تخریب خانه‌های تاریخی مجاور حرم شاهچراغ از سر گرفته شد. مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی فارس ضمن تایید تخریب دو خانه تاریخی در این بافت در دو روز گذشته گفت: «این خانه‌ها طبق مصوبه شورای‌عالی شهرسازی با کاربری موجود باید حفظ، نگهداری و مرمت می‌شد اما متاسفانه به‌طور کامل تخریب شده‌اند.»
یکی از کنشگران حوزه میراث فرهنگی استان فارس هم در مورد
تخریب‌های صورت گرفته در بافت تاریخی اسکندریه گفت: «در حال حاضر برخی سودجویان در ویرانه‌های این خانه‌های تاریخی در حال جمع‌آوری
چوب‌های بازمانده از این خانه‌ها برای فروش هستند.»محمد‌حسن طالبیان، معاون میراث
فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور
ضمن تایید تخریب سه خانه و یک نانوایی در بافت تاریخی شیراز در دو روز گذشته گفت:
«مدیرکل میراث فرهنگی با حکم قضایی که دریافت کرده بودند برای توقف تخریب‌ها به
محل رفتند اما متاسفانه با عواملی که اصرار به تخریب داشتند درگیر شدند و در نهایت
هم شکایتی علیه این عوامل تنظیم کرده‌ایم. متاسفانه در مورد پیمانکاران این منطقه
هیچ سند روشنی وجود ندارد و ما نمی‌دانیم چه شخصی مجری این تخریب‌هاست، اما از
عواملی که در محل حضور داشتند و دست به تخریب زده بودند شکایت کرده‌ایم که در حال بررسی
است.» طالبیان ضمن اعلام اینکه سازمان میراث فرهنگی تقاضای جلسه فوق‌العاده با
شورای‌عالی شهرسازی کل کشور را مطرح کرده است، گفت: «رییس میراث فرهنگی مجددا نامه‌ای
برای وزیر کشور و استاندار فارس نوشته‌اند و تقاضای دستور توقف این تخریب‌ها را
داشته‌اند.» معاون میراث فرهنگی کشور در مورد نحوه تخریب‌ها اعلام کرد: «اگر نیاز
به تخریب در یک منطقه تاریخی وجود داشته باشد ما چند روش را به صورت کارشناسانه در
پیش می‌گیریم، نخستین مورد این است که هیچ‌وقت یک ماشین سنگین برای تخریب یک بخش
از یک بافت تاریخی نباید وارد منطقه شود، دومین مورد این است که در هنگام تخریب
باید کارشناسان حوزه میراث فرهنگی در محل حضور داشته باشند و این کار زیرنظر آنها
انجام شود، و مورد بعدی هم اینکه یک طرح دقیق باید همه بخش‌های کار را تصویب کرده
باشد تا به بافت کلی منطقه آسیبی نرسد، متاسفانه هیچ کدام از این موارد در این
پروژه رعایت نشده است.» طالبیان در مورد ارزش این بناها هم توضیح داد: «اینکه این
بناها دارای ارزش هستند یا نیستند وظیفه دستگاه‌های متولی و حاکمیتی است، حرف ما
این است که هر حرکتی در این زمینه باید به شکل کارشناسی شده و زیرنظر کارشناسان
مربوطه صورت بگیرد.»
چه بلایی سر بافت تاریخی شیراز آمد
اواخر شهریور سال گذشته پروژه تخریب بافت تاریخی شیراز با تخریب خانه «پورنواب»،
«حلی‌ساز» و سه خانه تاریخی دیگر آغاز شد. این تخریب‌ها برای ساخت بناهای فرهنگی و
تجاری صورت می‌گیرد و طبق گفته شاهدان محلی باوجود مشخص نبودن تخریب‌کنندگان تک‌تک
بناهایی که باقی مانده‌اند با قیمت پایین از مالکان خریداری می‌شوند و با سودی
کلان به خریداران واحد‌های تجاری فروخته می‌شوند. این تخریب که چند ماه پیش با
نامه‌نگاری سلطانی‌فر معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و
صنایع دستی به وزیر راه و شهرسازی، وزیر کشور، دادستان کل کشور، استانداری و تولیت
آستان حرم شاهچراغ (ع) و پا‌درمیانی وزیر راه متوقف شده بود، از اوایل خرداد ماه
با دستور تخلیه خانه‌ها از سر گرفته شد و طی دو روز گذشته دور جدید این تخریب‌ها
مجددا آغاز شد. در دور دوم این تخریب‌ها، نانوایی مجاور حرم که در حال فعالیت هم
بود تخریب شد. مسعود سلطانی‌فر، رییس سازمان میراث فرهنگی در حاشیه مراسم بزرگداشت
روز صنایع دستی در رابطه با تخریب مجدد بافت تاریخی شیراز و دستور تخلیه به ساکنان
این منطقه گفت: «تا به حال خانه‌ای که ثبت ملی باشد تخریب نشده است. تخلیه به معنی
تخریب نیست. اگر به ما بگویند سالن میلاد را تخلیه کنیم، آیا این به معنای تخریب
است؟» این در حالی است که به سه خانه ثبت شده در فهرست آثار ملی در خیابان ٩ دی
خانه‌های «قلم‌فرسا»،
«عشقی» و «رفیعی» دستور تخلیه برای تخریب ابلاغ شده است. دو روز پیش نیز خبر رسیده
است که سه خانه تاریخی «یدالله منتصری»، «شهرام بهرامی» و «شمس سلیمی» با هدف
تخریب در روزهای آینده، تخلیه شده بودند. سخن رییس سازمان میراث فرهنگی در حالی در
پاسخ به خبرنگارانی که پیگیر وضعیت این بافت پر‌اهمیت تاریخی در شهر شیراز هستند
مطرح شد که تمامی بناهایی که تخریب شده‌اند یا در آستانه تخریبند، در بافت تاریخی
اسکندریه قرار دارند، و بافت تاریخی اسکندریه در فهرست آثار ملی ثبت شده است و
قدمت بناهای آن به اواخر قاجار و اوایل پهلوی اول باز می‌گردد. مهدی حجت ضمن
انتقاد از روند تخریب خانه‌های تاریخی شیراز به تسنیم گفت: «مشکل اینجاست که کسانی
که فکر می‌کنند باید در قسمت مرکزی شهر شیراز شرایط طراحی خاصی صورت گیرد که لازمه
آن حتما از بین‌رفتن این بناهای تاریخی است تصور درستی نسبت به نحوه بهره‌برداری
از این بناها ندارند.» معاون سابق میراث فرهنگی با بیان اینکه این امکان وجود دارد
که این بناها تثبیت، مرمت و از آنها بهره‌برداری شود و در عین حال دست اندرکاران
ساخت ساختمان‌های اطراف هم منتفع شوند، گفت:در دنیا این کارها صورت گرفته است و این دو خواسته طرفین این ماجرا مانع‌‌الجمع
نیست ولی نیاز به فکر بلیغ و طراحی درستی دارد.» رییس ایکوموس ایران (شورای بناهای
تاریخی) معتقد است: «مسوولانی که در پی تخریب این بافت‌های تاریخی هستند ١٠ تا ٢٠
سال دیگر وقتی به عمل امروز خود برگردند خود تاسف می‌‌خورند که چرا این اشتباه را
کردیم.»سید‌محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی در رابطه با این تخریب گفت: «مطابق قانون، آثاری که واجد ارزش هستند در فهرست‌های مختلفی که در
اختیار شهرداری‌ها و استانداری‌ها قرار دارد، ثبت می‌شوند. یکی از این فهرست‌ها فهرست
آثار ملی است. در اینکه بناهایی که در بافت تاریخی شیراز هستند، واجد ارزش هستند،
هیچ کس تردیدی ندارد. متاسفانه در مورد بافت تاریخی شیراز ما شاهدیم که در روز
روشن کارهای خلاف قوانین صورت می‌گیرد. این در صورتی است همیشه مدعی این هستیم که
به دنبال هویت ایرانی- اسلامی هستیم، اما مصادیق این هویت که همین بناهای تاریخی
هستند را تخریب می‌کنیم. برای توقف این روند تخریب سازمان میراث فرهنگی تنهاست و
تمام بخش‌هایی که باید حمایت کنند، تماشاچی هستند و هیچ اقدامی صورت نمی‌دهند. ما
آیین‌نامه حفاظت داریم، در این آیین‌نامه در چنین شرایطی، شهرداری باید شورای
تامین تشکیل دهد، و دستگاه‌های انتظامی وارد عمل شوند، اما شاهدیم که هیچ اقدامی
صورت نمی‌گیرد. صورت مساله در این ماجرا کاملا مشخص است و هیچ تردیدی در اهمیت این
بناها وجود ندارد. اما متاسفانه در تخریب بافت تاریخی شیراز عده‌ای اهداف
سوداگرانه و کوتاه‌مدت خودشان را دنبال می‌کنند و برای رسیدن به این هدف اصالت یک
شهر را نابود می‌کنند.»
