صما: «مهاجرت معکوس» ایده ای است که وزیر راه و شهرسازی با هدف جلوگیری از شتاب رشد شهرنشینی در کشور آن را مطرح کرده و با تاکید بر قابل رقابت بودن کیفیت زندگی روستایی با زندگی شهری، خواستار جذاب‌سازی روستاها و تنوع در معیشت روستانشینان شده است.
عباس آخوندی با ابراز نگرانی از افزایش شتاب چشمگیر حاشیه‌نشینی و
شهرنشینی توسط روستاییان و تخلیه مراکز روستایی به تناسب گسترش شهرها، کنترل پدیده
حاشیه نشینی را موضوعی بسیار مهم تلقی کرده و گفته است: در دنیا افراد تمایل به
سکونت در بیرون شهرها و حاشیه شهرها را دارند، اما در ایران این تمایل کاملا برعکس
است و در شرایطی که اوایل انقلاب جمعیت تهران کمی بیش از سه میلیون نفر بود؛ امروز
جمعیت تهران و حومه آن به بیش از ۱۵ میلیون نفر رسیده که نشان‌دهنده حاشیه‌نشینی و
توسعه شهری است.
با این حال آخوندی در حالی بر تشویق شهرها و روستاهای کوچک و کم جمعیت
به جذب جمعیت بیشتر تاکید دارد که به گفته برخی از کارشناسان، در این راستا برخی سیاست
های وی – از جمله اعطای وام ۸۰ میلیون تومانی مسکن در کلانشهری نظیر تهران و اعلام
پروژه‌های حمایتی مسکن، همچون مسکن اجتماعی- با این ایده تناقض دارد.
به طوری که طی روزهای اخیر بر اساس مصوبه جدید شورای پول و اعتبار، وام
مسکن برای خانه اولی ها در تهران ۸۰ میلیون تومان، در شهرهای بزرگ ۶۰ میلیون تومان
و در شهرهای کوچک ۴۰ میلیون تومان تصویب شد. در عین حال براساس مصوبه دیگر این شورا،
وام مسکن برای غیر از خانه اولی ها در شهر تهران ۶۰ میلیون تومان، شهرهای بزرگ بالای
۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۵۰ میلیون تومان و سایر مناطق شهری ۴۰ میلیون تومان معین شده
است.
این در حالی است که به عقیده کارشناسان اقتصاد مسکن، سیاست دولت و
وزارت راه و شهرسازی صرفا نباید بر مبنای خانه دار کردن مردم باشد. به این معنا که
اگر وزیر راه و شهرسازی سیاست جهت دار و کلان تمرکززدایی از شهرهای بزرگ را دنبال
می کند، سمت و سوی سیاست گذاری های وی در پرداخت وام مسکن باید به گونه ای باشد که
در شهرهایی که نیاز به افزایش جمعیت وجود دارد، وام هایی با مبالغ بیشتر و نرخ سود
بسیار کمتر در اختیار مردم قرار گیرد تا از این طریق رشد و توسعه شهرهای کوچک اتفاق
بیفتد. ضمن اینکه در این صورت می توانیم امیدوار به کاهش مهاجرت به کلانشهرها و
افت حاشیه نشینی باشیم.
از دیدگاه این افراد افزایش
مبلغ وام مسکن در شهرهای بزرگ، مخالف با سیاست تمرکززدایی است و باعث افزایش جمعیت
در شهرهای بزرگ می شود. در حالی که افزایش وام مسکن در شهرهای کوچک، رشد مهاجرت از
تهران به شهرهای کوچک را به همراه دارد.
بر اساس این گزارش، طبیعی است که هر سیاست و حرکتی که دولت ها در پیش
می گیرند، همزمان دارای نقاط ضعف و قوت متعددی است که تمامی این اثرات مثبت و منفی
باید در کفه ترازو گذاشته شود و مورد کنکاش و بررسی قرار گیرد. اما در هر حال به
اذعان فعالان اقتصادی، با فرض اینکه گسترش سرمایه گذاری در شهرهای بزرگ، باعث جذب
هر چه بیشتر جمعیت و اشتغالزایی در این شهرها شود، اگر سرمایه ها و منابع به سمت شهرهای
کوچکتر و مناطق کمتر توسعه یافته سوق پیدا کند، شاهد گسترش اشتغالزایی در این
مناطق خواهیم بود و این یک سیاست کلی است. چرا که مباحثی نظیر ارائه وام مسکن،
اشتغال زایی و رونق بازار مسکن یک جنبه مُسکنی دارد و زمانی باید از این مُسکن
استفاده کرد که سیاست های کلانتر دولت قابل اجرا باشد.
در اینجا این پرسش مطرح می شود که جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه از
روستاها به شهرها نیازمند چه سیاست‌گزاری هایی است؟
برخی از مسئولان در پاسخ به این سوال بر این باورند که باید به نحوی
سیاست گزاری شود که بیش از این به روستاها و شهرهای کوچک اهمیت دهیم. به بیان دیگر
در حال حاضر در هرم اهمیتی که برای مناطق مختلف قائلیم، این اهمیت را ابتدا به
کلانشهرها، بعد به مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ و سپس روستاها می‌دهیم. به طوری
که بهترین امکانات آموزشی، رفاهی و درمانی همه و همه در کلانشهرها و پایتخت کشور مستقر
شده اند که همین عامل موجب مهاجرت بی رویه از روستاها به شهرها شده است. به گونه ای
که اگر ۷۰ درصد جمعیت کشور زمانی در روستاها و ۳۰ درصد در شهرها ساکن بودند، اکنون
این روند و این هرم جمعیتی برگشته و ۷۰ درصد مردم در شهرها و ۳۰ درصد در روستاها
مستقرند. لذا به نظر می‌رسد که سیاستگزاری‌‌ها در این راستا مشکل دارد و باید در
آنها تجدیدنظر شود.
انتهای پیام/
کد خبر: ۰۲۲۴
