سید حامد جعفری از سال ۱۳۸۲ وارد عرصه ساختمان سازی به دلیل پیشینه خانوادگی در این عرصه شد و ابتدا در رشته برق و الکترونیک، دوره کارشناسی را به پایان رساند و با اصرار همسرش، تا مقطع ارشد معماری ادامه تحصیل داد. وی از سال ۱۳۹۰ دفتر معماری چارچوب را در اصفهان تاسیس کرد و تاکنون چندین پروژه مسکونی و تجاری را طراحی و اجرا کرده است.
این معمار، جوایز متعددی از قبیل تقدیر شده جایزه معماری داخلی ایران سال ۱۳۹۲ ، رتبه اول طراحی مقبره شهدای گمنام دولت آباد اصفهان، رتبه چهارم مسابقه طراحی میدان ملل کیش را دریافت کرده است. همچنین جزو نفرات منتخب در طراحی دریگاهای باغ رضوان اصفهان است. پروژه ساختمان مسکونی روزن اصفهان وی فینالیست جایزه معماری ۲A اسپانیا در سال ۲۰۱۹ شد. در سال ۲۰۲۰ تنها برنده از ایران در بخش ساختمان مسکونی در جایزه A design award ایتالیا و همچنین فینالیست جایزه Merit award معماری ایرانی شد. چاپ و انتشار پروژه در چندین مجله داخلی و خارجی از جمله Archdaily ،باعث بهتر دیده شدن و موفقیت بیشتر پروژه این معمار شده است.
نظر شما درباره معماری بومی و محلی چیست؟
به نظر من دقیق ترین و به‌روزترین تعریف از معماری بومی را تیلور و فراکسیس در کتاب خود به عنوان معماری بومی در قرن بیستم ارائه کردند«معماری بومی و محلی مجموعه واحدهای معماری – شهری که در یک سرزمین گرد هم آمده وبا هماهنگی هایی که در زمینه شکل، در زمینه حجم گذاری یا کاربردی، رنگ آمیزی وآهنگ سطوح پروخالی و همچنین در زمینه مصالح و نظام‌های ساختمانی در آن ها پایدار است».
از طرفی معماری بومی و محلی ایران با توجه به نیازهای منطقه ای و مصالح موجود در همان منطقه شکل گرفته و سنت‌های همان منطقه را بازتاب می دهد، حاصل این نوع معماری را معماری بدون معمار نیز می نامند. عامل های مشترک پدید آورنده معماری بومی در فلات ایران را آب و هوا و مصالح ساختمانی قابل دستیابی خاص این منطقه تشکیل می دهند.
در حال حاضر اگرچه در معماری معاصرمان،اقدام های مثبتی انجام شده؛ اما در بسیاری از شهرهای ایران عامل های تعیین کننده و سد کننده ای برای گرایش به این رویکرد وجود دارد، یکی از مهمترین آنها قوانین و ضوابط شهرسازی و ساختمان سازی است که اصولا در حد چند جمله و اشاره فرمالیته به معماری سنتی و بومی، تاکید دارد. شما اگر به عنوان نمونه، قصد طراحی و اجرا خانه‌ای با همان سبک و سیاق گذشته به صورت حیاط مرکزی و یا گودال باغچه، داشته باشید، با ممانعت هاو اعمال نظرهای شخصی در اکثر ارگانهای مرتبط روبرو خواهید شد؛ بخصوص در شهرهایی سنتی و مذهبی تر مثل شهر اصفهان. نقطه مقابل آن کارفرما یا سرمایه‌گذار و یا بهره‌بردار پروژه است که بسیار سخت به چالش‌هایی که معمار هم برای تامین خواسته های وی و هم پای‌بندی به اصول قابل اجرا و تحقق در معماری بومی دارد، توجه می کند یا در صورت انجام تا به اتمام رسیدن پروژه، تغییراتی خارج از مسیر و سیر طراحی در آن انجام داده و به نوعی پروژه را باب میل خود و از آن خود می کند.
خوشبختانه به دلیل اینکه در پروژه ساختمان مسکونی روزن که کارفرمای پروژه ،طراح و مجری بودم، در بافتی بسیار متراکم و سنتی و از طرفی فرسوده شهری، توانستیم به توجه به زمینه قرارگیری آن و همچنین شاخصه های معماری بومی ایرانی کار را به خوبی پیش ببریم. در این طرح از متریال سنتی آجر و چوب استفاده شد، بازشوهای رو به جنوب با توجه به اقلیم که توسط نرم افزار اکوتکت( تحلیل انرژی) ابعاد مناسب پنجره ها برای فضا ها طراحی شد و پیش زدگی سایبان های افقی نیز نسبت به سطح آفتابگیر بدست آمد و لورهای عمودی متحرک و قابل تنظیم نیز در جلوی پنجره ها در نظر گرفتیم وجداره ها خارجی و سطوح در دسترس به عوامل محیطی نیز عایق بندی حرارتی شد. در این راستا به سبزینگی بام، حوض و آبنما توجه کردیم. در این پروژه به جنبه های خاطره ساز و تزئینی همچون تاقچه ها و تفکیک های فضایی، محرمیت ها، در معماری داخلی آپارتمان ها توجه ویژه شد. اتفاقا پروژه به خاطر توجه به مسائل و اولویت ها بومی با جهت‌گیری مدرن،در سال۲۰۲۱ نامزد ساختمان سال جهان در وب سایت Archdaily شد.
در پروژه هایی که اجرا می‌کنید چگونه به نیازهای کاربران مختلف در طراحی هایتان توجه می‌کنید؟
به نظر من هر چقدر که معمار به طراحی کارکردهای مورد نیاز کارفرما و کاربران توجه داشته باشد اگر در ارتباط و تعامل کامل با آنها به صورت دغدغه مند و دلسوزانه ، پله به پله جلو نرود، دیدگاه خود را به کارفرما و کاربر تحمیل کرده است. اکثر معماران دیدگاه‌های خود را به کارفرما تحمیل می کند و در نهایت باعث نارضایتی وی و کاربر می شوند. لذا می بایست کاملا نیازهای آنها سنجیده شود و قابلیت های اجرایی و عملی بودن آن مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت تصمیم گیری شود.
چگونه می‌توان در مجتمع های مسکونی فضاهای عمومی مشترک ایجاد کرد؟
فضای مشترک و جمعی در گذشته در شهرهای ما در بازارها، میدان ها، در مراسمات مختلف در اکثر محله ها و حتی در خانه های سنتی و قدیمی ما وجود داشته و خاطرات خوبی برای ما بجای گذاشته است. لذا با توجه سرعت زندگی ماشینی فعلی در جامعه و کمبود تعاملات اجتماعی همچون گذشته با پیش بینی این فضاها در مکان هایی مثل بام و فضاهایی در مشاعات و یا در پروژه های بزرگتر با ایجاد کریدورهای مابین فضای مسقف و یا نیمه باز با ایجاد سبزینگی و جنبه های تفریحی دیگر، می توان فضایی برای تعامل ساکنان ایجاد کرد و یا در صورت امکان میدان ها با مقیاس های مختلف، اختلاف سطح ها در طراحی مشاعات و فضای سبز و حتی اتاق هایی برای ایجاد فضای کار اشتراکی در داخل مجموعه ها می توان در نظر گرفت تا کم کم، کاربران را به استفاده از این فضاها ترغیب و جای خالی آنها را پر کرد و نشاط و شادابی را در روحیه جمعی افزایش داد.
