعبارتی فرهنگسازی
مناسب صورت نگرفته است.
وی معتقد است: در
بخش ساختمان هم وضعیت به همین منوال است، یعنی با اجرایی شدن برچسب انرژی هم
چنانچه آگاهی بخشی لازم صورت نگیرد حساسیت لازم در این خصوص وجود نخواهد داشت، لذا
باید دوگام اساسی را در این خصوص با هم برداریم، نخست اینکه هزینه انرژی را منطقی
کنیم، دوم اینکه فرهنگسازی مناسب صورت دهیم.
موذب ترابی با ذکر
این نکته که آمارهای رسمی خیلی دقیقی در خصوص میزان مصرف و هدررفت انرژی کشور در
بخش ساختمان در ایران وجود ندارد، اضافه کرد که به طور تقریبی آمارها نشان میدهند
در بخش برق حدود ۵۰ درصد انرژی کشور در ساختمانها مصرف میشود که عمدتا ناشی از مصرف
عمومی خانگی و تجاری است. در بخش گاز و حامل های فسیلی هم تقریبا وضعیت همینگونه
است و با همین اعداد و ارقام بالا مواجهیم.گرچه میزان مصرف در استانهای مختلف و
همچنین در بخشهای تجاری و مسکونی و… متفاوت است اما میانگین مصرف در کشور در حدود
۳ تا ۵/۳ برابر میانگین مصرف جهانی است و این اصلا مضعیت قابل قبولی نیست.
وی با اشاره به
اینکه در خصوص کاهش میزان مصرف انرژی در کشور یک عزم و همکاری ملی لازم است خاطر
نشان کرد: اکنون در حدود ۱۰ سال است که مبحث ۱۹ قانون مقررات ملی ساختمان در کشور
تدوین و ابلاغ شده اما متاسفانه اجرا نمیشود، همینطور قانون اصلاح الگوی مصرف که
در حدود ۴ سال از ابلاغ آن در کشور میگذرد اما متاسفانه عزمی برای اجرای آن وجود
ندارد.
موذب ترابی در این
خصوص گفت: اگر همه مسئولین و دستگاهها با جدیت تلاش کنند تا این دو قانون در کشور
اجرا شود قطعا میتوانیم امیدوار باشیم که طی دهه آتی میتوانیم میانگین میزان
مصرف انرژی را متعادل و منطقی کنیم.
دبیر انجمن علمی
انرژی کشور با اشاره به اینکه ما همیشه میخواهیم از کارهای سخت شروع کنیم و تا
بحث کاهش مصرف انرژی مطرح میشود به سراغ راهکارهایی نظیر آبگرمکن یا کولرهای
خورشیدی میرویم، گفت: این نگرش درستی نیست و راهکارهای سادهتری در کشور وجود
دارد، به نظر من یکی از راهها این است که دولت طی یک دوره زمانی مشخص همه ساختمانها
را ملزم کند به تعویض پنجرههای غیر استاندارد و با طرحهای تشویقی از تعویض پنجرههای
غیراستاندارد قدیمی با پنجرههای دوجداره حمایت کند. همین اقدام به ظاهر ساده یعنی
حدودا ۳۰ درصد جلوی هدررفت انرژی را گرفتن، یک کار مشخص که تکنولوژی اش در کشور
وجود دارد، اشتغال ایجاد میکند و به شدت زودبازده است، دانش زیادی لازم ندارد و
میتوانیم آن را توسعه دهیم.
وی اضافه کرد:
پیشنهاد من به متولیان این بخش این است که طی برنامه ششم به هیچ ساختمان جدیدی
اجازه استفاده از پنجره غیراستاندارد داده نشود و نیز از مناطق خاص با مصرف انرژی بالا
شروع کنیم به تعویض درب و پنجرهها. با اینکار هم اشتغال ایجاد میشود و نیز همه
بررسیها نشان میدهد که بین ۲۵ تا ۳۵ درصد میتوان مصرف انرژی را کاهش میدهد.
اگر این اتفاق رخ داد بعد میتوانیم به سراغ پروژه های بزرگتر برویم. اما
متاسفانه ما میخواهیم همه کارها را با هم شروع کنیم، ساختمانها را هوشمند کنیم، بی
ام اس (BMS) ایجاد کنیم، پنل خورشیدی
بسازیم، روی ساختمان نیروگاه بادی احداث کنیم و غیره. اما کارها و اقدامات باید
دستهبندی شود، یعنی بر اساس اهمیت اولویتبندی شود که چه طرحی در کدام استان و در
کدام بخش مصرف میتواند زودتر ما را به نتیجه برساند.
اگر بتوانیم با اینروش
پیش برویم موفق خواهیم بود در غیر این صورت اگر بخواهیم همه سنگها را با هم
برداریم مجددا کمر همه ما خواهد شکست.