مقایسه متروی تهران و لندن با معیار«جا‌به‌جایی»
در این سال‌ها با ورود دستگاه حفاری تونل، توسعه مترو در تهران سرعت بیشتری نسبت به گذشته داشته است، هرچند هنوز با تکالیفی که در برنامه ۵ ساله دوم شهرداری آمده و اهداف طرح جامع حملونقل فاصله دارد اما حفر سالانه بیش از ۲۰ کیلومتر تونل، سبب شده مدیران شهری به تکمیل خطوط هفت‌گانه مترو تا دو سال آینده امیدوار باشند.
در حال حاضر متروی تهران با ظرفیت موجود حدود ۳ میلیون نفر را جابه‌جا
می‌کند و این در حالی است که در سال ۲۰۰۷ از متروی لندن چند صد میلیون سفر شهری را
ثبت کرده است. روز گذشته شهرام گیل آبادی، رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل
شهرداری تهران در نشست هم‌‌اندیشی دیپلماسی شهری در مسیر منافع ملی با اشاره به
یکی از دستاوردهای شهرداری تهران در سال‌های اخیر گفت: بر اساس آمارها، در وین
سالانه ۵/ ۱ کیلومتر، لندن ۵/ ۷ کیلومتر، مسکو ۱۵ کیلومتر و در تهران سالانه ۳۰ کیلومتر خط مترو ساخته می‌شود.
با فرض اینکه در تهران ۴ برابر لندن مترو ساخته می‌شود، آیا این نوع مقایسه
معیار درستی برای نشان دادن عملکرد متروی تهران است؟ زهیر متکی، استاد دانشگاه و
کارشناس معماری و طراحی محیط معتقد است: مقایسه کمی تعداد ایستگاه‌های شهر تهران
با سایر شهرهای بزرگ دنیا مقایسه درستی نیست. آنچه در حمل و نقل ریلی اهمیت دارد،
ضریب نفوذپذیری، وسعت شهرها، عنصر اتصال‌پذیری گره‌های شهری با مترو است. جمعیت
توکیو و شهرهای اطراف آن ۳۵ میلیون نفر است و شهر توکیو به تنهایی ۱۳ میلیون نفر
جمعیت دارد که جمعیت روز آن ۲۰ میلیون نفر است. ۹۰ درصد جابه‌جایی‌ها در توکیو
توسط حملونقل ریلی انجام می‌شود. حملونقل ریلی در توکیو تنها مترو نیست بلکه
خطوط ریلی در رو و زیر زمین را شامل می‌شود. شرکت متروی توکیو یک شرکت قطار شهری
در پایتخت کشور ژاپن است. اولین قطار مربوط به این شرکت در سال ۱۹۲۷ میلادی کار
خود را در مسیر بین آساکوسا و اوئنو آغاز کرده‌است. متروی توکیو به‌طور کلی در
مناطق ویژه توکیو و حومه آن در حرکت است اما به غیر از این شهر این شرکت در استان
سایتاما و استان چیبا نیز چند ایستگاه دارد.
متروی توکیو دارای ۹ خط و ۱۶۸ ایستگاه است. در حال حاضر متروی توکیو
از لحاظ حمل و نقل مسافر رتبه نخست را در جهان داراست.متروی
لندن که از سوی این مدیر شهری، متروی تهران با آن مقایسه شده است، قدیمی‌ترین شبکه
حمل و نقل زیرزمینی در جهان است. بهره‌برداری از سامانه متروی لندن، در تاریخ ۱۰
ژانویه سال ۱۸۶۳ آغاز شد متروی لندن، دارای ۲۷۵ ایستگاه است. این شبکه، با ۴۰۸
کیلومتر خط آهن، طولانی‌ترین خطوط حملونقل درون شهری جهان نیز هست. شهردار تهران
نیز روز گذشته در حاشیه افتتاح ایستگاه نعمت‌آباد یکی از ایستگاه‌های جنوبی خط ۳
گفت: خدارا شاکریم که توانستیم متروی تهران را در ابعاد مختلف گسترش دهیم. امروز
متروی شهر تهران در سطح بین‌المللی به جایی رسیده است که بین متروهای برتر دنیا از
همه جهات هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی حرفی برای گفتن دارد. مترو تهران در حال
حاضر ۱۴ درصد از جابه‌جایی‌های طول روز پایتخت‌نشینان و البته ساکنان حومه تهران
را بر عهده دارد در حالی که شبکه مویرگی حملونقل عمومی کلان‌شهرهای دنیا مانند
توکیو که از لحاظ وسعت و جمعیت مشابه تهران هستند، به گونه‌ای عمل می‌کند که نزدیک
به ۹۰ درصد جابه‌جایی‌ها از طریق مترو است. در حال حاضر طول متروی تهران بیش از ۱۶۴ کیلومتر است.
