ساختمان پایدار، بازی را به نفع درآمدزایی شهرداری می‌بازد/ باگ‌های نما و منظر شهری
یک معمار برجسته درباره مفهوم و شاخصه‌های اصلی ساختمان‌های پایدار گفت: ما در معماری اصفهان همواره از گذشته شاهد احداث ساختمان های پایدار بوده ایم و الگوهای بسیار خوبی از ساختمان پایدار در این شهر وجود دارد.
محمد امین ترکان در گفت‌وگو با «صما» با بیان اینکه ما هر روز با مشکلات زیادی در حوزه معماری مواجه هستیم، بیان کرد: در معماری پایدار بحث صرفه جویی و بهینه سازی در مصرف انرژی، کاهش آلودگی های زیست محیطی ، استفاده از سبزینگی و تطبیق و هماهنگی با محیط زیست، کاهش استفاده از سوخت های فسیلی و استفاده از انرژی های طبیعی مانند باد و نور خورشید که مورد توجه معماران قرار می گیرد و به بیان دیگر هدف معماران این است که نوعی معماری را طراحی کنند که حداقل آسیب را به محیط اطراف وارد کند.
وی احترام به طبیعت را یکی از الزامات معماری پایدار برشمرد که تمامی آرشیتکت ها در هر نقطه ای از شهر خود که ساخت و ساز انجام می دهند، باید آن را در نظر بگیرند و گفت: در ساخت ساختمان پایدار استفاده از مصالح بومی محیط یا همان مصالح ساختمان های قبلی مطرح است. همچنین برای بالا بردن عمر مفید ساختمان به عنوان معمار وظیفه داریم که به تمامی مسائل مطرح در معماری پایدار توجه کنیم و آنها را به کار بگیریم.
سازندگان به فکر جیب خود هستند
ترکان درخصوص موانع پیش روی پایدارسازی ساختمانها و تبدیل آن به یک فرهنگ و روال در میان سازندگان اظهار داشت: مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که سازندگان ما بیشتر به فکر جیب خود هستند. یعنی از هر ابزار و ترفندی استفاده می کنند که کمترین هزینه را در ساختمان صرف کنند.
وی تاکید کرد: برای دستیابی به یک ساختمان پایدار حتما باید یکسری نکاتی را رعایت کنیم که این نکات را شاید به چشم نبینیم و در این زمینه بحث فرهنگ سازی اهمیت دارد که یک بسازوبفروش می تواند انجام دهد و در کشور ما معمولا ۹۰ درصد از بسازوبفروش ها این کار را انجام نمی دهند. چون در کشور ما هر روز به قدری هزینه ها بالا می رود که این هزینه هایی که در ساختمان صرف می شود، با قیمت ملک تناسب ندارد و مردم توانایی خرید آن را ندارند، لذا اصولا شاهد این هستیم که بسیاری از این مسائل را رعایت نمی کنند و فرهنگ سازی در این زمینه بسیار دشوار است.
ترکان یادآور شد: وظیفه معماران و آرشیتکت ها است که بتوانند به قدری قدرت داشته باشند که بتوانند پیمانکار و کارفرما را ملزم به رعایت این مسائل در ساخت و سازها کنند.
ضرورت همکاری نظام مهندسی و شهرداری در اجرای ضوابط
وی همچنین در پاسخ به اینکه آیا شهرداری می تواند مشوق‌ها و سوبسید‌هایی را برای سازندگان ساختمان پایدار در نظر بگیرد، گفت: شهرداری به طور قطع توان این امر را دارد، اما متاسفانه شهرداری نیز این کار را انجام نمی دهد و شاهدیم که شهرداری بیشتر با سازنده ها مانند یک بیزینس من برخورد می کند و ترجیح می دهد که از آنها پول بیشتری بگیرد. یعنی هدف شهرداری بیشتر درآمدزایی است، تا اینکه بخواهد سازندگان را ملزم کند که در این مسیر پیشروی بیشتری کنند.
این معمار درخصوص راهکاری پیشنهادی در این زمینه گفت: در حال حاضر نظام مهندسی در این زمینه اقداماتی را انجام می دهد و این سازمان با کمک شهرداری می توانند رعایت یکسری از ضوابط را الزامی کرده و از کارفرما یا پیمانکار و سازنده مطالبه کنند و برای کسانی که این ضوابط را رعایت نمی کنند، جریمه در نظر بگیرند. همچنین می توانند امتیازاتی را برای آنها در نظر بگیرند که به طور نمونه اگر ساختمان خود را بر مبنای معماری سبز بسازند، برای آنها تخفیفاتی را در تراکم در نظر بگیرند. اما متاسفانه در کشور ما تحقق این گونه اقدامات، رویایی است و فقط هنر آرشیتکت و معمار است تا به زور تجربه ای که دارد، بتواند از هنر خود استفاده و آن را به کارفرما تحمیل کند.
ضرورت تعدیل ضوابط کلی شهرسازی
ترکان در ادامه اظهارات خود درباره راهکار پیشنهادی برای تعدیل وضعیت کنونی نمای ساختمانها و سیما و منظر شهری گفت: در چند سال گذشته کمیته های نما تشکیل شده که در مجموع مفید عمل کرده اند. چون حداقل ثمره این کمیته ها این بوده که هر سازنده ای به خود اجازه نمی دهد هر گونه نمای دلخواهی را در شهر اجرا کند؛ اما در این بخش هم باگ های زیادی وجود دارد. به طوری که شاهدیم بسیاری از مسائل ازجمله بافت، منطقه و جایی که ساختمان در آن ساخته می شود، را به خوبی رعایت نمی‌کنند.
وی با بیان اینکه به طور قطع ضوابط ساختمانی که در سپاهان شهر ساخته می شود با ساختمانی که در خیابان چهار باغ ساخته می شود، نمی تواند یکسان باشد، ادامه داد: این ضوابط کلی که در این زمینه در نظر گرفته اند، باید تاحدودی تعدیل شود و به طور اصولی به آن نگاه شود. همانطور که در حال حاضر یکسری از ضوابط را به صورت کلی برای کل اصفهان تهیه کرده اند، می توانند این ضوابط را با لحاظ جزئیات تدوین کنند تا هم دست معماران بازتر باشد و هم در جایی که نیاز است در برخی از جاها سختگیری بیشتری در ضوابط اعمال شود، آن آرشیتکت بداند که در آن منطقه سختی ها و حساسیت خاص خود را دارد. البته در برخی از موارد نیز می توان دست معماران را باز گذاشت تا بتوانند خلاقیت بیشتری در طراحی نما از خود نشان دهند.
معماران باتجربه روی ذهن‌‍سازندگان تاثیرگذار هستند
ترکان درباره نقش مهندسان، طراحان و سازندگان در ایجاد نما و منظر شهری متناسب با هویت معماری ایرانی گفت: نقش سازندگان را در این زمینه چندان تاثیرگذار نمی بینم، چون خوشبختانه جامعه به سمت و سویی می رود که همه سازندگان، یک معمار و آرشیتکت در کنار خود دارند و آن طراح است که برای آنها تصمیم می گیرد که چه نمایی باید کار کنند و هنر طراح است که حتی اگر یک سازنده یک ساختمان غیرمتعارف نسبت به بافت شهری می خواهد، حتما او را متقاعد کند و در این زمینه آرشیتکت است که با اتکا به علم خود بتواند کارفرما را قانع کند که بافت شهر مهمترین اصل هویت یک شهر محسوب می‌شود.
وی درپاسخ به اینکه معماران تا چه اندازه در قانع کردن سازندگان موفق بوده اند، گفت: در بسیاری از موارد سازنده ها دخالت می کنند، اما معمارانی که تجربه بیشتری دارند، می توانند روی ذهن سازندگان بسیار تاثیرگذار باشند و معماران برجسته در این زمینه تاثیرگذار عمل می کنند. خوشبختانه این موضوع در بین سازندگان در حال فرهنگ سازی است که به طراحان و معماران شاخص اصفهان اعتماد کنند و بر مبنای نظر تخصصی آنها پروژه را جلو ببرند.
