تنهادویدن یا دویدن در ماراتن؟

حساب کنید چندسال از اولین مسابقه معماری مکتوب در تاریخ می گذرد؟ رقابتی که در سال ۴۴۸ قبل از میلاد برای ساخت بنای یادبود جنگ برگزار شد. آثار رسیده به این مسابقه در معرض بازدید عموم قرار گرفت و مردم به عنوان داوران مسابقه درباره آثار نظر دادند. من و تو از پی کشف حقیقت آمده ایم، ازین مسابقه مقصود کامرانی نیست یا هست؟

با بررسی گاه نگار
وقایع تاثیرگذار در تاریخ معماری مشاهده می کنیم که سرچشمه نقاط عطف در جریان های
معماری به مسابقات بازمی گردد. از جمله شاخص ترین این مسابقات کریستال پالاس- با
طراحی جوزف پکستون- بنایی از چدن و شیشه مسطح در هایدپارک لندن میزبان نمایشگاه
بزرگ در سال ۱۸۵۱ میلادی است که ریشه های شکل گیری مدرنیسم در قرن بیستم را می
توان در این مسابقه جست وجو کرد. در ایران نیز برج آزادی به عنوان نماد شناسایی
ایران به مسابقه ای در سال ۱۳۴۵ خورشیدی بازمی گردد که برنده آن- مهندس حسین
امانت- جوانی بود که ۲۴ سال بیشتر نداشت. اگرچه برگزاری مسابقات موجب ارتقا و
پیشرفت سطح معماری می شود، اما ضعف در ساختار برگزاری به غیر از اتلاف هزینه و
انرژی نتیجه دیگری ندارد. درحال حاضر شرکت در مسابقات معماری در ایران با مشکلات متعددی
در سازماندهی، داوری و برگزاری روبه روست و ورود به مسابقات معماری در ایران هنوز
به مثابه بخت آزمایی است- حتی برگزارکننده ممکن است نتایج مسابقه را اعلام رسمی
نکند. نمونه موردی: مسابقه طراحی پاویون ایران در اکسپو ۲۰۱۵ میلان- با وجود این
از آنجا که مسابقات یکی از ارکان اصلی واگذاری پروژه های معماری به حساب می آیند،
شرکت های مشاور و معماران جوان باز پا به این عرصه می گذارند. بیش از یک دهه از
تصویب «آیین نامه جامع برگزاری مسابقات طراحی معماری و شهرسازی» توسط شورای عالی
انقلاب فرهنگی می گذرد. اگرچه در بخش پنج آیین نامه مسابقات یکی از ارکان اصلی
دبیرخانه دائمی و هیات رسیدگی به اختلافات ذکر شده، در طول این ۱۳ سال کمبود یک
نهاد مدیریتی برای پوشش و نظارت جدی بر روند کامل مسابقات، نابسامانی های فراوانی
را در این زمینه به همراه داشته است. به تازگی این دبیرخانه توسط معاونت مسکن و
ساختمان وزارت راه وشهرسازی- دکتر حامد مظاهریان- آغاز به کار کرده که می تواند
نویدبخش شروع فصل تازه ای در برگزاری مسابقات معماری در ایران باشد. این اتفاق،
نقدهای زیادی در رابطه با خطر دولتی شدن آن به دنبال داشت. – ما فاقد واژگان نقد
هستیم، درست به این دلیل که جامعه ما فاقد هرگونه تعریف از قدرتی است که به جای
اینکه به زور متوسل شود و وادار کند، دگرگون می کند. – تاسیس این دبیرخانه توسط
معاونت مسکن و ساختمان به معنای دولتی شدن مسابقات نیست، بلکه به این معناست که
وزارت راه وشهرسازی به عنوان پرقدرت ترین نهاد مربوطه، پشتوانه جامعه معماری برای
احیای حق و حقوق آنهاست. این دبیرخانه که بر رعایت کردن تعهدات برگزارکنندگان و
شرکت کنندگان نظارت دارد، ضمن ایجاد بستری بدون تنش و مسئولانه نسبت به تمامی مراحل
مسابقه می تواند سبب ایجاد ضمانتی در مسابقات شود که شرکت های مشاور و معماران
جوان نه تنها در مسابقات محدود و دعوتی، که در تمامی مسابقات با اطمینان خاطر وارد
شوند و با برگزارشدن مسابقه با حداکثر شرکت کننده و دستیابی برگزارکننده به بهترین
طرح برپایه اهداف بتوانیم شاهد مسابقاتی با نتیجه برد-برد باشیم.