نقشه یورش ساختمانی به روستاها؟

گروهی از مسوولان با زیرسوال بردن طرح هادی روستاها ظاهرا در نظر دارند تا نقشه یورش ساختمانی به این مناطق را کلید زده و اجرایی کنند. به گزارش صما ظاهرا این مسوولان درصدد برآمده‌اند تا برای ساخت مسکن انبوه، ضوابط ساخت‌وساز در روستاها را که در قالب طرح هادی روستایی تعریف شده است، ملغی کنند. این گروه از مسوولان معتقدند طرح‌های هادی به دلیل برخی از محدودیت‌ها مانع از توسعه روستاها می‌شود و در مسیر ساخت انبوه مسکن ایجاد مانع می‌کند. به گزارش صما و براساس تعاریف موجود، طرح هادی، بافت موجود روستا را به دقت زیر ذره‌بین می‌برد و اصلاح و ساماندهی آن را در دستور کار قرار می‌دهد. سپس تعیین می‌کند که هر بافت و هر زمین تا چه میزان می‌تواند پیشرفت و پیشروی داشته باشد، ضمن اینکه برآورد می‌کند هر زمین چگونه می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد و نوع کاربری آنها از چه قرار است.

آیا این زمین مسکونی است یا می‌تواند تولیدی و تجاری باشد یا مُهر کشاورزی و زراعی می‌خورد. آبادانی روستا از دیگر اهدافی است که در این طرح دنبال می‌شود. به این واسطه، نیازمندی‌های عمومی روستا رصد می‌شود و به این نظر دست پیدا می‌کنند که چه تجهیزات و تاسیساتی را باید در جان روستاها تزریق کرد تا بر بالندگی‌شان افزوده شود.  طرح هادی همچنین برخلاف آنچه برخی از مسوولان آن را به عنوان یک نقشه اعمال محدودیت برای توسعه روستاها می‌دانند، یک نقشه توسعه مطلوب روستایی است و همان‌گونه که در تعاریف موجود نیز در آن اشاره شده است نحوه استفاده بهینه از بافت‌های روستایی و همچنین ساخت‌وساز بر مبنای کاربری‌های مطلوب و مناسب در هر بافت را ارائه می‌دهد.

همچنین طرح‌های هادی از برخی بی‌‌قانونی‌ها مانند زمین‌خواری‌ها و ساخت‌وسازهای غیرقانونی و مخرب در خارج از محدوده‌های روستاها جلوگیری می‌کند. در یک مثال ساده می‌توان اعلام کرد طرح‌های هادی در روستاها از یک جهت مشابه با طرح‌های تفصیلی در شهرها و کلانشهرها هستند. از آن رو که نوع کاربری مناسب برای هر پهنه و بافت را مشخص می‌کنند و از ساخت‌وسازهای نامناسب و نامتناسب با مشخصات هر پهنه جلوگیری می‌کنند. به عنوان مثال در طرح تفصیلی شهر تهران محدودیت‌هایی برای مرتفع‌سازی در معابر کم‌عرض و مکان‌های نامناسب در نظر گرفته شده است و همچنین راهبردهایی برای حفاظت از پهنه‌های سبز در برابر ساخت‌وسازهای بی‌رویه برای حفظ کیفیت زندگی شهروندان پیش‌بینی شده است.

با این حال به نظر می‌رسد برخی از مسوولان در راستای اجرای برنامه‌های انبوه‌سازی مسکن درصدد برآمده‌اند تا طرح‌های هادی روستایی را زیر سوال برده و با این توجیه که این طرح‌ها مانع از توسعه روستاها می‌شوند، درصدد بی‌اثر کردن و خنثی‌سازی ضوابط آن باشند. کارشناسان معتقدند این اقدام نه تنها منجر به توسعه روستاها نخواهد شد، بلکه بر میزان ساخت‌وسازهای غیراصولی و بی‌رویه در پیرامون روستاها و به خصوص خارج از محدوده تعیین شده برای روستا خواهد افزود و نتیجه‌ای جز نابسامانی‌های گسترده در روستاها نخواهد داشت.