جمع‌آوری ۲۷۵ نقشه از دوره قاجار تا پهلوی در اطلس تهران قدیم

نگارنده اطلس تهران قدیم از وجود ۲۷۵ نقشه از دوره قاجار تا پهلوی در این کتاب خبر داد و گفت: این کتاب کمک بسیاری در اجرای پروژه‌های عمرانی، مرمت و احیا در استان تهران خواهد داشت.

رضا شیرازیان مولف
«اطلس تهران قدیم» عصر دیروز یکشنبه ۳۰ فروردین در مراسم رونمایی از این اطلس در
خانه اندیشمندان علوم انسانی که با حضور محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی
برگزار شد اظهار کرد: ایده ابتدایی گردآوری این اطلس در سال ۱۳۹۰ آغاز شد، در
اولین قدم شروع به تهیه فهرستی از عناوین مندرج در نقشه‌های تاریخی تهران داشتیم
که حاصل آن در همان سال به کتاب راهنمای نقشه‌های تهران تبدیل شد که در آن زمان
معرف پنج نقشه قاجار و سه نقشه مربوط به دوره پهلوی بود.

شیرازیان در ادامه
ایده تکمیلی این طرح را مربوط به سال ۱۳۹۱ اعلام کرد و گفت: در ایده تکمیلی این
طرح تصمیم داشتم خلا‌های دسترسی به نقشه‌های تهران را از گذشته تاکنون ترمیم کنم
که در نهایت حاصل این تفکر، تدوین اطلس فعلی شد.

به گفته وی این
اطلس دارای ۲۷۵ نقشه ( یا مجموعه نقشه) بوده که ۲۰۷ مورد آن با تاریخ و ۴۶ مورد آن
نیز بدون ذکر تاریخ نشان داده شده است.

شیرازیان در خصوص
نقشه‌های ارائه شده در این کتاب توضیح داد: اطلس تهران قدیم دارای ۶۵ نقشه (۱۴
مورد برای دوره قاجاری و ۵۱ مورد مربوط به دوره پهلوی) در متن و ۶۶ مورد مربوط به
دوره‌های صفوی، قاجار و پهلوی در پیوست است که از کل تعداد نقشه‌های موجود ۳۸ مورد
به طور کامل در این کتاب چاپ شده‌اند.

این نگارنده کتاب
با تأکید براینکه ما همچنان به آرشیوهای کامل‌تری در سطح ملی در این بخش نیاز
خواهیم داشت گفت: در این اقدام تحقیقاتی بیش از ۵۰ کتابخانه و آرشیو مورد بررسی
قرار گرفت.

شیرازیان برای
گردآوری این اطلاعات از تعریف ۴۷ گام عملیاتی برای نقشه‌های تهران یاد کرد که
مواردی چون آگاهی از وجود نقشه، رویت نقشه، فهرست نویسی نقشه، نمایه نویسی نقشه،
تشخیص اصالت نقشه، تهیه اسکن با کیفیت از نقشه، تشخیص هدف تهیه نقشه، ارزیابی سال
تهیه نقشه، تاریخ‌گذاری نقشه، شناخت تهیه کننده، شناخت عوامل تولید، شناخت روش‌های
تولید، شناخت ویرایش‌های متفاوت نقشه‌ها، ارزیابی ویژگی‌های نقشه و جایگاه آن در
بین مجموعه اسناد، استخراج مندرجات نقشه، استخراج محدوده تقریبی، استخراج محدوده
دقیق، ارزیابی دقت نقشه، ارزیابی دقت نقشه و … نمونه‌ای از این گام‌های عملیاتی
به شمار می روند.

وی در پایان مواردی
چون مکانیابی، پروژه‌های مرمت و احیا، پروژه‌های عمرانی، تاریخ شهرسازی تهران و
ایران، مطالعات تهران‌پژوهی تاریخ معاصر ایران، نقشه‌برداری تهران و ایران را حوزه‌های
مستقیم در استفاده از این اطلس نام برد و گفت: فعالان بخش‌های شهرسازی، مردم
شناسی، تحولات فرهنگی، داستان‌نویسی، فیلم و … نیز مخاطبان حوزه‌های غیر مستقیم
در بهره‌مندی از این اطلس به شمار می‌روند.