کاهش عرضه و تشدید رکود
مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن اعلام کرد که افزایش سقف تسهیلات مسکن پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و به عوامل مختلفی مرتبط است اما تحلیل ما این است که اگر امسال سقف تسهیلات افزایش نمی‌یافت سال آینده به دلیل کاهش عرضه مسکن این موضوع اجتناب‌ناپذیر بود.
ابوالقاسم رحیمی
انارکی در پاسخ به اینکه آیا می‌توان امیدوار بود در سال ۹۵ و ۹۶ سقف وام مسکن
به اندازه‌ای افزایش یابد که کفاف ۷۰ تا ۸۰ درصد خرید یک واحد مسکونی را بدهد،
گفت: افزایش سقف تسهیلات مسکن با عوامل مختلفی مرتبط است و یک مقدار پیچیده است تا
به آن مرحله‌ای برسیم که بخواهیم وارد بحث افزایش سقف تسهیلات مسکن شویم.
وی افزود: از جمله پیچیدگی‌ها این است که
باید ببینیم آیا بخش مسکن با افزایش سقف تسهیلات از حالت رکود خارج می‌شود یا خیر،
بنابراین این موضوع مهمی است که آیا بخش مسکن از رکود خارج می‌شود یا خیر و آیا
وقتی از رکود خارج می‌شود با افزایش قیمت همراه است یا با افزایش قیمت همراه نیست.
رحیمی انارکی تاکید کرد: اگر بخش مسکن با افزایش
قیمت از رکود خارج شود یک مقدار کار را پیچیده می‌کند زیرا یکسری تحلیل‌هایی به
وجود می‌آید که ممکن است بگویند که این افزایش قیمت به دلیل افزایش سقف تسهیلات
بوده است در حالی که تحلیل و پیش‌بینی ما این است که اگر امسال هم سقف تسهیلات
افزایش نمی‌یافت سال آینده به دلیل کاهش عرضه مسکن این موضوع اجتناب‌ناپذیر بود.
عضو هیات‌مدیره بانک مسکن ادامه داد: بنابراین باید دید شرایط آن روز چگونه است و باید
ببینیم که استقبال از این وام ۸۰ میلیونی چگونه است آیا استقبال خوبی بوده یا
نبوده و نظر مردم چه بوده است.
وی در پاسخ به این سوال که اگر استقبال
متقاضیان مسکن از وام ۸۰ میلیونی خوب باشد سقف وام مسکن باز هم افزایش می‌یابد،
گفت: اگر استقبال از وام ۸۰ میلیونی مسکن خوب باشد چون برای این حساب بحث منابع و مصارف
مطرح است و اگر خارج از توان صندوق باشد با افزایش سقف تسهیلات با کمبود منابع
مواجه می‌شویم بنابراین ما یک حد بهینه‌ای را در این حساب در نظر داریم.
رحیمی انارکی افزود: اگر آن حد بهینه
اتفاق بیفتد ما این توان را خواهیم داشت که در یک مقطعی بدون این که مشکل کمبود
منابع را داشته باشیم،افزایش سقف تسهیلات را اعمال کنیم حال سعی ما این است که این
حالت بهینه رخ دهد که ما بتوانیم این کار را انجام دهیم.
وی تصریح کرد: البته قدرت خرید مردم، قدرت
بازپرداخت اقساط و اینکه آیا در اقتصاد کشور رشد اقتصادی رخ دهد، درآمدهای
خانوارها بیشتر شود و پس‌انداز بیشتری بتوانند انجام دهند تا اقساط بیشتری را باز
پرداخت کنند نیز مهم است بنابراین این موضوع به تمام این موارد بستگی دارد.
وی ادامه داد: ما با جمیع این موارد و
موارد دیگری که باید لحاظ شود همه اینها را در نظر گرفته و تصمیم می‌گیریم که آیا
در حال حاضر می‌توان سقف تسهیلات مسکن را افزایش داد یا خیر.
لیزینگ برای طبقه متوسط به بالا
عضو هیات‌مدیره بانک مسکن با بیان اینکه
در حال حاضر سقف وام‌دهی در بخش مسکن ۸۰ میلیون تومان است که نباید به این میزان
بسنده کرد، گفت که روش لیزینگ می‌تواند مسکن دهک‌های هفت و هشت جامعه را تامین کند.
ابوالقاسم رحیمی انارکی گفت: حضور شرکت‌های لیزینگ در بخش‌های مختلف اقتصاد پذیرفته
شده است.
وی با بیان اینکه لیزینگ مسکن می‌تواند
تامین مسکن بخشی از جامعه را بر عهده بگیرد، افزود: لیزینگ مسکن برای دهکی از
جامعه مناسب است که توان بازپرداخت بیشتری نسبت به وام‌های مرسوم مسکن دارند.
وی با تاکید بر اینکه باید برای هر یک از
اقشار جامعه محصول خاصی در بخش مسکن داشته باشیم، ادامه داد: نمی‌توانیم برای
تمام دهک‌های جامعه یک محصول خاص در نظر گیریم و برای هریک از اقشار جامعه باید
محصولی متناسب با شرایط اقتصادی آن قشر تعریف کنیم.
رحیمی انارکی اظهار کرد: لیزینگ مسکن می‌تواند
طبقه متوسط به بالای جامعه ایرانی را پوشش دهد و این توانایی را دارد که به تامین
مسکن بخشی از دهک‌های ۷ و ۸ کمک کند.
وی با یادآوری اینکه در حال حاضر سقف وام‌دهی
در بخش مسکن ۸۰ میلیون تومان است که نباید به این میزان بسنده کرد گفت: چنانچه بخشی از جامعه تمایل داشته باشد تسهیلاتی به
میزان ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان دریافت کند و توان بازپرداخت آن را هم داشته باشد،
می‌تواند در قالب لیزینگ به خواسته خود برسد ضمن اینکه در این صورت وارد شبکه
بانکی هم نشده‌اند.
سه بازیگر اصلی بازار مسکن
این در حالی است که مشاور وزیر راه و
شهرسازی معتقد است که در بازار مسکن، سه بازیگر اصلی سازنده یا انبوه‌ساز، بانک و
خریدار را به یکدیگر متصل می‌کنند و اگر به هیچ یک از اینها توجه نشود، نتیجه‌ای
معکوس از برنامه پرداخت وام مسکن مشاهده خواهیم کرد.
غلامرضا سلامی در پاسخ به این پرسش که
افزایش وام مسکن به ۸۰ میلیون تومان، آیا قدرت خرید مسکن مردم را افزایش می‌دهد؟
به خبرآنلاین گفت: در دنیا کشورهایی که در زمینه خانه‌دار شدن مردم تلاش کردند
به طور معمول از پس‌اندازهای عادی استفاده می‌کنند. به عبارتی، امکان
پرداخت وام به‌وجود آمده تا مردم بتوانند از درآمدهای عادی خود خانه‌دار شوند.
یعنی پول را می‌گیرند، خانه می‌خرند و به دنبال آن، اقساط وام را می‌دهند.»
وی با بیان اینکه این شیوه، مزایای خود را
نشان داده است، متذکر می‌شود: «اصولا وام یک توان اضافی به خریداران می‌دهد تا
بتوانند صاحب‌خانه شوند؛ منتها به چند نکته باید توجه کنیم و اگر به این نکات توجه
نشود، نقض غرض اتفاق خواهد افتاد.»
مشاور وزیر راه و شهرسازی تصریح می‌کند: اگر
قرار باشد که یک نفر پول خود را در بانک بگذارد و یکی، دو سال بعد وام بگیرد در
صورتی که تمهیداتی در جهت طرف عرضه اندیشیده نشود به طور مسلم بازار با یک
تقاضایی مواجه می‌شود که در مقابل آن عرضه نیست.
سلامی عنوان می‌کند: در حال حاضر خانه زیاد
است اما خانه‌های ۱۰۰ و ۲۰۰ متری شمال شهر که به درد نمی‌خورد و این وام ۸۰
میلیون تومان برای خانه‌های نقلی و کوچک است.
وی با بیان اینکه جهت‌دهی وام مسکن خیلی
مهم است، می‌گوید: «در بازار مسکن، سه بازیگر اصلی سازنده یا انبوه‌ساز، بانک و
خریدار را به یکدیگر متصل می‌کنند و اگر به هیچ‌یک از اینها توجه نشود، نتیجه‌ای
معکوس از برنامه پرداخت وام مسکن مشاهده خواهیم کرد؛ برای مثال، اگر فقط وام
پرداخت شود، قیمت‌ها بالا می‌رود.
مشاور وزیر راه و شهرسازی می‌افزاید: اینکه
وام مسکن را از ۲۰ میلیون تومان بعد از سال‌ها به ۸۰ میلیون تومان در تهران افزایش
دادند، می‌تواند مفید باشد؛ مشروط بر اینکه تمام فکرهای دیگر هم همزمان با آن صورت
گیرد.
سلامی عنوان می‌کند: ما در حال حاضر
قانون پیش‌فروش ساختمان را داریم که باید این قانون را همزمان پیاده کنیم. بسیاری
از کسانی که سازنده هستند، ممکن است از عمل بالقوه این وام بتوانند استفاده کنند و
یک مقداری از منابع خود را از طریق پیش‌فروش خانه به‌دست آورند و یک مقداری را هم
از طریق وام و بعد وام را به خریدار منتقل کنند.
وی با بیان اینکه اینها راهکارهایی است که
خیلی از کشورها دنبال کردند، تصریح می‌کند: «حسن این کار این است که شما وقتی
امروز برای خرید خانه اقدام می‌کنید به قیمت امروز می‌خرید و یک‌سال دیگر وام‌تان
را می‌گیرید ولی الان دارید خانه می‌خرید.»
مشاور وزیر راه و شهرسازی متذکر می‌شود:
«وام هم به سازنده داده می‌شود و بعد از یک‌سال سازنده به خریدار منتقل می‌کند.»
سلامی ادامه می‌دهد: «در اینجا خریدار هم
از مزایای وام و هم از مزایای قیمت استفاده کرده و توانسته است خانه خود را با
قیمت امروز بخرد و از خطر افزایش قیمت‌ها دور بماند.»
وی تاکید می‌کند: «اگر چنین تمهیداتی
اندیشیده شود، اقدام درستی خواهد بود؛ البته وزارت راه‌و‌شهرسازی خیلی دنبال این
موضوع است.»
مشاور وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان می‌کند:
«تمهیداتی باید اندیشیده شود که وام مسکن نقش مثبت خود را در خانه‌دار شدن مردم
بازی کند.»
