آشنایی با ستون های ساختمانی
ستون به عنوان یکی از اعضای اصلی سازه ساختمان می باشد که معمولاً وظیفه تحمل و انتقال نیروهای فشاری را در راستای محور خود به عهده دارد که مقدار نیروهای فشاری به میزان بار وارد ه از سقف و تعداد طبقات بستگی دارد؛ لذا ستون عضوی است با رفتار فشاری.
استاندارد عملکرد
با استفاد ه از نقشه ، ابزار و مصالح لازم مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، آرماتوربند ی و قالب بند ی ستون را اجرا نماید.
ستون
ستون به عضوی گفته می شود که برای تحمل بار فشاری ناشی از تیرها و کف های ساختمان و انتقال آن به فوند اسیون به کار می رود و نسبت ارتفاع به حد اقل بُعد مقطع آن ، از ۳ بیشتر است. ستون ها مهمترین اجزای یک ساختمان بتنی می باشند ، بنابراین د قت د ر اجرای صحیح جزییات ستون از جمله آرماتور بند ی ، قالب بند ی و بتن ریزی، اثر بسزایی د ر استحکام کل ساختمان د ارد .
مزایای ستون بتونی
از مزایای سازه بتنی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-۱ ماد ه اصلی بتن که شن ، ماسه و سیمان می باشد، ارزان وتقریباً د ر تمام کشور قابل د سترسی است.
-۲ ساز ههای بتنی د ر مقابل آتش سوزی مقاوم تر از سازه های ساخته شد ه با مصالح د یگر هستند.
-۳ به علت قابلیت شکل پذیری بالای بتن، امکان ساخت انواع سازه های بتنی نظیر پل، ستون و … به اشکال مختلف میسر است.
-۴ سازه های بتنی د ر مقابل حرارت زیاد ناشی از آتش سوزی بسیار مقاوم اند. آزمایش ها نشان د اد ه اند که د ر صورت ایجاد حرارتی معاد ل ۱۰۰۰ د رجه سانتی گراد بر روی یک نمونه بتن آرمه، حد اقل یک ساعت طول ۲ سانتی متر پوشید ه شد ه / می کشد تا د مای فولاد د اخل بتن، که با یک لایه بتنی )پوشش بتن( با ضخامت ۵ است، به ۵۰۰ د رجه سانتی گراد برسد. ۶ و ۷( نمونه هایی از آثار تخریبی سازه های فلزی )ساختمان پلاسکو د رتهران( بر اثر آتش سوزی ، د ر تصاویر) ۵ مشاهد ه می شود.
انواع ستون های بتنی از نظر شکل مقطع
شکل ۸
- ستون های با مقطع مربعپ
- ستون های با مقطع مستطیل
- ستون های با مقطع چند ضلعی منتظم
- ستون های با مقطع د ایره
میلگرد گذاری ستون ها
حد اقل تعد اد میلگرد های طولی به شرح زیر است: ( شکل ۹ )
- میلگرد های مقطع مربع ۴ عدد
- میلگرد های مقطع مستطیل ۶ عدد
- میلگرد های مقطع چند ضلعی منتظم به تعداد اضلاع
- میلگرد های مقطع د ایره ای ۶ عدد
خاموت
برای جلوگیری از بیرون زد گی آرماتورهای طولی د ر اثر کمانش ، تحمل نیروهای برشی و جلوگیری از گسترش ترک از خاموت استفاد ه می شود.
انواع معمول خاموت گذاری برای آرایش مختلف میلگرد های طولی را د ر شکل ( ۱۰ ) مشاهد ه می کنید.
دور پیچ یا مارپیچ
به خاموت یکپارچه ای که د ور میلگرد های اصلی ستون های با مقطع د ایره ، به کار می رود د ور پیچ یا مار پیچ گفته می شود .
چند نکته د ر مورد مارپیچ ها
- مارپیچ ها باید از میلگرد پیوسته باشد
- د ر هر گام مارپیچ فاصلۀ آزاد میلگرد ها باید بین ۲.۵ تا ۷.۵ سانتی متر د نظر گرفته باشد.
- قطر میلگرد های مصرفی د ر مارپیچ نباید از ۶ میلی متر کمتر باشد .
تصاویری از خرابی ستون بتنی
پوشش بتن
با توجه به آسیب پذیر بود ن آرماتورها د ر برابر رطوبت ، همچنین کاهش مقاومت آرماتورها د ر صورت وقوع آتش سوزی و گرم شد ن بیش از حد ، لازم است میلگرد ها توسط لایه ای از بتن پوشید ه شود . فاصله بین رویه میلگرد ها اعم از طولی و عرضی تا نزد یک ترین سطح آزاد بتن را پوشش بتن یا کاور می گویند. ضخامت کاور باید به حد ی باشد که آرماتور را د ر برابر عوامل ذکر شد ه محافظت نماید . حد اقل پوشش بتنی بستگی به وضعیت محیطی محل اجرا د ارد. وضعیت های محیطی مختلف عبارت اند از : ملایم، متوسط ، شد ید ، بسیار شد ید و فوق العاد ه شد ید. د ر جد ول (۱) حد اقل پوشش بتنی ، طبق آیین نامه بتن ایران آمده است.
طبق آیین نامه بتن ایران و مقررات ملی ساختمان ، انواع شرایط محیطی مؤثر بر بتن (پوشش بتنی) به پنج د سته به شرح زیر تقسیم می شود.
- شرایط محیطی ملایم : به شرایطی اطلاق می شود که د ر آن هیچ نوع عامل مهاجمی از قبیل رطوبت ، تعریق تر و خشک شد ن متناوب ، یخ زد ن و ذوب شد ن ، سرد و گرم شد ن متناوب ، تماس با خاک مهاجم ، مواد خورند ه ، فرسایش شد ید ، عبور وسایل نقلیه یا ضربه موجود نباشد .
- شرایط محیطی متوسط : به شرایطی اطلاق می شود که د ر آن قطعات بتنی ، د ر معرض رطوبت و گاهی بیشتر PH تعریق قرار می گیرند . قطعاتی که به طور د ائم با خاک های غیر مهاجم یا آب تماس د ارند یا زیر آب با از ۵ قرار می گیرند د ارای شرایط محیطی متوسط تلقی می شوند .
- شرایط محیطی شد ید : به شرایطی اطلاق می شود که د ر آن قطعات بتنی د ر معرض رطوبت یا تعریق شد ید یا تر و خشک شد ن متناوب یا یخ زد گی سطحی قرار می گیرند .
- شرایط محیطی بسیار شد ید: به شرایطی اطلاق می شود که د ر آن قطعات بتنی د ر معرض گازها ، مایعات مواد خورند ه، یا رطوبت همراه با یخ زد گی شد ید قرار می گیرند.
- شرایط محیطی بسیار شد ید : به شرایطی اطلاق می شود که د ر آن قطعات بتنی د ر معرض فرسایش شد ید، عبور وسایل نقلیه ، یا آب فاضلاب جاری با PH حد اکثر ۵ قرار می گیرند.
