تکلیف سنگین مدیران شهری و مهندسان در ساماندهی منظر شهری اصفهان

معاون برنامه ریزی و توسعه منابع انسانی شهرداری اصفهان با اشاره به نقش مهندسان، طراحان و سازندگان در ایجاد نما و منظر شهری متناسب با هویت معماری ایرانی گفت: از آنجایی که سیما و منظر شهر بخشی از هویت شهرها را تشکیل می‌دهد، از این رو حرکت به سوی ساماندهی سیما و منظر شهری اصفهان که یک شهر تاریخی و دارای سابقه فرهنگی متاثر از ارزش‌های اسلامی ایرانی است، تکلیف سنگین‌تری را به دوش مدیران شهری و مجموعه مرتبط نظیر مهندسان و طراحان گذاشته است.

به گزارش دبیرخانه اجلاس سازندگان و طراحان اصفهان، سعید ابراهیمی در گفت و گو با «صما» با بیان این مطلب افزود: در این راستا با توجه به تاریخی بودن این شهر، معاونت شهرسازی شهرداری اصفهان تلاش کرده تا بر اقداماتی که در رابطه با سیما و منظر شهری انجام می شود، به گونه ای نظارت کند که با معماری اصفهان هماهنگی و همخوانی داشته باشد.

تصویب دستورالعمل نما و سیمای شهری برای ایجاد وحدت رویه

وی ادامه داد: در این راستا دستورالعمل اجرایی نما و سیمای شهری به منظور ایجاد وحدت رویه، شفاف سازی و مشخص بودن چهارچوب برای شهروندان تدوین و به تصویب شورای اسلامی شهر اصفهان و درنهایت کمیسیون ماده پنج رسیده است.

ابراهیمی با اعلام اینکه در حال حاضر نمای هر ساختمانی که پروانه برای آن صادر می‌شود، باید در کمیته سیما و منظر شهری شهرداری مطرح شده و مصوبه بگیرد، اظهار داشت: نما باید با ضوابط مطابقت داشته باشد و مهندس ناظر نیز به معماری ساختمان و نقشه نمای مصوب دقت و مراقبت لازم را داشته باشد.

الزامات معماری نوین در اصفهان

وی همچنین در پاسخ به اینکه در شهرهای تاریخی مثل اصفهان، معماری نوین با چه رویکرد زیباشناسانه‌ای می‌تواند تعامل و تناسب خود را با آن محیط حفظ کند، گفت: ضوابط کلی تعیین شده توسط شهرداری در طراحی نما برحسب موقعیت قرارگیری ساختمان در شهر (مناطق تاریخی یا غیرتاریخی)، تعداد طبقات پروژه، مسافت تا گذر اصلی و… دارای قوانین متفاوتی است. به طور مثال با توجه به لزوم حفظ هویت تاریخی شهر در مناطق ۱ و ۳ عموما هماهنگی نمای ساختمان با همسایگی های همجوار به ویژه ابنیه تاریخی از لحاظ مصالح، رنگ، شکل و ریتم طراحی و توجه به خط آسمان در طراحی نما مورد توجه قرار می‌گیرد.

ابراهیمی ادامه داد: به عنوان مثال طراحی نما رنگ زمینه باید کرم یا بژ باشد و نوع مصالح نیز مصالح بومی به گونه ای در نظر گرفته شده که دربرابر عوامل جوی و آب و هوایی مقاوم باشد و به مرور زمان پایداری و کیفیت خود را از دست ندهد. درخصوص سایر مناطق شهری که حساسیت تاریخی ندارند، همچنان رعایت نوع مصالح و درصد استفاده آنها در نما از الزامات است و فاکتورهای کلی نظیر هماهنگی با سیمای شهری، مقاومت ساختمان در برابر اثرات جوی، رعایت شاخص هایی نظیر تناسبات، هماهنگی، رنگ، مقیاس، خطوط آسمان و ترکیب بندی مورد تاکید است.

نماسازی نمایانگر طرز فکر و نگرش ساکنان شهر است

این مسئول سازمانی درعین حال موضوع نماسازی در ساختمان و ساخت بدنه شهری را یک بحث هویتی و فرهنگی و نمایانگر طرز فکر و نگرش ساکنان شهر دانست و خاطرنشان کرد: از طریق نما، عناصر طبیعی (نور و باد) به ساختمان نفوذ کرده و همچنین ارتباط ساکنان با فضای شهری برقرار می شود.

وی تاکید کرد: علاوه برآن، نما در شکل دهی به کالبد و سیمای شهر نقش مهمی داشته و فصل مشترک رنگ تعلق داخلی و بیرونی است و بنابراین با موضوعات زیبایی‌شناسی و جامعه شناسی هم ارتباط دارد.

در آستانه ورود نسل بعدی ساختمان ها

معاون برنامه ریزی و توسعه منابع انسانی شهرداری اصفهان همچنین درخصوص تغییرات لازم در ساخت و سازهای شهری و اقدامات موردنیاز در مرحله سیاست گذاری و اجرای ساختمان ها برای تحقق پایداری ساختمان ها بیان کرد: ساختمان ها و سبک زندگی در آنها در طول دو دهه گذشته بسیار تغییر کرده است. با توسعه پایدار در زمینه مصالح، فرآورده ها و روش های ساخت ابداعی، حرکت به سوی ساختمان هایی با کارایی بالاتر و صرفه اقتصادی بهتر و سازگار با محیط زیست امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.

به گفته وی، ما در حال حاضر در آستانه نسل بعدی ساختمان ها هستیم؛ ساختمان هایی که کاملا رفتار اکولوژیکی دارند و قادرند با بهره گیری هوشمندانه از مصالح سازگار و تکنولوژی جدید در برابر تغییرات مستقیم و غیرمستقیم پیرامون خود واکنش نشان دهند و خود را با شرایط مناسب تطبیق دهند.

معاون برنامه ریزی و توسعه منابع انسانی شهرداری اصفهان افزود: این نوآوری ها وظایف جدیدی را برای سیاست گذاران شهری و طراحان و معماران ایجاد می کند که از قافله پرسرعت تکنولوژی عقب نمانند و روش های فنی و مهندسی خود را همگام با تکنولوژی روز دنیا سازگار کنند. ازجمله آن می توان به طراحی پایدار و اقلیمی ساختمان ها و احداث ساختمان های هوشمند اشاره کرد. در این خصوص مطالعاتی هم به سفارش شهرداری اصفهان و توسط دانشگاه هنر اصفهان انجام شده که می تواند مبنای خوبی برای این امر باشد.

لزوم بومی سازی مطالعات پایداری ساختمان ها در دانشگاه ها

ابراهیمی همچنین درباره تاثیر آموزش عالی و دانشگاه‌ها در ارتقای سیما و منظر شهری و همچنین پایدارسازی شهرها و ساختمان‌ها خاطرنشان کرد: از آنجایی که سیما و منظر شهری بیانگر ارزش های اجتماعی، فرهنگی و زیبایی شناسی شهروندان یک شهر است و ارتباط بصری شهروندان و گردشگران با شهر از طریق سیما و منظر شهری برقرار می شود، اساتید دانشگاه ها و دانشجویان به ویژه در رشته های معماری و شهرسازی می توانند با مطالعه در زمینه ارزش های معماری اسلامی- ایرانی بر غنای ارزش های نهفته معماری در شهرهای ایرانی تاکید ورزند و این اطلاعات را چه در آینده در محیط کار و چه به ارگان های اجرایی نظیر شهرداری ارائه دهند.

وی اضافه کرد: همچنین، در حال حاضر بسیاری از کشورها در حال بررسی نحوه انطباق طراحی ساختمان ها با کارایی بالای انرژی، سازگار با محیط زیست و تکنولوژی هوشمند برای پایداری بیشتر آنها هستند که بخش اعظم این مطالعات جهت بومی سازی می تواند در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور صورت گیرد.