چرا بحرانهای قابل پیشبینی، هربار ما را غافلگیر میکنند؟
یکی از مهمترین مواردی که متاسفانه در کشور ما اغلب نادیده گرفته میشود پیشبینی بحرانها بر اساس آمار و ارقام است و شاید به همین دلیل است که هر بار با فرارسیدن یک بحران جدید غافلگیر میشویم.
شعار زدگی و رفتار پوپولیستی مسئولین که همواره در دوران تصدی مسئولیت خود سعی دارند همه چیز را خوب جلوه دهند و مشکلات قدیمی را به گردن مسئولین پیش از خود بیندازند، همواره نگاه آنها و مردم را از پیشبینی و چارهاندیشی برای بحرانهای پیشرو بسته نگاه میدارد و این دور باطل ادامه دارد تا هر بار که بحرانی فرا میرسد شگفتزده شویم؛ بدون این که هیچ تمهیدی برای پیشگیری و یا حل آن در آستین داشته باشیم.
در حالی که با رصد دقیق و علمی آمار و ارقام، بسیاری از این بحرانها قابل پیشبینی و چارهپذیر خواهد بود.
در این میان، از جمله مسائلی که اتفاقا بر حوزه مسکن و متعاقب آن در چالشهای اجتماعی بسیار تاثیرگذار بوده و با ادامه این روند، در آینده نیز شدیدتر دامنگیرمان خواهد شد، بحران خشکسالی است.
با کمی دقت به آمار و ارقام به سادگی میتوان دید که در اثر پیامدهای ناشی از خشکسالیهای پیاپی، مهاجرت جمعیت شاغل در روستاها طی سالهای اخیر به شدت افزایش یافته، به طوری که در زمستان گذشته بیش از ۲۸۸هزار نفر از جمعیت روستاها نسبت به زمستان ۹۹ کاهش یافته که از این تعداد %۹۵ شاغل بودهاند. با یک نگاه سطحی به این آمار، میتوان یکی از مهمترین دلایل کمبود و رشد قیمت اخیر محصولات کشاورزی را دریافت، اما مانند هر بحران اجتماعی دیگر، ماجرا تنها به این قضیه ختم نمیشود و ابعاد و پیامدهای پیچیدهتری نیز دارد که به تدریج بیشتر نمایان میشود و این یکی از همان موضوعاتی است که نشان میدهد چرا باید آمارها را عمیقتر مورد مشاهده و بررسی قرار دهیم.
در اینجا یکی از پیامدهای درازمدت این بحران، موضوع گسترش حاشیهنشینی در شهرهای اقماری و حاشیه کلانشهرهاست که جدا از عوارض اجتماعی ناشی از فقر، از هم اکنون باعث آشفتگی و بروز تورم در بازار مسکن شهرهای جدید و حومه کلانشهرها شده و با چشم انداز آتی که خبر از افزایش موجهای بعدی مهاجرت از روستاها میدهد، چندان امیدی به بهبود این اوضاع نیست.
به خصوص که وعدههای دولت مبنی بر ساخت یک میلیون مسکن در سال کماکان در حد حرف باقی مانده و تجربه نشان میدهد که این وعدههای بی عمل در نهایت به وخامت اوضاع خواهد افزود.
در هر حال هنوز هم دیر نیست برای این که به جای شعار و سپیدنمایی کاذب، به آمار و ارقام علمی تکیه کرده و تا دیر نشده واقعههای بعدی را پیش از وقوع علاج کنیم. قطعا اتخاذ رویکرد صحیح بر مبنای پیشبینیهای علمی، موجب خواهد شد که با برنامهریزیهای واقعبینانهی اقتصادی، کمتر درگیر بحرانهای غافلگیرانهای شویم که میتوانست با گمانهزنی صحیح، ما را از عوارض شدید بعدی دور نگاه دارد.
سعید ظریف
مدیر مسئول مجله ساختمان و
مدیرعامل مجتمع رسانه ای راه وساختمان-صما