مهدی عباس‌زاده لیسانس معماری و فوق لیسانس طراحی شهری از دانشگاه آزاد مشهدو همکار وی امین آقاسی زاده لیسانس معماری داخلی از دانشگاه مشکات و لیسانس طراحی صنعتی از دانشگاه آزاد مشهد است و ده سال است شرکت آرشیگرام را تاسیس کرده اند. پلن اصلی شرکت در زمینه ارتقاء سطح کیفی و علمی معماری داخلی در مشهد بوده و هست. در ادامه گفتگویی با عباس‌زاده داشته‌ایم که می توانید آن را بخوانید.
در تمامی پروژه های وارد شده به شرکت نتیجه ایی که گرفته شده متفاوت بوده و هر بار سعی کردیم با چالشی درگیر شویم که بدیع بوده و حل و پاسخ به آن راه گشایی برای بقیه پروژه‌های مشابه شهر باشند و نتیجه این امر چاپ و نشر عکسهای پروژه‌های دفتر در مجلات و رسانه‌های معتبر معماری داخل کشور بوده است. برای مثال پروژه زیورآلات معضی تا مرحله نیمه نهایی مسابقه معمار سال ۹۵ راه پیدا کرد و در مجله معمار چاپ شد. خانه زندگی سال ۹۸ در کتاب معماری معاصر ایران چاپ شد. سال ۱۴۰۱ از طرف رسانه فضای نو دفتر ما جزو ده تا طراح برتر جوان سال قرار گرفت.
دفتر ما بدلیل تنوع تحصیلات مهندس آقاسی زاده و بنده در این ده سال در مقیاس های مختلف اعم از طراحی شهری تا طراحی محصول انجام داده است و خب طبیعتاً همین قضیه منجر به این شد که در حال حاضر در پروسه طراحی همه پروژه ها اگر بتوانیم چیزی را که در طرح نیاز داریم از دیگر هنرمندان یا شرکت های معتبر تهیه کنیم و اگر نتوانیم، برای تکمیل نیاز پروژه آن محصول یا آن فضا را با هر سختی و مشقتی می‌سازیم.
در طراحی فضاهای داخلی چه چالش‌هایی پیش روی معمار است؟
تغییر کاربری برای فضاهایی که به دفتر ارائه داده می شود یکی چالش های ماست چون بیشتر فضاها در قالب بازسازی فضا به دفتر ارجاع داده می‌شوند ما مجبور به طرح مسئله برای تغییر کاربری و طراحی کاراکتر مجزا و مستقل برای کاربرد جدید آن فضا هستیم که خب خیلی زوایای پنهان و خاموشی دارد که درهمه بخش های طراحی از فاز صفر تا فرنیش کامل پروژه را در برمی‌گیرد که معمولاً با وقت گذاشتن در فاز مطالعات سعی می‌کنیم حلش کنیم که سختی کار در فاز اجرا کمتر بشود.
چالش دیگری که دفتر ما با آن معمولاً درگیر می شود بخش ایجاد یک طرح نو و خلاقانه در کل کاراکتر پروژه هست و چون نتیجه کار است برای مخاطب و کارفرما قابل لمس تر است و بهتر می تواند با آن ارتباط بگیرد و همین آن پروژه را خاص می‌کند.
و خب چالش دیگر به شدت معروفی که همه معماران بخصوص در زمینه داخلی و بویژه در مشهد با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم تغییر ذائقه کارفرماست که در این پروسه ما مجبور به آموزش و مهمتر از آن پرورش فکری سطح سلیقه مشتری با شرایط ویژه پروژه هستیم و سخت تر از این موضوع نگهداری و مراقبت از این تغییر و جهش فکری است که در مشتری ایجاد می شود، که البته زاویه نگاه شیرینی که همین قضیه دارد این است که این ارتباط معمولاً منجر به مراوده و دوستی با کارفرماها و تمامی عوامل درگیر در پروژه می‌شود که برای دفتر ما خیلی دل‌نشین و زیباست.
چگونه بین فضای داخلی و فضای باز ارتباط برقرار می‌کنید؟
برای حل این مسئله ما سعی می‌کنیم از یک ویژگی نیمه بودن استفاده کنیم. فضاهای نیمه باز، نیمه خصوصی- نیمه عمومی استفاده کنیم که معمولا در دو لایه بررسی می شود یکی لایه عملکرد پروژه و دیگری لایه کالبد که لایه عملکرد خیلی مهمتر و تأثیر گذارتر نسبت به طراحی لایه کالبدی است. معمولاً در فاز مطالعات اول آن عملکردهایی که می تواند هویت درون و بیرون را داشته باشد براساس هویت اصلی پروژه شناسایی و مشخص می‌کنیم و بعد آنها را در پلان پروژه طوری می‌چینیم که موقعیت استراتژیکی داشته باشد که بتواند با هر دو فضا ارتباط برقرار کند و مخاطب درک لطیفی از مرز بین فضاها داشته باشد.
یکی از پروژه‌های موفق در این وضعیت پروژه جوین استودیوست که به شدت بخش میانیش پر تردد و پرطرفدار است.
نقش معماری در ایجاد تشخیص فرهنگی و ایجاد هویت معماری چیست؟
در این زمینه باید بگوبم که مشهد از قدیم بواسطه اقلیم و هویت مذهبی محدودیت ها و شرایط اجتماعی ویژه خودش را دارد که حقیقتا شرایط طراحی را برای ما بشدت تحت شعاع قرار می دهد.
مشخصاً سهم ما معماران و طراحان در تغییر مثبت و سازنده برای این ویژگی‌ها در حد پروژه هایمان است و نه بیشتر. هویت مشهد در رفتار فرهنگی آدمها کمی بسته و خشک بوده و هست، دفتر ما در پروژه ها خیلی سعی می کند که این وضعیت راکمی تقلیل یافته طراحی کند، اگه دقت کنید در سوال قبل، عرض کردم موقعیت «استراتژیکی»؛ علتی که از این واژه استفاده کردم دقیقا برای همین موضوع بود که ما مجبوریم برای تشویق مراوده و ترغیب به تعامل مخاطبین با یکدیگر و الگوبرداری و یادگیری از یکدیگر موقعیتهایی برای پروژه هامان محیا کنیم که درخور این رفتار باشند. واقعیت این است که طی این ده سال از بازخوردی که از پروژه‌ها می‌گیریم کاملاً متوجه تغییر رفتار فرهنگی و اجتماعی کاربران آن پروژه‌ها می‌شویم و عمیقاً احساس می‌کنیم اگر دفتر ما در مشهد می تواند این نتیجه را بگیرد قطعا در دیگر شهرها بازخورد بهتری خواهند داشت.
