طراحی و اجرای راه پله در ساختمان بتنی
– پله یکی از عناصر و اعضای مهم و اصلی در ساختمانها می باشد که در معماری و مهندسی سازه، برای ارتباط عمودی انسان و وسایل در فضاهای ساختمان از آن استفاده میشود. جانمایی و محل مناسب پله در پلان معماری از اهمیت بالایی برخوردار است به گونهای که با انتخاب جای مناسب پله ، دسترسی به تمام طبقات به سهولت فراهم میشود.
استاندارد عملکرد
با استفاده از نقشه ، ابزار و مصالح لازم مطابق دستورالعملها و ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، آرماتوربندی و قالببندی پله بتنی را اجرا نماید.
به تصاویر زیر نگاه کنید.
چند نوع از انواع مختلف پله را دیدید.
تفاوت آنها با یکدیگر در چیست؟
تعریف پله
وسیلۀ ارتباط بین دو اختلاف سطح با شکستگیهای منظم را پله میگویند.
رابطۀ پلّه با قدم انسانی:
یکی از روابط متداول که ارتباط بین ارتفاع و کف پله را بیان میکند به صورت رابطۀ زیر است:
۲h + b ≤ ۶۳ ~ ۶۴ cm
ارتفاع تک پله :h
اندازه کف تک پله : b
این اجزا در شکل زیر دیده میشود.
۳۶ تا ۶۴ سانتی متر، طول قدم (گام) انسان معمولی است.
ارتفاع هر پلّه د ر ساختمانهای مسکونی ۱۸ -۱۶/۵ سانتی متر است که در اجرا معمولاً آنرا ۲۰ سانتی متر درنظر می گیرند .
اجزای پله بتنی:
یک پله بتن مسلح از اجزای زیر تشکیل می شود :
-۱ دال شمشیری راه پله
-۲ کف پله (پا خور)
-۳ پیشانی (ارتفاع)
-۴ پاگرد
نکات مهم اجرای پله بتنی :
– تفاوت عرض پاگردهای بالا و پایین بازوی پله:
یکی از نکات اجرایی راه پلّه، نحوه قالب بند ی راه پله در سازههای بتنی است. عرض پاگرد، در سمتی که به راه پله
بالایی اتصال مییابد، به اندازۀ یک کف پله بیشتر و در سمتی که به راه پلّه پایینی اتصال مییابد، برابر عرض
پاگرد است که با اجرای سنگ پله این اختلاف عرض پاگرد جبران میشود.
مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، در قالب بندی بازوی پله، اجرای قالب زیرین و کناری کافی است، زیرا
شیب اکثر پلهها د ر آن کمتر از ۳۵ درجه است. چنانچه این شیب بیش از ۳۵ درجه باشد، باید قالب رویی پلّه
نیز اجرا گردد.
شکل زیر این نکته اجرایی در راه پله را بهتر نمایش میدهد.
– میلگردهای انتظار در سقفها و ستونها:
نکتۀ دیگر اینکه، در هر طبقه که راه پله اجرا میشود، باید میلگردهای انتظار در دو ردیف و دو شبکه موازی هم، تعبیه شود. با اجرای میلگردهای راه پله، در سقف بعدی، میلگردهای آن، به میلگردهای انتظار تعبیه شده )موجود(، بافته میشوند. انتهای قسمتی از میلگردهای انتظار که در سقف جانمایی میشوند باید دارای خم ۹۰ درجه باشد. به طور کلی در اجرای دالهای بتنی سازهای، همواره باید دو ردیف میلگرد استفاده گردد. همان طور که در تصویر زیر میبینید، به وسیله قطعات مناسب چوبی )فاصله نگهد ار( ، فاصله بین دو ردیف ثابت نگه داشته شدهاست. این قطعات چوبی با اجرای پلۀ بعدی از محل خود برداشته) میشود.
طول میلگرد انتظار نیز باید با توجه به مقادیر مندرج در نقشه و ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان تعیین شود. به لحاظ تجربی، طول میلگرد انتظار را معمولاً ۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتی متر در نظر میگیرند.
روش اجرای پله بتنی
برای درک بهتر این مراحل را همراه کار عملی زیر و به صورت گام به گام بیان می کنیم.
گام اول: ساخت قطعات قالب
۱- محل دیوارهای زیر پله را با استفاد ه از شکلهای ۷ و ۸ بر روی زمین پیاده کنید.
۲– دیوارها را با اندازه مشخص شده درنقشهها، با پیوند بلوکی و رعایت اصول فنی بچینید.
۳– صفحۀ قالب کف پلهها (رمپ) و صفحات قالب کف پاگردها را با رعایت کلیۀ نکات فنی مربوط مطابق ، شکل های ۹، ۱۰ و ۱۱ بسازید .
۴– صفحات گونه پله و پاگردها را مطابق شکلهای ۱۲، ۱۳ و ۱۴ بسازید.
۵– صفحۀ قالب جلوی پاگرد )پایین و بالا( را مطابق شکل ۱۵ بسازید.
۶– شمعهای مربوط به پاگرد و رمپ پلّه را مطابق شکلهای ۱۶ و ۱۷ بسازید.
۷ – قالبهای پیشانی پلّهها مطابق شکل ۱۸ بسازید .
گام دوم: ساخت میلگردها
در شکلهای ۱۹، ۲۰ و ۲۱ نقشههای آرماتوربندی پلّه مربوط به کار عملی را با اندازههای لازم و اجرایی میبینید .
با توجه به شکل ۲۲ مراحل زیر را اجرا کنید.
-۱ بررسی نقشه آرماتور بندی و محاسبه طول پوزیسیونهای مختلف
-۲ برش میلگردها با طول مدنظر
۳- رسم شابلن هر پوزیسیون
۴- ایجاد خمهای مناسب طبق شابلن
۵- حال با توجه به بندهای گفته شده ، میلگردهای پوزیسیونهای ۱ تا ۵ و با مشخصات مندرج د ر شکل ۲ را با دقت بسازید.
با توجه به شکل ۲۲ و جدول زیر مقدار کل میلگرد مصرفی برای ساخت پلّه را محاسبه کنید.
گام سوم : مونتاژ و استقرار قالب
۱- کف قالب پاگرد پایین را با کمک چارتراش و گوه و الوار زیرگوه، در ارتفاع مورد نظر تراز کرده، گوهها را میخ کنید تا ارتفاع تغییر نکند.
۲ – صفحۀ قالب کف پاگرد بالا را با شمع مربوط ، به وسیلۀ گوه تراز کرده و گوهها را میخ کنید. شمع ها را پس از شاغول کردن ، از طریق چپ و راستها ، در دو جهت کاملاً تثبیت کنید.
۳- صفحات قالب گونۀ پاگردهای پایین و بالا را در محل خود مستقر کرده و با استفاده از گونیای فلزی آنها را گونیا کنید و برای جلوگیری از حرکت آنها بین کمرکش گونهها و پا بند خارجی صفحۀ کف قالب، دستکهای) مناسب قرار دهید.
۴ – صفحۀ قالب جلوی پاگردها )پایین و بالا( را به وسیلۀ پشت بند مرتبط، به گونههای پاگرد متصل کنید.
۵- صفحۀ قالب گونههای پلّه را به وسیلۀ کمرکش و پابند خارجی صفحۀ قالب رمپ و دستکهای مناسب مستقر و گونیا کنید.
۶- پس از استقرار و کنترل صحت قالب و تثبیت کامل آن ، روی صفحات گونههای پلّه )قسمت د اخلی ( ، خطوط
پیشانی و کف پلّه را با استفاد ه از تراز د قیق و گونیا ، رسم کنید.
۷- مطابق شکل ۲۶ پشت بند هایی در سطح داخلی گونههای پلّه کاملاً به صورت قائم نصب کنید . این پشت بند ها وسیلۀ نگهداری صفحات قالب پیشانی پلّهها هستند . فاصلۀ لبۀ صاف آنها از خط ترسیم شدۀ عمودی )پیشانی پلّه( به اندازۀ ضخامت صفحۀ قالب پیشانی است .
سر میخهای اتصال این پشت بندها برای باز کردن قالب تا انتها کوبیده نشود .
۸- تعداد ۹ عدد میلگردهای پوزیسیون ۲ را با ۶ عدد از پوزیسیون های ۵، به فاصله محور تا محور، ۱۰ سانتی متر از همدیگر، مونتاژ کنید و پس از بستن فاصله نگهدار، آنها را بر روی کف پاگرد بالایی مستقر کنید.
۹- پوزیسیونهای ۳ و ۴ را بر اساس مقاطع B-B،A-A و C-C (شکل های ۱۵، ۱۶ و ۱۷) به وسیله پوزیسیون های ۵ در محلهای پیشبینی شده مونتاژ کرده با نصب فاصله نگهدارها، پوشش لازم را ایجاد کنید.
۱۰- پوزیسیون شماره ۳ را با ساخت و اتصال تعدادی خرک، در ارتفاع لازم و در فاصله مناسب از کف پاگردها نگه دارید.
۱۱- پوزیسیون شماره ۱ را به میلگردهای شماره ۵ متصل کنید و در محل مربوط قرار دهید.
۱۲- فاصله نگهدارهای لازم را برای ایجاد پوشش جانبی، در کنارههای مختلف نصب کنید.
۱۳- قالبهای پیشانی پله ها را به پشت بندهای متصل شده به گونههای پله میخکوبی کنید.
۱۴- قسمت های مختلف کار را مجددا بررسی کرده و کار را برای ارزشیابی به هنر آموزان خود ارائه کنید.
گام چهارم : باز کردن قالب
قالبهای پیشانی پلّه ها را با خارج کردن میخ های پشت بندهای نگهدارندۀ آنها ، به آرامی از قالب گونه جدا کنید .
با باز کردن پابند های خارجی گونهها ، دستکهای مربوط را جدا کرده سپس با باز کردن پابندهای داخلی ،گونهها را بردارید.
پس از جداسازی چپ و راستها از شمعها ، با کشیدن میخهای گوۀ شمعهای پاگرد فوقانی ، این شمعها را آزاد
کرده کف قالب پاگرد فوقانی را جدا کنید .
صفحۀ قالب رمپ پلّه و پاگرد پایین را به روش مذکور باز کنید.