به یک چک لیست با ضمانت حقوقی و اجرایی برای ایمنی ساختمان ها نیاز داریم

علی حجازیان پژوهشگر حوزه معماری وشهرسازی به مناسبت برگزاری اجلاس سازندگان و طراحان در مشهد درباره سیما ومنظر شهری گفت: اول باید نگاه ما به مشهد شفاف شود. تقریرمتفاوت وگاه متضاد از مشهد آسیب‌های متعددی به شهر وارد کرده است. دربسیاری از اوقات مشهد شهری زیارتی و اسلامی تعریف شده است که باید مولفه های آن در شهر پیاده سازی شود اما در حوزه عمل و اجرا بی تفاوت به ویژگی ها و ابعاد شهراسلامی، برحسب نگاه فردی و سلیقه ای و یا به اصطلاح مد روز به طراحی نمای ابینه پرداخته شده است.

حجازیان افزود: نمای ساختمان به نوعی بیان‌کننده عملکرد ساختمان(انطباق فرم ساختمان با عملکرد آن)است.درمشهد کمتر بنایی دیده می‌شود که فرم آن با نوع فعالیت کاربری آن مطابقت داشته باشد حتی نما و فرم کاربری های مذهبی_ فرهنگی درمشهد ارتباطی با عملکرد آن ندارد.

در ادامه این پژوهشگر درباره ویژگی نمای ساختمان تاکید کرد: نمای ساختمان به مثابه لولایی اجتماعی،فصل مشترک فضاهای عمومی وخصوصی وارتباط ملموس ساختمان باشهر است. ازاین رو ارتباط ساکنان با فضای شهری ازاین طریق امکان پذیر است. لذا اگرمشهد را شهری مذهبی و اسلامی تعریف کنیم انتظار می رود نمای ساختمان ها(حداقل کاربری های اداری-مذهبی وفرهنگی) با این درجه از اهمیت بتواند با فضای شهر ارتباط بگیرند. در چند سال گذشته و حال، نماهایی با سبک غیر بومی درشهر به سرعت درحال گسترش است که درتضاد با تعریف ما ازمشهد به عنوان یک شهر زیارتی و اسلامی است. نمای خشک و خشن که فردگرایی را رواج می دهد در تغییر رفتار شهروندان نیز نقش دارد نماهای فعلی در مشهد زیبنده این شهر با ظرفیت های فرهنگی و دینی نیست .

وی در ادامه به راهکارهایی برای برون رفت از وضعیت کنونی مشهد اشاره کرد و گفت: برای بهبود وضعیت سیما ومنظر شهر مشهد باید لایه های فرهنگی- اجتماعی وهویتی مورد توجه قرار بگیرد و با ایجاد یک فرآیند غیرخطی مفاهیم تئوری ونظری را به عینیت تبدیل کرد. پیشنهاد مشخص من،ایجاد یک شبکه مسائل برای سیما ومنظر شهری در نقطه صفر و سپس تعیین نقشه راه است. شبکه مسائل شامل یعنی در نظر گرفتن مولفه های اقتصادی و اجتماعی  برای رسیدن به الگوی برای شهر که فرا تک بنا باشد و بیشتر بر ساختمان های عمومی در شهر تمرکز داشته باشد.

این پژوهشگر حوزه شهری درباره اینکه نما می توان ارزش افزوده برای ساختمان محسوب شود؛ بیان کرد: نما می تواند ارزش افزوده به حساب آید. البته نه فقط ارزش افزوده از بعد اقتصادی بلکه ارزش افزوده فرهنگی اجتماعی، زمانی که سیما ومنظر شهری هم برای مدیریت شهری هم برای جامعه به اندازه معماری ساختمان مهم تلقی شود.

نمای ساختمان‌ها،تأثیر زیادی در ایجاد ذهنیت شهروندان از فضای شهری دارد.سیما و منظر شهری به‌مانند پازلی است که تصویر شهر را می سازد از این رو نمای تمامی کاربری‌ها در شهر اهمیت پیدا می کند. به همین دلیل دیگر تفاوتی ندارد ساختمان لوکس مدنظر باشد یا یک  تک پلاک.

حجازی درباره اینکه امکان استفاده از مشوق در جهت ایمن سازی ساختمان‌های موجود وجود دارد گفت: درمورد ایمنی درشهر باید ساعت ها صحبت کرد، ما درشهرها هم نیاز به امنیت داریم هم ایمنی،درباره ساخت بناهای مستحکم باید عرض کنم که درابتدا باید گسل های شهری شناسایی شود؛ سپس مکان یابی کاربری ها باید به گونه ای باشد که روی گسل بناهای مهم وحساس بنا نشود. کاربری هایی با اهمیت کمتر نیز با هوشمندسازی و تراکم کم ساخته شود تا در هنگام بروز حادثه کمترین میزان خسارت به شهر وارد شود.در سایر نقاط شهری نیز باید متوجه بود که بناها در مسیر سیل و رودخانه ها ساخته نشود چراکه بسیار خطرناک است هم برای شهروندان هم برای شهر. برای ایمنی سایر نقاط شهر نیز مدیریت شهری می تواند با ابزارهایی که دراختیار دارد سازندگان را تشویق به ساخت بناهایی کند که ایمن باشند البته به نظرمی رسد باید به یک چک لیست برای ایمن سازی ساختمان ها رسید که ضمانت اجرایی و حقوقی هم داشته باشد.

او درباره حس امنیت بیان کرد این حس در ارتباط با مقیاس ابنیه است. در بلندمرتبه سازی باید برای افراد آسیب پذیر مانند کودکان یا زنان یا افراد دارای معلولیت احساس ترس ایجاد نشود . مثلا اگر حرم را در نظر بگیریم به لحاظ ارتفاع، رنگ و لعاب احساس ایمنی به افراد می دهد. همچنین متریال هم در ایجاد حس امنیت مهم است. متریال نباید خشن و صلب باشد بلکه با انسان باید صحبت کند.