انواع اتصالات در سازه های فولادی – قسمت اول

انواع اتصالات در سازه های فولادی:
 الف) اتصالات ساده یا مفصلی گیرداری تا ۲۰%
 ب) اتصالات نیمه گیردار گیرداری بین ۲۰ % تا ۹۰%
 ج)اتصالات صلب یا گیردار گیرداری بیشتر از ۹۰%
لازم به توضیح است که تعیین درجه گیرداری اتصالات نیاز به انجام آزمایش و بررسی دقیق دارد.

الف) اتصال ساده، مفصلی یا لولایی تیر به ستون: در این نوع اتصال امکان چرخش تیر نسبت به ستون وجود دارد و به همین دلیل لنگر از تیر به ستون منتقل نمی شود. اما به دلیل مقاومت در مقابل نیروی برشی و طراحی اتصال بر این اساس، این نوع اتصال را اتصال برشی یا قیچی نیز می نامند. انواع اتصال ساده تیر به ستون به شرح ذیل است.

اتصالات با نبشی نشیمن

نبشی نشیمن در کارخانه و روی شاسی در تراز مورد نظر به ستون جوش می شود و در زمان نصب تیر، بال پایینی تیر روی آن قرار می گیرد. نبشی بالایی تیر، که فقط جنبه اجرایی داشته و جلوی حرکت تیر و واژگونی آن را می گیرد، پس از نصب تیر، بر روی بال فوقانی آن جوش می شود.

اتصالات با نشیمن تقویت شده یا براکت

در دهانه های بزرگ نیروی برشی منتقل شده از تیر به ستون زیاد می باشد و نبشی به تنهایی توان تحمل نیروهای وارده را ندارد، لذا نبشی زیرین را به وسیلۀ ورق های مستطیلی یا لچکی تقویت می نمایند که آن را اتصال با نبشی نشیمن تقویت شده می نامند. به جای نبشی نشیمن می توان از ترکیب ورق زیرسری و لچکی (براکت) نیز به عنوان نشیمن استفاده نمود.

 

اتصالات با جفت نبشی جان

معمولاً از این نوع اتصال در اتصال تودلی تیر به تیر استفاده می شود. برای تأمین عملکرد مفصلی، فقط ساق های عمودی نبشی ها به جان تیر جوش داده می شود.

اتصالات خورجینی

در این نوع اتصال، شاه تیرها به صورت ممتد از طرفین ستون عبور می کنند. به دلیل اجرای سرتاسری تیر، نسبت به حالت منقطع، نمره تیرآهن مورد نیاز در طراحی کاهش می یابد و باعث کاهش هزینه می گردد. در این حالت تیرهای سرتاسری روی نبشی نشیمنی که قبلاً به ستون جوش شده قرار می گیرد و یک نبشی نمره پایین تر نیز بال فوقانی تیر را به ستون متصل می نماید.

اتصالات تیر کنسول به ستون

این نوع اتصال به کمک اعضای مورب که اصطلاحاً دستک نامیده می شود، انجام می شود. در صورت عدم وجود محدودیت معماری، اجرای دستک در ناحیه فوقانی به دلیل رفتار کششی آن بهتر از دستک تحتانی است و در صورت عدم استفاده از دستک، باید یا تیر را به صورت پیوسته تا انتهای کنسول ادامه داد و یا اتصال تیر کنسول به ستون را از نوع گیردار اجرا نمود.

اتصالات نیمه صلب یا نیمه گیردار تیر به ستون

اگر در یک اتصال مفصلی امکان دوران تیر نسبت به ستون را تا حدودی محدود نماییم، مقداری لنگر از تیر به ستون انتقال می یابد که اتصال نیمه گیردار را به وجود می آورد. برای اجرای این اتصال می توان از ترکیب ورق و نبشی استفاده نمود.

اتصالات صلب یا گیردار یا برشی خمشی تیر به ستون

در این نوع اتصال، از امکان چرخش تیر نسبت به ستون به شدت کاسته می شود و تقریباً به صفر می رسد. به همین دلیل هم لنگر و هم نیروی برشی از تیر به ستون منتقل می شود. برای طراحی و اجرای این نوع اتصالات می توان از نقشه های از پیش تأیید شده در مبحث دهم مقررات ملی ساختمان نیز استفاده نمود. انواع حالات مختلف این اتصال به شرح ذیل است.