جنبش قیطریه؛ مردم شهراشان را دوست دارند یا ضابطین شهری قدرت دارند؟

واکنش به طرح ساخت یک مسجد در بوستان قیطریه در حقیقت در کنار تمامی نگاه های مثبت و منفی، نشان از اهمیت مردم به شهر و کشورشان دارد ولی باید دید این نگاه قابل توجه مردم به شهر و کشورشان چگونه از سوی مسئولین شهری موردتوجه قرار گرفته است؟ در حقیقت این بحث بین مردم، فعالان سیاسی و اجتماعی در حالی انجام می شود که شهرداری تهران و مقامات محلی این طرح را حمایت می‌کنند، اما این مسئله به یک مخالفت گسترده در بین اقشار مختلف جامعه برخورد کرده است.

طرح ساخت مسجد در بوستان قیطریه سال گذشته مطرح شد و هم‌اکنون برخی افراد و گروه‌های مختلف اعم از کارشناسان، فعالان سیاسی و اجتماعی و حتی یک روند مخالفتی از سوی مردم از طریق امضای آنلاین به دلیل نگرانی از تغییر کاربری بوستان و ساختمان‌نگاری جدید این منطقه، به طرح اعتراض کرده‌اند.

در پاسخ به این موضوع، شهردار تهران بیان کرده است که ساخت مساجد در پارک‌ها از اولویت‌های اداره شهرداری برای تأمین نیازهای مردم است. او مدعی است که برای احداث این مسجد، هیچ درختی قطع نمی‌شود و از ساختارهای قدیمی استفاده خواهد شد.

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، نیز در راستای این موضوع در جدید ترین اظهار نظر خود اظهار داشته که ساخت مسجد در این پارک کاملاً منطقی است و برای تأمین نیازهای مردم، به خصوص در یک پارک ۱۲۰ هزار متری، این اقدام ضروری است. چمران تأکید کرده که هیچ درختی برای احداث مسجد در این پارک قطع نمی‌شود و در صورت قطع درخت، تدابیر لازم گرفته خواهد شد.

او ادعای افزایش تعداد قطع درختان و نهال‌ها را رد کرده و اظهار کرده که این ادعاها دروغ است و هیچ درختی قطع نخواهد شد. همچنین به اهمیت حفظ میراث فرهنگی اشاره کرده و به سوالات مبنی بر اهدای زمین پارک قیطریه ابراز انتقاد کرده است. او تأکید دارد که این پارک به ارث رسیده از اتابک اعظم بوده و هیچ کسی این پارک را اهدا نکرده است.

در پایان، چمران بیان می‌کند که مخالفان و منتقدان از ساخت مساجد می‌ترسند و این افراد از «مسجد‌هراسی» رنج می‌برند. او تأکید می‌کند که در سایر پارک‌ها نیز مساجد ساخته شده است و هیچ مشکلی به وجود نیامده است. این مسئله باید به دیداری بی‌طرفانه و منصفانه ارزیابی شود.

آقامیری با اعلام این که در بافت جدید شهری و مناطقی که اضافه شده، تعداد مساجد پایین است، تصریح کرد: این‌گونه نیست که مناطق شمالی تعداد مساجد کمتری داشته باشند بلکه در مناطق جدید و یا مناطقی که از ویلانشینی به سمت آپارتمان‌نشینی و افزایش جمعیت ناشی از آن رفته‌اند، نیاز بیشتری برای ساخت مسجد احساس می‌شود.

رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران همچنین تصریح کرد: شهرداری در سال قبل به ساخت بیش از ۴۰ مسجد کمک کرد، در واقع شهرداری فقط کمک‌کننده است و به تنهایی مسجدی نساخته است.

بر اساس دستورالعمل‌ها صفر تا صد امور را شهرداری انجام نمی‌دهد، بلکه در واگذاری زمین و یا دیگر موارد کمک می‌کند و در مواردی حتی سازمان اوقاف و امور خیریه، زمین‌هایی را در اختیار شهرداری قرار می‌دهد که این زمین‌ها واگذار می‌شوند.

آقامیری با بیان این که برخی از مساجد متعلق به بخش خصوصی است و زیر نظر امور مساجد نیست، گفت: برخی مساجد نیز یا مساحت کمی دارند و در تمام ایام سال فعالیت نمی‌کنند و تنها در برخی مناسبت‌های مذهبی از جمله ایام محرم میزبان مردم هستند.

براساس گزارش پایگاه خبری شهر، عضو شورای اسلامی شهر تهران خاطرنشان کرد: با احتساب تمامی این موارد، درمجموع از لحاظ برخورداری پایتخت از مساجد با خلأ مواجه هستیم.

اگرچه تهران با کمبود مسجد روبرو است اما عده ای از کارشناسان معتقد هستند که اگر قرار باشد در یک بوستان متراکم از درخت هر سازه‌ای ساخته شود، قطع کردن درختان آن دور از انتظار نیست، در ماجرای پارک قیطریه، جدا از این‌که ایده شهرداری تهران ساختن مسجد باشد یا هر کاربرد دیگری نگرانی اول قطع درختان بوستان قیطریه است، البته زاکانی در بازدیدی که از این بوستان داشت در پاسخ به این نگرانی گفته بود که: «درختی قطع نمی‌شود، حدود ۱۰-۱۵ نهال آنجاست که قرار شده جابه‌جا شوند».

 همچنین عبدالمطهر محمدخانی سخنگوی شهرداری تهران در شبکه ایکس با ذکر اینکه «پارک قیطریه ١٢٢ هزار متر مربع است و مساحت در نظر گرفته شده برای مسجد حدود ٨٢٠ متر مربع یعنی چیزی کمتر از ٧ دهم درصد از کل پارک را شامل می‌شود.» نوشت: «جهت استحضار مردم شریف تهران؛ نه درختی قطع می‌شود، نه مسجد جدید فضایی از کل پارک را خواهد گرفت و نه این اولین و آخرین مسجد در پارک‌های بزرگ شهر تهران است».

جواد سعیدی‌نژاد، داماد و وصی مرحوم محتشمی‌پور هم در گفتگویی، بیان کرد: بنده به عنوان وصی مرحوم آقای محتشمی‌پور هستم و وصیتنامه ایشان هم پیش من است. ایشان کلمه‌ای به عنوان «مسجد» در وصیتنامه‌شان نیاوردند و صرفاً نوشته‌اند که وصی «یعنی بنده» هر کار خیری را که صلاح می‌دانم، انجام دهم. در چنین شرایطی خانم محتشمی‌پور می‌گوید که چرا با ما مشورت نشده‌است، در صورتی که وصی از نظر شرعی و قانونی نباید با وراث مشورت کند.

 وی بیان کرد: من فکر می‌کنم کسانی که مخالف مسجد هستند با اصل آن مخالف نیستند. شاید یک عده جهت‌گیری سیاسی با شهرداری دارند و یک عده‌ای هم با این کار، آزادی‌هایشان در پارک گرفته می‌شود؛ یعنی اگر یک خانمی بی‌حجاب به پارک می‌آمده بعد از این حجابش را رعایت کند. البته برخی هم که نمی‌دانند هدف ما از ساخت این مسجد چیست و از سر ناآگاهی ممکن است مخالف آن باشد.

داماد مرحوم محتشمی‌پور خاطرنشان کرد: برخی شاید تصور کنند که این مسجد نیز همانند عمده مساجد دیگر قرار است دو ساعت صبح و دو ساعت شب باز باشد، اما تصمیم داریم در این مسجد کارهای فرهنگی جذاب انجام دهیم. از همین حالا به دنبال پیش‌نماز درجه یک و متعهد هستیم تا با قشر نوجوان و جوان ارتباط خوبی برقرار کند، چراکه شاهد آن هستیم این گروه سنی کمتر به مسجد می‌روند و هدف ما جذب آنهاست. از طرفی با توجه به اینکه مدارس مسجدمحور ایجاد شده که در آنجا هم کارهای آموزش و پرورشی و هم کارهای دینی انجام می‌شود، ما نیز قصد داریم به این سمت حرکت کنیم. همچنین در این مسجد، مردم بیایند و مشکلاتشان را مطرح و حل کنند.

اما «سید عزت الله ضرغامی»، هم در حاشیه جلسه اخیر هیأت دولت، گفت: نامه ای که معاون میراث فرهنگی استان تهران به منطقه یک شهرداری دادند، ملاک مواضع وزارت میراث فرهنگی است.

 وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی افزود: با توجه به پیشینه ای که برای تپه قیطریه است، این پروژه باید با حضور کارشناس میراث فرهنگی جلو برود، من خودم قبلاً درباره ساخت مسجد در پارک در پست هایی که در صفحه اینستاگرام خود داشتم، نظر شخصی‌ام را مطرح کردم اما اینجا حق ندارم نظر شخصی خود را اعلام کنم.

ضرغامی تصریح کرد: هم من و هم شهردار، عضو دولت هستیم و هرگونه نظری داشته باشم به آقای شهردار منتقل می کنم اما بحث ما نظر شخصی نیست و وزارت میراث وظیفه خود را در حفظ دستورالعمل های میراث فرهنگی انجام می‌دهد.

معاون میراث فرهنگی استان تهران هم در ایام نوروز از حضور نیروهای یگان حفاظت در محوطه پارک قیطریه و حذف حصارهایی که به تازگی برای ساخت مسجد در پارک نصب شده بود، خبر داده بود.

به نظر می‌رسد اعلام طرحی برای شهر که می‌تواند نگاه مردم را به خود جلب کند در حقیقت فارغ از هر نگاه جانب‌دارانه‌ای خبر از این موضوع می‌دهد که مردم به شهر و در راستای آن کشوراشان اهمیت می‌دهند و برخلاف بسیاری از مخالفان که معتقدند مردم از کشوراشان ناامید شده‌اند در حقیقت مردم محله به محله و خیابان به خیابان شهراشان برایشان دارای اهمیت است و می‌دانند که شهراشان در چه مدیریت شهری موردتوجه بوده است و چه مدیرانی در راستای وظیفه اصلی خود درشهر مسیری را محیا کردند که زندگی آرام در شهر برقرار باشد؟