مناطق ١١، ١٢، ۶ و ٧ در خطر خالی شدن از سکنه

زنگ خطر «شب مردگی» چهار منطقه تهران و طرح ویژه شورا و شهرداری

»خالی شدن» مناطق مرکزی تهران از سکونت و جایگزین شدن
ادارات دولتی و واحدهای تجاری پدیده ای است که از چند سال قبل به شکلی خزنده و
آرام آغاز شده و امروز به معضلی برای پایتخت بدل شده است: پدیده ای که به خصوص در
مناطق ١٢، ١١ و بعد ازآن، مناطق ۶ و ٧ به شکلی محسوس دیده می شود و بدین ترتیب این
مناطق عملادر حال تبدیل شدن به مناطقی تجاری و اداری هستند به طوری که امروز تنها
حدود ١٣درصد از کل جمعیت پایتخت در این مناطق زندگی می کنند یعنی به طور متوسط
حدود ٢۵٠ هزار نفر در هریک از این مناطق.
باتوجه به این
شرایط حالاشورای شهر تهران و شهرداری به فکر اجرای طرحی ویژه برای مبارزه با
شبمردگی این مناطق پایتخت افتاده اند. در واقع این پدیده به حدی جدی شده که شورای
شهر، شهرداری را مکلف کرده تا راهکاری برای آشتی شهروندان با این مناطق در شب و
بازگرداندن روح زندگی در خیابان ها و محلات این مناطق پیدا کنند. درهمین راستا بخش
های مختلف شهرداری از جمله: شهرسازی و معماری، خدمات شهری، زیباسازی و… مکلف شده
اند تا در بخش های خود جاذبه های لازم را برای حضور مجدد زندگی در شب در این مناطق
فراهم کنند. احمد حکیمی پور، عضو کمیسیون فرهنگی – اجتماعی شورای شهر در خصوص لزوم
اجرای این طرح می گوید: در مناطق ١١ و ١٢ که هسته های مرکزی تهران هستند، شب ها
عملاحیات اجتماعی تقریبا از بین می رود، چرا؟ چون این محلات و گذرها، تبدیل به
راسته های تجاری و اداری مهمی شده اند و برخلاف روزها که همیشه شلوغ و پرتردد
هستند، شب هنگام، به یکباره خالی از سکنه می شوند. به همین دلیل از ساعت چهار و
پنج عصر این مناطق یکدفعه به شهرمردگان بدل می شوند و شب ها حتی تردد در آنها برای
شهروندان خوفناک است.
چرا که به محلی امن برای رشد و بروز انواع
بزه ها تبدیل می شوند. از تجمع معتادان تا زنان بی سرپرست. وی تبدیل این مناطق به
بخش های گردشگری و تفریحی را از جمله مهم ترین راهکارهای حل این معضل نوظهور تهران
می داند و می گوید: این مناطق از پتانسیل های خوبی برای جذب گردشگران تهرانی و
ایرانی و خارجی برخوردارند. ازجمله ساختمان ها و بافت های تاریخی و… که می تواند
هر بیننده ای را مسحور کند. حکیمی پور البته براین نکته نیز تاکید دارد که برای
بازگرداندن روح زندگی به این مناطق باید طرح های علمی لازم تدوین و تمام زوایای آن
بررسی شود. این عضو شورای شهر همچنین معتقد است که برای آشتی مردم با این محلات و
مسکونی کردن مجدد آنها: باید نه فقط شهرداری که تمام سازمان های مرتبط مانند:
میراث فرهنگی، اوقاف و… وارد گود شوند و با تقویت جاذبه های آنها، این محلات را
به نقاطی امن و قابل سکونت برای شهروندان تبدیل کنند.
محمد سالاری، رییس
کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر اما از منظری دیگر به این طرح می نگرد. وی شب
مردگی این مناطق پایتخت را پدیده ای می داند که نتیجه تغییر کاربری مسکونی به
تجاری است. به گفته او زنگ خطر شب مردگی برای منطقه ۶ و حتی برخی محلات منطقه ٣
نیز به صدا درآمده است به طوری که براساس آمار شهرداری این مناطق طی چند سال حجم تغییر
کاربری های مسکونی به اداری ۵۵ درصد رشد داشته است. وی معتقد است که بعد از مناطق
١١و ١٢، امروز این پدیده آرام آرام درحال نفوذ درمنطقه ۶ است و به عنوان دلیلی
براین ادعا می گوید: چه دلیلی بهتر از اینکه این منطقه هم اینک بیشترین آمارتخلفات
تبدیل مسکونی به تجاری را در تهران دارد؟ وی در ادامه به ابعاد اجتماعی این پدیده
اشاره می کند و می گوید: شب مردگی این مناطق موجب شهرمردگی شده و باعث می شود تا
پلیس، نیروهای امنیتی و سازمان های اجتماعی و مددکاری برای کنترل و انجام وظایف
خود در این مناطق با مشکلات فراوانی مواجه باشند و به همان نسبت، این مناطق به
مامنی برای خلافکاران و معتادان و مجرمان تبدیل می شود. به گفته سالاری یکی از
بندهای طرح تفصیلی، بهانه ای است برای تبدیل کاربری ها دراین مناطق: براساس این بند،
شهرداری ها می توانند در قالب ایجاد پشتیبان های سکونت، ساختمان های مسکونی را به
مشاغلی مانند نانوایی ها، میوه فروشی ها و از این دست اختصاص دهند اما همین بند،
بهانه ای شده برای رشد غیرقانونی و قارچ گونه بخش های تجاری و اداری در این مناطق.
وی در پاسخ به این سوال که چرا شهرداری مجوز تغییر کاربری را صادر می کند نیز می
گوید: بخشی از این تغییر کاربری ها به شکل غیرقانونی صورت می گیرد. بخشی از آن هم
مربوط به مصوبه مجلس است که براساس آن مشاغلی مانند سردفتران، وکلاو… می توانند
در واحدهای مسکونی کار کنند. بخشی از آن هم به نگاه درآمدزایی شهرداری برمی گردد.
به هر حال باید این مصوبات و رویکرد ها همگی اصلاح شود. ضمن آنکه گردشگری شبانه، امروز
یکی از محل های درآمدزا برای شهرداری های شهرهای بزرگ جهان است. چرا ما نباید از
این روش برای بازگرداندن روح زندگی و آشتی مردم با بافت سنتی و قدیمی شهر استفاده
کنیم؟ در همین باره حمیدرضا نیلی، معاون فنی و طرح های شهری سازمان زیباسازی نیز
به عنوان یکی از متولیان اجرای این طرح می گوید:
ما از چندی قبل کار مطالعه نورپردازی بافت های تاریخی و ارزشمند برای جذب
گردشگران وشهروندان را آغاز کرده و به زودی این کار را از طریق پیمانکاران عملیاتی
خواهیم کرد.