هر هفته بین ۴ تا ۵ زلزله خفیف کمتر از ۴ریشتر در تهران اتفاق می‌افتد، هر زمان احتمال دهیم زلزله‌های خفیف مقدمه زلزله‌بزرگ است همان لحظه اعلام عمومی می‌کنیم.
به طور مرتب رفتار گسل‌ها را رصد می‌کنیم فعلا مشکلی نیست، اگر رفتار غیرطبیعی ببینیم بلافاصله به مراکز مسول امدادونجات خواهیم گفت.
تجربه جهانی می‌گوید ۶۰درصد زیرآوارمانده‌ها در دو ساعت اول فوت می‌کنند در این چندساعت باید مثل ژاپن از امداد مردمی استفاده کرد.
در زلزله تبریز عمده امدادرسانی‌ها از خود مردم منطقه بودند.
بیش‌از نیمی از بیمارستان‌های تهران مقاوم نیستند.
در تهران برای تجهیز یک بیمارستان صحرایی ۱۵هزار آمبولانس نیاز است که نه توان تامین این تعداد راننده و نه جای پارک آنها را داریم.
مقررات ساخت‌وساز در طرح تفصیلی با موقعیت گسل‌های تهران هماهنگ نیست و از ما هنگام تدوین این طرح نظرخواهی نشد.
۴خط اصلی گسل از زیر مناطق ۱، ۲، ۵ و ۲۲ عبور می‌کند.
بچه‌های شریف سیستمی پیشنهاد کرده‌اند که هشدار وقوع زلزله را به تلویزیون‌ها اعلام می‌کند حتی اگر خاموش باشند.
دنیای اقتصاد – سردار عزیزا… رجب‌زاده مسوول سازمانی مستقر در غربی‌ترین نقطه تهران است که در آنجا مجموعه‌ای از تجهیزات برای پایش ۲۴ساعته گسل‌های شهر تهران و ثبت تک‌تک زلزله‌های خفیف، وجود دارد و در عین حال، مسوولیت اصلی مدیریت بحران هنگام وقوع زلزله در پایتخت نیز به این سازمان سپرده شده است.
رییس سازمان مدیریت بحران شهر تهران از بیان اینکه «پایتخت واقعا تا چه اندازه آمادگی پذیرش زمین لرزه بالای ۷ریشتر –زلزله‌بزرگ قابل‌انتظار را دارد»، خودداری می‌کند و این پرسش را به حادثه آذربایجان که ابعاد و مقیاس جمعیت مناطق زلزله‌زده در آنجا فوق‌العاده کوچک‌تر از کلان‌شهر تهران است، منحرف می‌کند و در نهایت اینگونه پاسخ می‌دهد: «برای تجهیز یکی از چندین بیمارستان صحرایی مخصوص زلزله در تهران ۱۵ هزار آمبولانس نیاز داریم که شاید در خرید آمبولانس‌ها مشکلی نباشد، اما برای این تعداد، ۱۵ هزار راننده و منطقه‌ای وسیع برای پارکینگ این خودروها لازم است. این تنها یک مورد از صدها امکاناتی است که به این راحتی قابل تامین نیست.»
سردار با این اعتقاد که «زلزله‌تهران را فقط باید از طریق هشدار در حد حتی چندثانیه قبل از وقوع، مدیریت کرد»، می‌گوید: مذاکره طولانی‌مدتی را با ژاپنی‌ها برای خرید سامانه‌ای که توانست این کشور را از زلزله و سونامی دو سال پیش نجات دهد، شروع کرده‌ایم اما آنها مبالغ سنگینی برای این مبادله طلب دارند که از توان شهرداری‌تهران خارج است. به همین خاطر اخیرا برای خرید سیستمی که توسط یکی از دانشگاه‌های معتبر کشور برای اعلام هشدار‌سریع زلزله از طریق رادیو و تلویزیون‌های منازل مسکونی اختراع شده، وارد مذاکره شده‌ایم.
متن گفت‌وگو با رییس سازمان مدیریت بحران شهر تهران را در زیر بخوانید:
***
اولین سوالی که به ذهن هر فرد مراجعه کننده به ساختمان سازمان مدیریت بحران می‌رسد جانمایی ساختمان مدیریت بحران در غربی‌ترین نقطه تهران است این در حالی است که در ماه‌های اخیر بیشتر گسل‌های سمت شرق تهران لرزیده‌اند و احتمال وقوع زلزله بیشتر در شرق تهران است. در این صورت با توجه به محل قرارگیری سازمان مدیریت بحران اگر زلزله‌ای اتفاق افتد آیا نیرو‌های سازمان می‌توانند از این نقطه به سایر شهرها کمک کنند؟
قرار نیست که خود ستاد در محل حضور داشته باشد و بخواهد کاری انجام دهد. اینجا مرکز مدیریت و فرماندهی است. علاوه بر این در ۲۲ منطقه شهرداری تهران رییس ستاد هر منطقه شهرداری، شهردار آن منطقه است و نهایتا اقداماتی که در هر منطقه انجام می‌گیرد توسط شهردار منطقه است که با ستاد بحرانی که حدود ۱۷تا ۱۸ سازمان در آن ستاد مشارکت دارند انجام می‌شود. بنابراین این سیستم آنها را هدایت می‌کند؛ یعنی اینجا فقط مرکز هدایت ستادهای بحران مناطق شهرداری است نه بازوی اجرایی.
چند نفر عضو این ستاد هستند؟ سازمان‌ها و مسوولان دولتی هم در سازمان عضویت دارند؟
فرماندهان و مسوولان سازمان‌های مسوول در اینجا عضو هستند که در ۲۰ کمیته تخصصی تقسیم بندی شده اند. بله اعضای دولتی هم در کمیته‌های تخصصی عضو هستند.
در این صورت چگونه این افراد در زمان بحران در مرکز سازمان برای هدایت بحران جمع می‌شوند؟آیا بهتر نبود برای دسترسی بهتر افراد مسوول، ساختمان سازمان در مرکز شهر قرار می‌گرفت؟
برای انتخاب محل قرارگیری مرکزیت سازمان، محدودیت‌ها و دلایل خاصی وجود داشت. علاوه بر آن قرارگیری سازمان مدیریت بحران در مرکز شهر از جنبه‌های زیادی مشکل‌دارتر بود. این محل با توجه به نزدیکی و دسترسی آسان به چندین بزرگراه اصلی که امکان دسترسی به نقاط مختلف شهر را فراهم می‌کند و نزدیکی به فرودگاه انتخاب شده است.
اگر بخواهید همین الان از وضعیت گسل‌های تهران گزارشی به مردم بدهید لرزه‌های اخیر در تهران چگونه بوده است؟
پایش لرزه‌های گسل‌ها در سازمان به صورت ۲۴ ساعته توسط دستگاه‌ها انجام می‌شود، بر اساس اطلاعات این دستگاه‌ها هر هفته به صورت دائمی در تهران چند زلزله خفیف می‌آید.
هر هفته چند زلزله ثبت می‌شود؟
بین ۴ تا ۵ زمین‌لرزه خفیف.
منظورتان از زلزله خفیف چند ریشتر است؟
شدت لرزه‌ها از صفر شروع می‌شود، اما معمولا لرزه‌های زیر ۴ ریشتر خفیف محسوب می‌شود که فقط برخی از آنها احساس می‌شود.
مردم عادی هم این لرزه‌های خفیف را حس می‌کنند؟
بله. برای خود من هم پیش آمده که بعضا در خانه‌مان زودتر از شتاب‌نگارهای واقع در سازمان، لرزش را حس کرده ام! بعد که با مرکز پایش تماس گرفته‌ام آنها وقوع زلزله را تایید کرده‌اند.
خانه شما در کدام ناحیه شهر واقع شده است؟
خیابان شریعتی.
شاید خانه شما قدیمی است؟
نه چندان. ۱۰ سال ساخت است.
پس شاید به دلایل شغلی، شما نسبت به لرزه‌ها حساس شده‌اید؟
نه اینطور نیست. مواقعی است که من در خانه نیستم و اعضای خانواده آن را حس می‌کنند و به من تلفن می‌زنند. این در حالی است که هنوز لرزه نگارهای سازمان تا لحظه تماس تلفن چنین لرزه‌ای را ثبت نکرده اند.
عجیب نیست که دستگاه‌ها دیرتر لرزه‌ها را ثبت می‌کنند؟
خب گاهی وقت‌ها زلزله توسط انسان زودتر حس می‌شود.
چرا وقوع این زلزله‌ها را اعلام عمومی نمی‌کنید. آیا این احتمال وجود ندارد که زلزله‌های خفیف مقدمه وقوع زلزله‌ای بزرگ باشد که مثلا دقایقی بعد قرار است بیاید؟
این زلزله‌ها در حدی نیست که بتوان اعلام عمومی کرد چون مردم را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
شدت زلزله باید در چه حدی باشد تا آن را اعلام عمومی کنید؟
همانطور که گفتم ما از دو مرکز اطلاعات شدت زلزله‌ها را می‌گیریم. یکی مراکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران است که بلافاصله بعد از وقوع زلزله به صورت سیستمی روی موبایل‌های ما(مسوولان ستاد بحران) شدت زلزله را بلافاصله اعلام می‌کنند و دیگری
شتاب نگارهای سازمان خودمان است. در این صورت اگر این احتمال وجود داشته باشد که زلزله‌های خفیف می‌تواند مقدمه یک زلزله باشد، حتما اعلام می‌کنیم.
به نظر می‌رسد یک مقدار در زمینه اعلام عمومی احتمال وقوع زلزله محتاط هستید. درست است؟
در این زمینه نمی‌توان زیاد عجله کرد.
پس در حال حاضر هیچ پیش‌بینی خاصی در خصوص احتمال وقوع زلزله بزرگ ندارید؟
اصلا قابل پیش‌بینی نیست. نه تنها برای ما بلکه کارشناسانی که در پژوهشکده زلزله، دانشگاه تهران و تمام کارشناسانی که با آنها کار می‌کنیم؛ همین نظر را دارند.اما ما به طور مرتب رفتار گسل‌های شهر تهران را رصد می‌کنیم.
این رفتارها طبیعی است؟
تقریبا مشکل خاصی نیست. اگر مشکلی پیش آید بلافاصله به مراکز مسوول امداد و نجات اعلام می‌کنیم تا آنها اعلام عمومی کنند، چون اگر مقدمه زلزله باشد ما باید بتوانیم پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهیم، البته در این مرحله حساسیت بیشتری وجود دارد.
به نظر شما در برابر زلزله بزرگ تهران که احتمال داده می‌شود در حدود ۶ یا ۷ ریشتر باشد، در پایتخت چند درصد آمادگی وجود دارد؟
سوال سختی است. تهران تقریبا شب‌ها ۵/۸ میلیون نفر جمعیت دارد که در یک جغرافیای نسبتا گسترده پراکنده‌اند. در بخش‌هایی از شهر (عمدتا در مرکز) تمرکز جمعیت زیادی وجود دارد که اتفاقا ساختمان‌های آن هم چندان استحکام لازم را ندارند. بخش دیگری از جمعیت هم در بافت فرسوده شهر ساکن هستند که بیش از ۵۴ درصد شهر تهران را تشکیل می‌دهد. گذشته از این دو بخش با مشکل مدارس، بیمارستان‌ها و پل‌های شهر روبه رو هستیم که بخش عمده‌ای از آنها هنوز مقاوم‌سازی نشده است.
علاوه بر این بخش‌ها شریان‌های حیاتی شهر مثل آب؛ برق؛ گاز و تلفن و… ایمن‌سازی لازم نشده‌اند و مشکل دارند. همه این مشکلات را که جمع می‌کنیم تصویری از شهر تهران به ما می‌دهد که اگر بخواهیم آن را با زلزله اخیری که در تبریز اتفاق افتاده مقایسه کنیم می‌بینیم که تعداد خانه‌ها و جمعیت آنجا با تهران قابل مقایسه نیست. این موضوع را هم در نظر بگیریم که زلزله تبریز در روز و طی دو مرحله اتفاق افتاد. همچنین در آنجا ساختمان بیشتر از ۲ یا ۳ طبقه هم وجود ندارد و دیوارها همه خشت و گلی است. با وجود همه این شرایط چنین خسارت سنگینی بر جای گذاشت.
حال شما این حادثه را در تهران تصور کنید. با این شرایط من از شما می‌پرسم که ما از آمادگی چه تعریفی داریم؟ مگر می‌توان این آمادگی را برای زلزله تهران کسب کنیم و جوابگوی یک زلزله بالای ۷ ریشتر باشیم؟ مگر چقدر امکانات امداد می‌توانیم داشته باشیم؟
فرض کنید زلزله‌ای در تهران به شکل خفیف رخ دهد و تخریب به آن شدت نداشته باشد. پس از آن هر روز ۵ تا ۶ بار این لرزه خفیف اتفاق بیفتد و مردم به خانه‌هایشان نروند و بیرون بخوابند. آیا حتی بر فرض نبود خسارت سنگین می‌توان برای این تعداد ۶ میلیون چادر تهیه کرد؟
یعنی در تعریف شما اصلا قابلیت آماده‌سازی تهران وجود ندارد؟
این طور که ما بگوییم ۱۰۰ درصد می‌توانیم آماده باشیم، وجود ندارد. اما در مقابل باید شهر را مقاوم سازی و نوسازی کنیم و مردم را آموزش دهیم تا خانه هایشان را مقاوم بسازند. تنها به این شکل است که ریسک بحران زلزله پایین می‌آید. در غیر این صورت حتی اگر همه نیروی امداد کشور را هم جمع کنیم نمی‌تواند به بحران زلزله تهران امکانات دهد.
تصویری که از مشکل مقابله با زلزله تهران ارائه کردید برای زلزله‌ای با شدت بالای ۷ ریشتر است؟
بله. این شرایط برای زلزله با شدت پایین فرض نمی‌شود. مدتی پیش برآوردی برای استانداردسازی یک بیمارستان صحرایی در تهران انجام شد که نیاز به یکسری امکانات از جمله ۱۵ هزار آمبولانس داشت. اما در این برآورد محاسبه نشده بود که این تعداد آمبولانس ۱۵ هزار راننده هم نیاز دارد! این راننده‌ها را باید چطور تامین کنیم؟ این موضوع تنها یک مورد از صدها مورد امکاناتی است که در مواقع بحران نیاز داریم. ما یک توانی را باید ایجاد کنیم. اما حتی اگر بگوییم که همه این امکانات و تجهیزات را می‌توانیم فراهم کنیم و بلافاصله جوابگو باشیم اصلا معقول نیست که دراین حد سرمایه‌گذاری انجام دهیم. پس با وجود همه این شرایط باید به سمتی برویم که برای اقدامات پیشگیرانه سرمایه‌گذاری کنیم. در ژاپن وقتی زلزله می‌آید همه در خانه‌هایشان می‌مانند. بیرون نمی‌روند. حالا ما می‌خواهیم تا زمین بلرزد از خانه بیرون برویم؛ یعنی دقیقا برعکس ژاپن عمل می‌کنیم. در صورتی که اگر ما خانه‌مان مقاوم باشد بیرون نمی‌رویم.
در این صورت ستاد مدیریت بحران قرار است چه چیزی را مدیریت کند؟
تجربه جهانی می‌گوید که ۶۰ درصد از کسانی که زیر آوار می‌مانند در دو ساعت اول می‌میرند. برای مدیریت بحران در این چند ساعت می‌توان همانند ژاپن از امداد مردمی استفاده کرد. در ژاپن ۷۰ تا ۷۵ درصد امدادرسان‌ها از خود مردم محله بودند. حتی در زلزله اخیر تبریز هم ۸۰ درصد از امدادرسانی‌ها توسط خود مردم انجام شد. ما می‌توانیم مردم را آموزش دهیم و آماده کنیم تا این آمادگی را داشته باشند و بدانند که در قبل؛ حین و بعد از بحران چه کارهایی باید انجام دهند. علاوه بر این ما در حال آموزش دادن مدیران رده‌های مختلف هستیم تا در زمان بحران نقش ایفا کنند.
چه تعداد از بیمارستان‌های شهر مقاوم هستند؟
حدود ۸۰ درصد از بیمارستان‌های تهران مقاوم نیستند.
نگفتید بالاخره در صورت وقوع زلزله ۷ ریشتری چه تعداد تلفات داریم؟ و چه تعداد ساختمان تخریب می‌شود؟
بسته به اینکه کدام گسل عامل باشد از ۱۳ تا ۵۵ درصد ساختمان‌ها آسیب می‌بینند.
عمده ساختمان‌هایی که در سال‌های اخیر در تهران ساخته می‌شود بلند و متراکم است اگر زلزله بزرگی در تهران اتفاق بیفتد این نحوه ساخت وساز به بروز مشکلات بیشتر و آسیب به مردم دامن نمی‌زند؟
ما مسلما در موقع بحران برای امداد و نجات و کمک نیاز به معابر داریم. اگر معابرمان بسته شود دسترسی به ساختمان‌های تخریب شده امکان پذیر نیست. ضمن اینکه در چند وقت اخیر برج‌های بلند تهران در معابر کم عرض ساخته می‌شوند که مشکل را در زمان بحران چند برابر می‌کند.
طرح تفصیلی جدید تهران با استاندارد‌های مدیریت بحران و قوانین ساخت و ساز روی گسل هماهنگی دارد؟
در کشور ما ضابطه‌ای برای ساخت و ساز روی گسل وجود ندارد. در طرح تفصیلی هم به آن اشاره‌ای نشده است و از ما هم نخواستند درباره ضوابط زلزله هنگام تدوین طرح تفصیلی، نظر بدهیم.
اما ما در سال گذشته ضوابطی تهیه کرده ایم که ضوابط ساخت و ساز روی گسل و پهنه گسلی را به شکل طرح درآورده ایم و در حال حاضر مراحل تصویب آن طی می‌شود. اگر تصویب و ابلاغ شود؛ من‌بعد براساس این ضوابط ساخت وساز انجام می‌شود.
چند منطقه از تهران روی گسل قرار گرفته است؟
۸۰ درصد مساحت تهران روی گسل است. البته ما یک خط گسل و یک پهنه گسل داریم. به همین دلیل ساخت و ساز روی گسل‌های اصلی و پهنه گسل‌ها مستلزم رعایت کردن ضوابط است.
چه ضوابطی؟
مثلا نمی‌توان در این محدوده برج‌سازی شود.
خط گسل از چند منطقه گذشته است؟
تهران ۴خط اصلی گسل دارد. خط گسل بالای تهران؛ نیاوران؛ شمال ری و جنوب ری چهار خطی است که مناطق یک، دو، پنج و ۲۲ را در بر می‌گیرد. خطی که از منطقه ۲۲ می‌گذرد، از تهران خارج می‌شود و تا ۴۰۰ کیلومتر بالای تهران می‌رود.
اما در منطقه ۲۲ بیشتر برج سازی می‌شود؛ طوری که شهرداری اعلام کرده که به ساختمان‌های کمتر از ۲۰ طبقه در این منطقه اصلا مجوز نمی‌دهد.
بحث اصلی میزان ارتفاع نیست. در توکیو که لرزه خیزترین شهر دنیا است ساختمان‌های بلند ۴۰ طبقه هم ساخته‌اند؛ اما مطابق با ضوابط مقاوم سازی. حتی کارشناسان مهندسی زلزله می‌گویند که اگر ارتفاع ساختمان‌ها از ۱۰ تا ۱۲ طبقه بیشتر باشد؛ خنثی‌کننده بخشی از انرژی زلزله هم است. بنابراین در این محدوده فقط باید ضوابط ساخت و ساز روی گسل و پهنه گسل را رعایت کنیم و ساختمان مقاوم بسازیم تا مشکل خاصی در برخورد امواج زلزله با ارتفاع ساختمان‌ها نداشته باشیم.
اگر همین الان در تهران زلزله بیاید سازمان‌های آب؛ گاز و برق آمادگی دارند که جریان‌های اصلی را قطع کنند؟
در بخش گاز و برق اقدامات خوبی انجام شده است اما به هر حال باز خطر وجود دارد؛ چون حتی اگر شیرهای گاز اصلی را هم قطع کنیم باز لوله‌ها پر از گاز و مواد سوختی است که اگر در صورت حادثه در لوله‌ها شکستگی به وجود آید می‌تواند خیلی مشکل‌زا باشد.
باز هم تکرار می‌کنیم. در صورت وقوع زلزله با احتمال شدت ۷ ریشتر چند در صد آمادگی وجود دارد؟
در زمینه آمادگی، بسیاری از مسائل را نمی‌توان گفت.
احتیاط شما برای این است که هراس در بین مردم ایجاد نکنید یا تاکید خاصی به شما شده که نگویید؟!
من سال گذشته هم اعلام کردم که آمادگی وجود ندارد نه اینکه هیچ آمادگی نداریم ولی نسبت به آن چیزی که ترسیم کردم فاصله داریم.
در تهران سامانه‌ای وجود دارد که بتواند وقوع زلزله را چنددقیقه قبل هشدار بدهد؟
هنوز ژاپنی‌ها هم به این دانش نرسیده‌اند. اما در حال حاضر در حال مطالعه برای تهیه سیستمی هستیم که با استفاده از آن بتوانیم هشدار دهیم.
یعنی برای عموم مردم یا باز هم فقط مسوولان؟
در حال حاضر برای مسوولان است؛ اما به دنبال عمومی کردن آن هم هستیم. ماه گذشته بچه‌های دانشگاه شریف به سازمان آمدند. سیستمی را طراحی کرده بودند که با استفاده از آن روی تلویزیون‌ها؛ رادیوها و بلندگوهای مساجد و تمام دستگاه‌های صوتی چه خاموش و چه روشن هشدار وقوع زلزله را اعلام می‌کند. مثلا همین که ما هشدار سریع را اعلام می‌کنیم بلافاصله همه رادیوها روشن می‌شوند و همه تلویزیون‌ها و همه بلندگوهای خاموش هشدار را اعلام می‌کنند. در آینده هم در چند محله تهران می‌خواهیم به صورت پایلوت این سیستم را انجام دهیم.
این سیستم همان سیستم هشدار سریع است؟
بله.در قالب همان سیستم هشدار سریع است.
تست بچه‌های شریف جواب داد؟
سیستمی است که به خود دستگاه وصل می‌شود مثلا به رادیو یا تلویزیون. حتی شما اگر در حال استفاده از تلویزیون باشید؛ برنامه را قطع می‌کند و بلافاصله هشدار به ما می‌دهد. یعنی در هر شرایطی هشدار می‌دهد. این را تست کردند و قرار بر این شد که ما آن را در یک محله پایلوت انجام دهیم.
آیا در این زمینه با سازمان‌ها و نهادها (صدا و سیما) امکان هماهنگی دارید؟ در این زمینه به مشکل نمی‌خورید؟
در مرحله اول باید فرهنگ‌سازی کنیم تا مردم خودشان از این سیستم استفاده کنند. نیازی نیست با کسی هماهنگ کنیم.
اگر چنین چیزی واقعا امکان اجرایی شدنش در سطح شهر تهران باشد؛ کمک بزرگی به هشدار زلزله خواهد کرد! درست است؟
این یک گزینه است. روی گزینه‌های دیگری هم در حال کار کردن هستیم. ما اعتقاد داریم که اگر چند ثانیه زودتر هم بفهمیم که این اتفاق می‌افتد، می‌توانیم خودمان را جابه‌جا کنیم؛ اگر هوشیار باشیم راحت‌تر می‌توانیم تصمیم بگیریم. به همین دلیل هم تاکید داریم تا سیستم هشدار سریع را امسال اجرایی کنیم. علاوه بر این یک پروژه مشترک با ژاپنی‌ها داریم تا بتوانیم از توانمندی آنها در این زمینه استفاده کنیم.
یعنی تهران سال دیگر به این سیستم مجهز می‌شود؟
فعلا داریم روی آن کار می‌کنیم.
الان ژاپن این سیستم را دارد؟
بله.
چند دقیقه یا چند ثانیه قبل می‌تواند اعلام کند؟
الان ژاپنی‌ها از این سیستم بیشتر برای سونامی استفاده می‌کنند تا زلزله. اولین بار در زلزله اخیر سال ۲۰۱۱ جواب داد و راضی بودند. در آنجا مترو می‌ایستد؛ گاز را قطع می‌کند و تمامی راه‌های امکان به وجود آوردن خطر را می‌بندد.
چرا بعد از گذشت دو سال از زلزله ژاپن؛ شما به رغم همکاری با آژانس زلزله «جایکا» در این کشور، موفق نشده‌اید سیستم هشدار سریع را از آنها خریداری کنید؟
ژاپنی‌ها برای این اقدام، یک پروژه سه‌ساله برای ما تعریف کرده‌اند.
خب این وسط آنها دارند از محل این سامانه با وقت‌کشی نوعی تجارت یکطرفه را برای خودشان رقم می‌زنند.
البته به این شکل نباید تحلیل کرد؛ اما همین گروه ژاپنی برای ارائه یک جزوه ساده به ما، ۱۰ میلیون ین می‌خواهند. حالا شما تصور کنید اگر کل سامانه را بخواهند در اختیارمان قرار دهند چه پول سنگینی از شهرداری‌تهران طلب خواهند کرد.
ما برای تقویت و تکمیل سامانه خسارت زلزله به یک سری اطلاعات نیاز داریم که آنها برای تامین بخشی از این اطلاعاتی که می‌خواستیم تکمیل کنیم؛ این مبلغ پول را درخواست کردند. قطره‌چکانی اطلاعات می‌دهند. در مورد مسائل زلزله ما به سختی از زیر زبان آنها حرف درآوردیم.
