اسفندیار عبدشاه : نظام معماری باید از نظام مهندسی جدا شود

در تعاریف صنعت ساختمان، معماری را نیز در دل این صنعت تعریف می کنند در صورتی که معماری یک هنر است و شاید فقط ۵ درصد بناهای شهر را شکل دهد بنابراین نظام معماری باید از نظام مهندسی جدا تعریف شود.

به گزارش صما، اسفندیار عبدشاه متولد ١٣۵٠، کارشناس ارشد معمارى از دانشگاه UKM مالزی، دکتراى DBA از دانشگاه خوارزمى مشهد در گفتگو با این رسانه با اشاره به نتایج مثبت برگزاری همایش‌های تخصصی فقط به دلیل مطرح شدن “یک مسئله” که دلیل رشد علم است این موضوع را قابل توجه دانست و با نگاهی به تفاوت میان معماری و بناهایی که در صنعت ساختمان ساخته می شود، گفت: امروز ۹۵ درصد بناهای شهری در صنعت ساختمان ساخته می شود و فقط ۵ درصد آن شاید معماری می شود و چنین اجلاس هایی تاثیر خود رابر آن ۵ درصد دارد؛ چرا که صنعت ساختمان مسیر خود را طی می کند و البته این موضوع یک مسئله عام در دنیا است.

عبدشاه در ادامه با نگاهی به عدم تعریف مشخص از بافت تاریخی با نگاهی به مشکلات و معضلات امروز این بافت، بیان داشت: بافت تاریخی در کشور ما چون از نگاه های مختلف به آن رصد می شود و سیاستگذاری های این حوزه به دولت واگذار شده است و بخش خصوصی در آن هیچ دخالتی ندارد و نظرات غیر کارشناسی در آن بسیار زیاد است بنابراین پرداختن به این موضوع آنچنان نمی تواند نتیجه بخش باشد.

 اما به صورت اجمالی اگر بخواهم در مورد این موضوع که شهر شیراز در ایران، سرآمد آن است، نظری ارائه کنم آن است که؛ “اگر در باقت تاریخی هیچ کاری انجام نمی شد خیلی بهتر از آن بود که هر کس در این بافت با شیوه ای دست به تغییر می زند” به طوری که در بسیاری از موارد بازسازی به جای مرمت در این بافت اتفاق می افتد، در صورتی که در بافت تاریخی باید مرمت اتفاق بیافتد چرا که این آثار در حقیقت بیانگر یک دوره تاریخی در معماری محسوب می شوند، در صورتی که امروز با تخریب یک اثر با این دلیل که برای ساخت مجدد از ان دوره الهام میگیرند، به بافت اسیب می رسانند و حتی در کپی نیز موفق نیستند و اثار نو را وارد بافت تاریخی می کنند و حتی آن آثار در جوایز معماری رتبه می آورند.

وقتی منافع مالی بر منافع ملی در معماری ارجحیت دارد/ کمپین نما باید سواد بصری مردم را ارتقا دهد

وی در ادامه نگرانی از برخی سلیقه ها در بافت تاریخی که باعث نابودی این هویت ملی می شود را امری فراتر از این موضوع قلمداد کرد و گفت: امروز حتی معماران نیز نسبت به دوره های تاریخی معماری بی تفاوت هستند و به راحتی از کنار آن می گذرند و با تخریب اثاری از دوره های مختلف حتی نزدیک ترین دوره همانند دوره پهلوی در حقیقت هویت معماری را از تاریخ معماری ایران حذف می کنند و اجازه نمی دهند دوره ای از تاریخ معماری به بافت تاریخی تبدیل شود. بنابراین با این تعریف به اهمیت بافت تاریخی که امروز به ما رسیده است پی می بریم که چگونه این بافت توانسته با گذشت چندین دوره امروز به ما برسد در صورتی که ما معماران بدون هیچ تعصبی دو دوره معماری قبل از خود را با نام معماری پهلوی اول و دوم به راحتی تخریب کردیم.

بنابراین اگر بخواهیم نگاه کلان ملی داشته باشیم باید تخریب را به بهانه تنفس بافت و نوسازی انجام دهیم و یا هر بنای معماری فاخر را از دوره های گذشته معماری حفظ کنیم که البته این موضوع با توجه به اینکه منافع مالی را برای تمام بازیگران صنعت ساختمان از صاحب خانه تا مهندس، معمار و سیاستگذاران شهری به دنبال دارد، شدنی نیست.

این استاد معماری در ادامه با اشاره به وجود قانون و ضوابطی که نیز هم راستا با تخریب دوره های تاریخی حرکت می کند این موضوع را نیز در راستای منافع مالی شهر دانست که از سوی متصدیان هدایت می شود به طور مثال دادن تراکم های بسیار زیاد در مناطق قدیمی و هویت دار شهر چه معنایی جز تخریب مناطق هویت دار شهر دارد؟ همانند خیابان فرشته تهران نمونه بارز این تخریب است.

عبدشاه در پایان افزود: امروز معماری ما در شهرها همانند شهر شیراز بسیار قابل توجه است چرا که معماران امروز با توجه به فضای دیجیتال هم راستا با علم روز و نگاه بصری بیشتر می توانند دست به نوع آوری بزنند ولی مشکل اساسی امروز وجود نظام مهندسی به عنوان مرجع مهندسان معمار است چرا که معماری در این مرجع تعریف خاص خود را دارد به طوریکه در هئیت مدیره نظام مهندسی شیراز یک مهندس معمار حضور ندارد و دلیل این موضوع آن است که در تعاریف صنعت ساختمان، معماری را نیز در دل این صنعت تعریف می کنند در صورتی که معماری یک هنر است و شاید فقط ۵ درصد بناهای شهر را شکل دهد بنابراین نظام معماری باید از نظام مهندسی جدا تعریف شود.

وی با نگاهی به رونمایی از کمپین نما که همزمان با این اجلاس برگزار می شود گفت: مردم باید در این کمپین به عنوان سرمایه گذار و مصرف کننده با داشتن سواد بصری همراه باشند و این موضوع می تواند با ارائه مدل های فاخر از معماری مناسب سواد بصری را ایجاد کند و این موضوع به معنای معماری ایرانی نیست بلکه معماری امروز فراملی است و هیچ فرمی به اقلیم خاصی مرتبط نیست بلکه فرم، متریال تکنولوژی حرف اول را در معماری می زند .