عضو کارگروه تخصصی سیما و منظر شهری شهرداری اصفهان با اشاره به انتقادات وارد بر نمای ساختمان ها و منظر شهری در شرایط کنونی جامعه گفت: صرفا یک گروه و یک دسته در بروز این اغتشاش مقصر نیستند و به دلیل عدم رعایت ضوابط طرح های مصوب مثل طرح های جامع و تفصیلی، خود شهرداری بیش از همه در این اغتشاش دخیل است.
به گزارش دبیرخانه اجلاس سازندگان و طراحان اصفهان، محمود درویش در گفت و گو با «صما»، با اشاره به تبعات این رویه شهرداری افزود: به دلیل رعایت نکردن این طرح ها امروز شاهدیم که ارتفاع ساختمان ها یویوگونه بالا رفته و هر کسی که پول بیشتری پرداخت کرده، بیشتر ساخته است.
نبود زبان مشترک در طراحی نماها
وی با ابراز تاسف از اینکه در حوزه طراحی نماها ما یک زبان مشترک نداریم و یک هدف مشترک برای رعایت اصول مشخص در هر شهری مدنظر وجود ندارد، افزود: در این بخش هرج و مرج کلی حاکم است. به طور مثال در شهر اصفهان نمی دانیم که به چه جهتی می خواهیم حرکت کنیم و اگر می دانیم، جهات مختلفی مطرح است و هر کسی به طرف خودش هدایت می کند.
به گفته این معمار، در این آشفته بازار هر کسی به میل خود رفتار می کند. یک نفر با این تصور که هر کاری انجام دهد، شهرداری به هیچ ضابطه ای به جز مسائل مالی توجه ندارد؛ به آزادی مطلق فکر می کند. از سوی دیگر متاسفانه طراحان هم به دلیل نگرانی از بابت از دست دادن موقعیت حرفه ای خود در بازار گوش به فرمان صاحب کاران هستند. تولیدکنندگان مصالح نیز می خواهند مصالح وارداتی و یا بومی خودشان را بفروشند. مجموعه این مسائل باعث بروز این وضعیت شده و ما باید برای شهر اصفهان اولا ضوابط را مشخص کنیم. به این صورت که در منطقه قدیمی شهر می خواهیم چه نوع ساخت و سازی داشته باشیم و آیا اعتقادی به حفظ آنچه که پدران ما به ارث گذاشته اند، داریم یا خیر و اگر داریم، صورت مسئله کاملا فرق خواهد کرد.
همزبانی دستگاه های متولی و راهبری دانشگاه ها
وی در پاسخ به اینکه با توجه به ظرفیت های موجود چه راهکاری را می توان برای تعدیل وضعیت کنونی به نهادهای متولی و طراحان و معماران پیشنهاد داد، گفت: همه دستگاه ها باید به یک همزبانی برسند و اتفاقا دانشگاه ها در این جریان می توانند تاثیرگذار و هدایت کننده باشند؛ چه در مورد تعلیم و تربیت نیروهای جوان که اکنون با توجه به تعدد دانشگاه ها هر کسی به میل خود امور را پیش می برد و هم از نظر دخالت در ساخت و سازهای هر شهر، دانشگاه ها می توانند نقش بسیار مثبتی را در این زمینه ایفا کنند.
فقدان ضابطه مشخص برای هر شهر
درویش همچنین درخصوص نقش مهندسان، طراحان و سازندگان در ایجاد نما و منظر شهری متناسب با هویت معماری ایرانی بیان کرد: هم اکنون متاسفانه هیچ گونه ضابطه مشخصی برای هر شهری نداریم؛ در حالی که در گذشته محدودیت هایی مثل اقلیم و مصالح بومی باعث ایجاد هویتی می شد که امروزه با جابجایی مصالح و در نظر نگرفتن اقلیم به دلیل امکانات تهویه و یا گرما و سرمای ساختمان، این هم از دست رفته است.
وی ادامه داد: بنابراین ضوابط شهری ما توسط گروهی از مهندسان مشاور تهیه می شود که در تمام ایران کمابیش یکسان است؛ ساخت و ساز با ۶۰ درصد عقب نشینی و با ارتفاعات مشخص به این معناست که وارد هیچ گونه جزئیاتی نمی شوند. بنابراین در این وضعیت نمی توان بیش از این توقع داشت.
اصلاح تشکیلات و ساخت و سازهای اداری
درویش همچنین درباره نقش نهادهای متولی و مسئول (مانند شهرداری، سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی) در تحقق اهداف پایداری در شهر و ساختمان ها گفت: اصول پایداری چه از نظر فرهنگی و چه از نظر کالبدی تعریف شده است. از نظر فرهنگی بدیهی است که ما برای شرایط و زندگی امروز هر طبقه ای باید ساختمان ها را طراحی کنیم و درمورد کالبد شهرها و بناها نیز کاربرد مصالح بومی و رعایت اقلیم لازم است. همچنین ما باید فرصت استفاده از مواهب طبیعی برای نسل آینده را هم قائل شویم و امروز نباید همه ظرفیت ها را استفاده کنیم.
وی درخصوص تغییرات لازم در ساخت و سازهای شهری برای رسیدن به هدف پایداری ساختمان ها اظهار داشت: پیش از همه ما باید تشکیلات اداری و ساخت و سازهای اداری را اصلاح کنیم. ما به مدیریت واحد شهری نیاز داریم. در وضعیت کنونی شهرداری، سازمان نظام مهندسی، وزارت راه و شهرسازی و میراث فرهنگی هر کدام در یک طرف قرار دارند. بنابراین تا زمانی که تکلیف هماهنگی و وحدت نظر این سازمان ها تامین و حوزه فعالیت آنها مشخص نشود؛ همین وضعیت تداوم خواهد داشت.
نیازمند مدیریت واحد شهری هستیم
درویش در پاسخ به اینکه چه اقداماتی باید در مرحله سیاست گذاری و اجرای ساختمان ها برای دستیابی به هدف پایداری باید انجام گیرد، افزود: مانند همه کشورها ما احتیاج به یک مدیریت واحد شهری داریم که قاعدتا آن نهاد شهرداری است. در طرف مقابل هم گروه معماران، طراحان و دست اندرکاران ساخت و ساز را داریم که آنها باید یک تشکل واحد مانند تشکل معماران و مستقل از دولت (نه تشکلی مانند نظام مهندسی که گروه های مختلف در آن حضور دارند) داشته باشند. بنابراین ما در زمینه ایجاد یک زبان مشترک بین این دو گروه باید اقدام کنیم تا ببینیم چه برنامه و هدفی را برای هر شهری در نظر می گیریم.
وی در ادامه تصریح کرد: اقدامی که در سایر کشورها در این حوزه انجام داده اند، می تواند ملاک عمل باشد. در دیگر کشورها از طرف یک تشکل مستقل حرفه ای، طرح هایی به یک واحد مشخص تصمیم گیرنده ارائه می شود که آن نهاد معمولا شهرداری است.
درویش خاطرنشان کرد: سپس بعد از مشخص شدن وضع، اصول پایداری در حوزه مصالح، اقلیم، هویت، حفظ آثار تاریخی و موارد متعدد دیگر می تواند مورد توجه و بحث قرار بگیرد، بدون اینکه در کلاف سردرگم ادارت مختلف قرار بگیریم؛ یعنی همان وضعیتی که اکنون دچار آن هستیم و همین وضعیت نیز به شهرها و ساخت و سازهای ما منعکس می شود.
