دستاوردها و چگونگی تداوم «همایش ملی شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی»

در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر توجه به سیمای شهر اسلامی و معماری ایرانی اسلامی و همچنین اهداف سند چشم انداز برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه مبنی بر توجه به مبانی اسلامی و ایرانی در نظام ساخت‌و‌ساز کشور و نیز ماده ۲ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان اولین همایش ملی شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی (سیمای دیروز، چشم انداز فردا) در روزهای ۲۸ و ۲۹ بهمن ماه سال گذشته با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس، شهرداری و شورای اسلامی شهر شیراز برگزار گردید.

به گزارش «صما» به نقل از روابط عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس دبیران علمی و
اجرایی این همایش در نشستی خبری به ارائه دستاوردها و نحوه تداوم فعالیت دبیرخانه
دایمی شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی در شیراز پرداختند.

دکتر امیرحسین
جمشیدی دبیر اجرایی این همایش مهمترین تمایز آن را با سایر همایش‌ها دخیل بودن
کلیه سازمان‌ها و نهادهای متولی ساخت و ساز مانند استانداری، شهرداری، اداره کل
راه و شهرسازی، سازمان نظام ممهندسی ساختمان استان و بنیاد مسکن از یک طرف و
دانشگاه های مختلف از سراسر کشور از سوی دیگر دانست و به این نکته اشاره کرد:

از آنجا که متولیان
اصلی برگزاری این همایش شورای اسلامی شهر و شهرداری شیراز و سازمان نظام مهندسی
ساختمان استان فارس بودند به اجرایی شدن دستاوردهای این همایش بسیار می توان
امیدوار بود. دکتر امیرحسین جمشیدی با ذکر این نکته که این همایش از نظر موضوع،
تعداد مقالات و سطح اساتید حاضر در آن برای اولین بار در سطح ملی در شیراز اتفاق
افتاده است، یادآور شد که کمیته علمی این همایش متشکل از ۲۶ نفر از اساتید حوزه
معماری و شهرسازی از دانشگاه های مطرح کشور تشکیل گردید که از این تعداد ۵ استاد،
۳ دانشیار و ۱۶ نفر استادیار می باشند. اعضای کمیته علمی همایش متشکل از اساتید
دانشگاه های تهران، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس، علوم و تحقیقات تهران، آزاد
اسلامی تهران مرکز، شیراز، آزاد اسلامی شیراز، هنر اصفهان، هنر شیراز و پیام نور
بودند که علاوه بر بررسی و داوری مقالات در طی دو روز برگزاری همایش نیز به بیان
دیدگاه ها و نظرات خود در ارتباط با مباحث مربوط با شهرسازی و معماری ایرانی-
اسلامی پرداختند. این کارشناس استانداری و مدرس دانشگاه همچنین اضافه کرد: حضور
رئیس و اعضای شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور، شهرداران، مدیران شهری
و اعضای شوراهای اسلامی کلانشهرها بر غنای مباحث مطروحه افزود.

دکتر طاهره نصر
دبیر علمی همایش در ادامه به ارائه چگونگی روند علمی همایش پرداخت و گفت:

قبل از برگزاری
همایش، چهار نشست علمی پیرامون مباحث مرتبط با معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی با
حضور اساتید صاحب نامی از دانشگاه های تهران برگزار گردید که با استقبال بسیار خوب
مواجه شد. در این پیش سمینارها مباحثی همچون «مبانی زیبایی شهر اسلامی»، «الزامات
شیوه مدار معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی»، «منظر شهری شیراز، رویکردها و
الزامات» و «مکتب طراحی شهری شیراز» ارائه شد و صاحب نظران به بیان دیدگاه های خود
پرداختند.

این عضو هیأت مدیره
سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس و عضو هیأت علمی دانشگاه در ادامه گفت: با
توجه به ضوابط و مقررات شورایعالی شهرسازی ومعماری ایران و ضرورت توجه به مبانی
شهرسازی و معماری ایرانی و نیز اسلامی در نظام ساخت و ساز کشور، لزوم برگزاری
سمینار در سطح ملی آشکار گردید. این همایش در چهار محور اصلی شکل گرفت و مقالات
رسیده نیز در همین چهار محور اصلی می باشند. محور اول به مبانی نظری معماری
ایرانی- اسلامی، محور دوم به ضوابط و مقررات و معماری ایرانی- اسلامی، محور سوم به
کالبد معماری ایرانی- اسلامی و محور چهارم به جایگاه معماری در شهر ایرانی- اسلامی
اختصاص یافته است. تعداد ۴۹۱ مقاله به دبیرخانه همایش رسید که بعد از داوری اولیه
۱۵۶ مقاله به دلیل عدم تجانس موضوعی و یا عدم توجه به اصول نگارش مقاله، از روند
داوری حذف گردید و در داوری ثانویه که برای ۳۳۵ مقاله صورت پذیرفت، موضوعات ۹۸
مقاله در محور اول، ۱۴ مقاله در محور دوم، ۱۳۱ مقاله در محور سوم و ۹۲ مقاله در محور
چهارم بود. بعد از داوری های تخصصی کمیته علمی، ۱۸۵ مقاله مورد پذیرش قرار گرفت که
از این تعداد ۲۸ درصد در محور اول، ۷ درصد در محور دوم، ۴۲ درصد در محور سوم و ۲۳
درصد در محور چهارم می باشد. در طول دو روز برگزاری همایش، ۱۱ نشست علمی با ۲۳
سخنرانی تخصصی و ۴ پنل برگزار شد. پنل های تخصصی نیز در طول همایش با حضور اساتید
دانشگاه ها و مدیران شهری برگزار شد که در آنها به تبادل نظرات کارشناسی در حیطه
معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی پرداخته شد.

دکتر طاهره نصر در
ادامه بر بسترسازی از راه پژوهش اشاره کرد و بر ایجاد بانک اطلاعاتی و تحقیقاتی در
حوزه معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی تأکید نمود و خواستار تدوین ضوابط برای
تعهدآور نمودن اجرای طرح های مربوط به بازیابی هویت ایرانی- اسلامی در کالبد
شهرهای ایران با توجه به شرایط جامعه ایران شد.

دکتر طاهره نصر
همچنین سایر دستاوردهای علمی این همایش که اکثر صاحبان اندیشه بر آن تأکید داشتند
را برشمرد که در قالب بیانیه پایانی همایش ارائه گردیده است و پیگیری اهداف در بعد
اصول راهبردی و مفهومی را از وظایف دبیرخانه دایمی این همایش دانست.

در ادامه این نشست،
دبیران علمی و اجرایی همایش، دکتر طاهره نصر و دکتر امیرحسین جمشیدی به بیان
بیانیه نهایی این همایش که برگرفته از نتایج و دستاوردهای مقالات، سخنرانی ها و
پنل های ارائه شده می باشد پرداختند که در ۱۳ بند به رشته تحریر درآمد و به شرح
زیر می باشد:

۱-
در راستای اخلاق حرفه ای، احترام به میراث گذشته و انطباق آن با نیازهای روز با
استفاده از تجارب گذشتگان.

۲-
بسترسازی از راه پژوهش، ایجاد بانک اطلاعاتی و تحقیقات در حوزه معماری و شهرسازی
ایرانی اسلامی.

۳-
در اولویت قرار دادن مطالعه، پژوهش و تقویت فرهنگ بومی ساخت و ساز زیستگاه های
شهری و روستایی، به ویژه در استان فارس.

۴-
پیشنها ایجاد آرشیوی از الگوهای معماری معاصر ایرانی- اسلامی توسط دبیرخانه دائمی
همایش.

۵-
پیگیری اهداف در بُعد «اصول راهبردی و مفهومی» و «اصول کاربردی و تجربی» از طریق
ارتباط دبیرخانه دائمی همایش با ارگان های اجرایی ساخت و ساز .

۶-
تلاش برای تحقق اهداف معماری ایرانی- اسلامی در قالب طرح های شهرسازی اعم از
برنامه ریزی و طراحی شهری.

۷-
در راستای طرح های شهرسازی، توجه به طرح های موضعی و موضوعی در پروژه های شهری در
سطح کشور در راستای اصول شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی برای اعتلای کیفیت زندگی
شهری به نحوی که دراین چهارچوب توجه به محیط و فرهنگ معماری و فرهنگ کشور مدنظر
قرار گیرد.

۸-
با توجه به تصویب دبیرخانه دائمی همایش در
شیراز و نیز جایگاه این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی ایران کهن و نیز سومین حرم اهل
بیت (ع)، پیشنهاد شیراز بعنوان قطب گردشگری فرهنگی، ‌تاریخی و محیطی ایران اسلامی
قابل توجه می باشد.

۹-
تلاش برای تبدیل الگوها و نمادهای معماری ایرانی اسلامی به ضابطه و دستورالعمل جهت
سهولت اجرای آنها.

۱۰-
تلاش برای تدوین ضوابطی جهت تعهد آور نمودن اجرای طرح های مربوطه برای بازیابی
هویت ایرانی اسلامی شهرهای ایران با توجه به شرایط و مقتضیات جامعه ایرانی.

۱۱-
تشکیل کارگروهی به پیشنهاد دبیرخانه همایش معماری ایرانی- اسلامی، متشکل از
نمایندگانی از شورای اسلامی شهر، شهرداری، اداره کل راه و شهرسازی، دفتر فنی
استانداری، سازمان نظام مهندسی ساختمان و نمایندگان دانشگاهی در هر یک از مراکز
استانی کشور ضرورت دارد و ارزش گذاری به مصوبات کارگروه ها نیز برای هر شهر در
ساماندهی سیمای شهری بر اساس مطالعاتی که برای هر منطقه صورت می گیرد، انجام
پذیرد.

۱۲-
مهیا کردن شرایط برگزاری همایش های بعدی در سطح بالاتر و تداوم برگزاری همایش های
ایرانی- اسلامی و دعوت از کشورهای اسلامی.

۱۳-
دستاوردهای این همایش جهت بررسی و در صورت لزوم استفاده در دستورالعمل های آتی، به
وزارت راه و شهرسازی و شورایعالی شهرسازی
و معماری تقدیم خواهد شد.

در پایان این
گفتگو، نصر و جمشیدی اذعان داشتند: جهت پیگیری و اجرایی شدن دستاوردهای همایش با
تأکید شهرداری و شورای محترم اسلامی شهر شیراز و هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی
ساختمان استان فارس مقرر گردید دبیرخانه این همایش به صورت دایمی به فعالیت خود
ادامه دهد که در اولین قدم دبیرخانه نسبت به برگزاری سمیناری تحت عنوان «از
شهرسازی تا معماری امروز ایران» با سخنرانی اساتید بنام معماری و شهرسازی کشور در
روز پنجشنبه مورخ ۲۳ اردیبهشت در محل تالار قوام الدین واقع در ساختمان شماره ۲
سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس اقدام خواهد کرد.