محسن هاشمی رفسنجانی: درآمدزایی از ایستگاه‌های مترو با طرح «تات»
محسن هاشمی رفسنجانی در همایش شهرسازی ریل‌پایه ۲ به نحوه استفاده از TOD و «تات» با هدف درآمدزایی در حمل‌ونقل ریلی اشاره کرد و گفت: ایستگاه‌ها باید از طریق TOD ساخته شوند و این امر می‌تواند علاوه بر تامین سفر در قالب واحدهای تجاری و اداری درآمدزایی کند و تامین‌کننده بخشی از هزینه تونل‌سازی نیز باشد
محسن هاشمی رفسنجانی در دومین همایش شهرسازی ریل پایه ضمن ابراز
همدردی با بازماندگانحادثه ساختمان پلاسکو تهران و عرض تسلیت بابت شهدای آتش‌نشان
اظهار داشت: همدردی مردم در فوت آیت‌الله هاشمی باعث تسکین درد وفات پدر
درخانواده ما شد و جا دارد از از مردم تشکر و قدردانی کنم.
وی در ابتدا به تاریخچه‌ای از حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران اشاره کرد
و گفت: نتایج مطالعات حمل و نقل و ترافیک تهران در سال ۵۳ منجر به سیستم
خیابان-مترو توسط مشاوران فرانسوی با هدف ساخت ۱۴۶ کیلومتر خط مترو در تهران
شدکه ساخت ۶۴ کیلومتر آن باید تا سال ۷۰ به پایان می‌رسید.
مدیرعامل سابق شرکتمترو تهران خاطرنشان کرد: بر اساس همین طرح،
شرکت راه‌آهن شهری با قانون مجلس تشکیل و تاسیس شد و اولین قرارداد در سال ۵۴ با
یک شرکت فرانسوی منعقد و کلنگ آندر سال ۵۶ در بحبوحهانقلاب زدهو
تا سال ۶۰ که متوقف شد حدود ۲۳۰۰ تا ۲۸۰۰ متر از خطوط ۱ مترو تهران در زمین‌های
بلامعارض عباس‌آباد ساخته شدو حدود ۱۵ درصد عملیات از سه ایستگاه به نتیجه
رسیده بود.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به علل توقف ساخت مترو در اوایل انقلاب بیان
داشت: برخی از انقلابیون در آن زمان بر این باور بودند که برخی از پروژه‌ها مانند
مترو که غربی‌ها طراحی کرده‌اند، پروژه‌هایی استعماری و برای چاپیدن مردم است؛ و
این نگاه که حواشی بسیاری هم داشت باعث شد بخش عمده‌ای از پروژه‌های کشور متوقف
شوند.
وی در ادامه به تاکید آیت‌الله هاشمی به مساله مترو و فاضلاب تهران و
اقدام در برابر منتقدین مترو اشاره کرد و گفت: ایشان پس از تلاش‌های مکرر سر انجام
مجبور به قرائت خطبه معروف به «خطبه مترو» شد که منجر به مطرح شدن موضوع در هیات
دولت شد ولیوزرای اقتصادی به آن رای ندادند و پس از اقدام مجدد آیت‌الله
هاشمی و تصویب آن، دولت حاضر به تامین بودجه آن نشد.
به گفتهمحسن هاشمی رفسنجانی مساله TOD اولین بار پس از اقدام
دولت در برابر تامین بودجه مترو شکل گرفت که بر مبنای آن پول مورد نیاز ساخت
مترواز منابع بانکی تامین و از قبل فعالیت‌های اقتصادی ایستگاه‌هابازپرداخت
می‌شود. کهپیگیری این سیستم بانکی از مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس
شورای اسلامی و با مشارکتبانک‌های تجارت، ملت، ملی و سپه انجام می‌شد.
مدیرعامل سابق مترو تهران خاطرنشان کرد:پس از آغاز فعالیت مترو
درسال ۶۶ وافتتاح اولین خط مترو در دولت اصلاحات، شاهد افتتاح سالانه
۱۰ کیلومتر از خطوط مترو تهران هستیم که تاکنونحدود ۱۸۰ کیلومتر خط و صدها
ایستگاه در تهران وجود دارد و اخیراً صدمین ایستگاه مترو مورد بهره‌برداری قرار
گرفت.
وی یادآور شد: در سال ۸۶ به دلیل گسترش تهران مجددا
قراردادیمیان سازمانحمل‌ونقل و ترافیک تهرانبا شرکت
فرانسوی منعقد و طرح مترو تهران با۱۲ خط ارائه شد کهچند خط تراموا و
یک خط مونوریلبا توجه به علاقه زیاد به مونوریل در سال ۸۶نیز دیده‌شدتا
مدیران وقت(دولت نهم) را راضی کند. لذا اکنونباید۴۳۰
کیلومتر به‌جای ۱۴۶ کیلومتر با ۲۵۶ ایستگاه ساخته شود و دستاورد۱۸۰ کیلومتری
فعلی نشان می‌دهد در ابتدای راه هستیم و باید بیش‌ازپیش تلاش شود.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه «مترو تهران برای اینکه بتواند از اطراف
ایستگاه‌ها درآمدزایی کند طرح «تات» را معرفی کرد» گفت: این واژهاختصار
«تونل، ایستگاه و تجهیزات» است و برای جلوگیری از افراط در ساخت ساختمان‌های بلند
در اطراف ایستگاه‌ها به این نتیجه رسیدیم که تونل هم یک کریدور حمل‌ونقلی است و
شهرداریباید در کنار بزرگراه‌ها ساخت آن رابر عهده بگیردزیرا
ساخت تونل مترو برابر با جابجایی مسافر توسط یک اتوبان ۵۲ بانده است. وقتی شهرداری
حاضر است یک اتوبانشش بانده را با ۵۰ میلیارد بسازد چرا نباید حاضر باشد یک
تونل ۹ متری با هزینه کمتری بسازد؟ و از شهرداری تقاضا شد تا از بودجه خود
در این رابطه استفاده کند.
وی افزود: همچنین با فشار بر دولتقرار شدتامین
تجهیزاتبا بودجه دولت انجام شود و ایستگاه‌هانیز محلدرآمدزای
مترو فرض شوند و تاکید شدایستگاه‌ها از طریق TOD ساخته شوندزیرا یک
ایستگاه ۱۰ هزاریا ۱۵ هزار متری می‌تواندعلاوه بر سفرها در قالب
واحدهای تجاری و اداریدرآمدزا باشد و از طرفیبخشی از هزینه تونل‌سازی
نیز از آن تأمین خواهد شد.
معاون عمرانیدانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به تصویب قانونTODدر سال ۱۳۸۵ازسویمجلس شورای اسلامیگفت: بر
مبنای آن باید شرکت‌های قطار شهری از مجتمع‌های ایستگاهی استفاده کنند درحالی‌که
امروز استفاده درستی از این قانون نمی‌شود. همچنینقانون دیگری در توسعه حمل‌ونقل
عمومی و مدیریت مصرف سوخت نیز وجود داردکه حمل‌ونقل ریلی در شهرها باید ۳۰
درصد از حمل‌ونقل را پوشش دهد و دولت موظف است به این سمت برود. به
علاوهمصوبه ساخت خطوط مترو تهران در شورای شهر مبنیبر تلفیق
کاربری زمین با حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه ریلی انبوه بر باعث بارگذاری در اطراف
ایستگاه‌ها شد و در بودجه‌های غیرنقدی شهرداری به‌صورت دائمسالی ۵۰۰ میلیارد
بودجه غیرنقددر اختیار قرار می‌گرفت.
مدیرعامل سابق شرکت مترو تهران یادآور شد: همچنین برای تامین
تجهیزاتنیز در مجلس مصوب شد تا۲ میلیارد تومان به عنوان غرامت به مترو
پرداخت شود و علاوه بر آنتوانستیم چندین پروژه را با عرضه در مطبوعات
واگذار کنیم که در مجموع تا سال ۹۳ درآمد ۱۵۰۰ میلیارد تومانی از مجتمع‌های
ایستگاهی به دست آمد.
