نهاد متولی ایمنی، حلقه مفقوده شهرها/ نظام جامع ایمنی کشور تدوین شود

همایش «آینده پژوهی و زیست پذیری شهر تهران در حوزه ایمنی و مهندسی حریق» روز دوشنبه ۲۷ بهمن ماه به همت انجمن ایمنی و مهندسی حریق استان تهران در هتل همای تهران برگزار شد.

به گزارش صما در این همایش اعضای شورای شهر تهران ، سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور ، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران ، سازمان ملی استاندارد ایران، مدیران بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، نمایندگان اتاق اصناف تهران و تشکل های تخصصی دخیل در حوزه ایمنی شهری حضور داشتند.

همچنین سعید زارع حقیقی رییس تعاونی انجمن تولیدکنندگان سازه های فولادی کشور، داریوش حاجی محمدی وامیر زمانی نژاداز سازمان ملی استاندارد ایران ، رضا عبداللهی نائب رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات الکترونیک شهر ، علی طبرستانی دبیر پویش جمعیت متخصصان، تولیدکنندگان و کارآفرینان تهران و مهدی هاشمی از سازمان آتش نشانی نهران ازجمله مهمانان حاضر در این همایش تخصصی بودند.

ضرورت اصلاح آیین نامه تعیین صلاحیت شرکت های ایمنی 

در این همایش رییس انجمن ایمنی و مهندسی حریق با انتقاد از اینکه در ساختار مدیریتی کشور و مدیریت شهری همانند شهرداری ها، مدیریت شورای شهر ، سازمان آتش نشانی و حتی سازمان نظام مهندسی ساختمان، بخش خصوصی جدی گرفته نمی شود، گفت: در فرآیندها و تصمیم سازی ها از جایگاه مشورتی و نظر دست اندرکاران تخصصی امر استفاده نمی شود.

مجتبی حاجتی افزود: این در حالی است که برخی شرکت های عضو این انجمن سابقه ای ۵۰ ساله در عرصه مهندسی حریق دارند و به عبارتی سابقه فعالیت آنها مقدم بر سابقه ورود برخی نهاد های مدیرتی در این عرصه میباشد.

وی افزود با تاکید بر ضرورت اصلاح و بازنگری در آیین نامه تعیین صلاحیت شرکت های ایمنی در جهت ارتقای ایمنی شهر و تقویت جایگاه نظارتی سازمان آتش نشانی ادامه داد: دانش ، تخصص و تکنولوژی این حرفه را شرکت های فعال و با سابقه به کشور انتقال داده و راهبری کردند. درواقع همان دانشی که در اوایل دهه ۷۰ و همزمان با تبیین جایگاه سازمان آتش نشانی بعنوان متولی امر ایمن سازی و پس از آن سازمان نظام مهندسی ساختمان در جایگاه نظارت بر ساختمان سازی وارد کشور گردید ، اما اکنون پس از دو دهه با شرایطی مواجه هستیم که در تصمیم سازی ها حلقه مفقوده این زنجیره هستیم.

در ادامه مجتبی حاجتی با اشاره به تحریم های موجود و نقش آفزینی شرکت های توانمند در زمینه تولید تجهیرات ایمنی و آتش نشانی که موجب کاهش وابستگی کشور به تجهیزات وارداتی و ایجاد اشنغال و تولید محصولات ایرانی گردیده است یادآوری نمود: قطعا ظرفیت نقش آفرینی و اثر گذاری در تصمیم سازی ها نیز مهیا بوده وچنانچه بدنبال دستیابی به  نتایج جدیدی می باشیم باید از این ظرفیت ها استفاده گردد ، در غیر اینصورت ار انجام روش های گذشته نتایج تازه تری بوجود نخواهد آمد.

لزوم تدوین نظام جامع ایمنی کشور

در ادامه این همایش نایب رییس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با تاکید بر لزوم تدوین نظام جامع ایمنی کشور گفت: برون سپاری وظایف دولتی به انجمن های صنفی و تشکل های بخش خصوصی اقدام بسیار درستی است. چون هرچه سازمان های دولتی را کوچکتر و امور را به خود مردم واگذار کنیم، بسیار موثر و ارزشمند است.

سید محمد هاشمی با بیان اینکه در مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان به مباحث نگهداری و تعمیرات ساختمان ها تاکید شده است، افزود: با این حال ما در زمینه بهره برداری درست و نگهداری و تعمیرات ساختمان ها بسیار ضعیف عمل کرده ایم.

وی با تاکید بر اینکه مسئله ایمنی و حریق بسیار مهم است، ابراز امیدواری کرد: سرویس و نگهداری بخش های مختلف ساختمان  با کمک بخش خصوصی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

رابطه تنگاتنگ توسعه با ارتقای سطح فرهنگ ایمنی

همچنین سپیده عابدی، مشاورکمیسون سلامت ، محیط زیست و خدمات شهری در این همایش با تاکید بر الزام به بکارگیری از شاخص های ایمنی در سطح شهر گفت: ارتقای سطح فرهنگ ایمنی در جوامع، رابطه تنگاتنگی با توسعه دارد.

عابدی افزود: حتی بسیاری از کشورهای پیشرفته تلاش می کنند تا با توسعه بخش ایمنی در جوامع خود، بتوانند به حداکثر توسعه دست یابند و توجه به مقوله ایمنی در بسیاری از کشورها جایگاه بسیار ویژه ای دارد. موضوعی که ما از آن فاصله داریم و در بسیاری از برنامه ریزی های ما مغفول مانده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینک حلقه مفقوده ما در محیط های شهری متولی ایمنی است، ادامه داد: شهر تهران در دودهه اخیر با توجه به تنوع فعالیت ها و تمرکز بالای جمعیتی در آن، در حوزه های مختلف شهری مثل ساختمان ها، بهداشت، محیط زیست، HSE و… با بحث ناایمنی مواجه است.

عابدی با انتقاد از ساخت و ساز در حریم مسیل ها گفت: فرسودگی ابنیه و شریان های حیاتی، عدم انطباق توسعه شهر بر پهنه های خطرپذیری شهر باعث شده که تهران تحت شرایط خاص و ویژه ای قرار گیرد. همچنین فرسودگی بازار و سیستم های برق رسانی غیراستاندارد و معابر کم عرضی که امدادرسانی را با مشکل مواجه می کند، از جمله مسائل پایتخت است که ایمنی آن را دچار چالش می کند.

رعایت مقررات، ضامن ایمنی افراد و ساختمان ها است

رئیس کمیته ایمنی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران نیز در این همایش گفت: بعد از حادثه پلاسکو و آتش سوزی که برای ساختمان های مرتفع پیش آمد، بحث ایمنی ساختمان ها در برابر حریق بیش از پیش اهمیت پیدا کرد.

علی اکبر نبی ئی ادامه داد: در سازمان نظام مهندسی بحث ایمنی به سه بخش شامل ایمنی در زمان طراحی، ایمنی در حین اجرا و ایمنی پس از ساخت و در دوره بهره برداری شامل می شود که مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان به آن می پردازد.

وی با تاکید بر اینکه رعایت ضوابط و مقررات ضامن ایمنی افراد و ساختمان ها است، تاکید کرد: بحث ایمنی از دید ما یک فرآیند است و در هرلحظه و هر قسمت، از اکیپ های طراحی گرفته تا تعمیر و نگهداری؛ افرادی باید متولی این امر باشند و آن را کنترل کنند.

با شیب فزاینده ای به تعداد ساختمان های ناایمن می افزاییم

در ادامه این همایش بهداد آهنگری پس از ارایه محتوا و محورهای همایش و آسیب شناسی روند ۲ دهه گدشته ایمنی در کشور و ارایه راهکارهای پیشنهادی انجمن گفت: هیچ ضمانت اجرایی در قوانین بالادستی ما جهت حفظ و تعمیر و نگهداری سیستم های ایمنی دیده نشده و عملا دست سازمان آتش نشانی در خصوص این موضوع بسته است.

عضو هیئت مدیره انجمن ایمنی و مهندسی حریق ادامه داد: درنتیجه با توجه به بررسی ۱۱ هزار پروانه ساختمانی صادر شده در سطح شهر تهران در سال ۹۷ با توجه به آخرین آمار، می بینیم که همچنان با شیب فزاینده ای به تعداد ساختمان های ناایمن می افزاییم.

وی افزود: هرچند ممکن است سیستم ایمنی در یک ساختمان ایجاد شده باشد، اما به علت اینکه آموزش کافی داده نشده و قوانین لازم برای تعمیرات و نگهداری دیده نشده، عملا ممکن است این سیستم ها خاموش شود یا از مدار خارج شود.

آهنگری خاطرنشان کرد: بنابراین عملا ساختمان های ناایمن زیادی را به ساختمان ها و بافت های فرسوده اضافه می کنیم.

استفاده از تشکل ها در اصلاح و بازبینی مبحث سوم

علی طبرستانی دبیر پویش جمعیت متخصصین ، تولید کنندگان وکارآفرینان گفت: مدیران هر نهاد و سازمانی ازجمله شهرداری، شورای شهر ، سازمان نظام مهندسی و یا آتش نشانی به نظرخواهی و مشورت با بخش خصوصی اهمیت قائل نیستند و لازم است به این موضوع توجه کنند.

دبیر کمیته مشورتی خدمات مهندسی شورای مرکزی نطام مهندسی ساختمان کشور  با اعلام یک خبر گفت: در مجموعه شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور تهیه یکسری سرفصل ها و پژوهش هایی در حال تعریف است که یکی از این سرفصل ها و پژوهش ها با حدود ۲۵ موضوع قرار است در بین استان های کشور توزیع تبدیل شود. کاری که با راهبری تشکل ها و استفاده از ظرفیت آنها می تواند به سرانجام برسد.

وی افزود: یکی از موضوعات مربوط به مبحث سوم و موضوعات اصلاح، تکمیل و بازبینی مقررات در مبحث سوم است که جزو سرفصل هایی است که قرار است به استان ها ارائه نشود و در قالب ستاد راهبری شود. در این طرح به جهت اهمیت موضوع، خواسته اند ظرفیت همه استان ها را در نظر بگیرند و از تشکل ها هم استفاده شود.

طبرستانی تصریح کرد: لازم است که انجمن مهندسی حریق در زمینه این فرآیند اصلاحی و  تکمیلی در این بخش همکاری کنند و ما استقبال می کنیم که از ظرفیت این انجمن در قالب همکاری استفاده کنیم.

تدوین آیین نامه هوشمند سازی ساختمان ها در برابر حریق

امیر نیک کار از سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران نیز در این همایش با اشاره به مطالعات انجام شده در زمینه هوشمند سازی ساختمان ها در برابر حریق گفت: سازمان نظام مهندسی آماده هرگونه همکاری با شرکت هایی است که سیستم های هوشمندسازی را پیاده می کنند و ما در کمیته مبحث سوم مقررات ملی ساختمان پذیرای نقطه نظرات راهبردی شرکت های فعال در این زمینه هستیم.

نیک کار افزود: همچنین آماده همکاری با مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی را در جهت همفکری هستیم تا این را به صورت یک آیین نامه و مصوبه ای ارائه دهیم.

در آیین نامه هایی که در حال حاضر در حال تصویب است، باید نقاط مبهمی را که در مبحث ۳ دیده نشده، به شیوه جدید و براساس مطالعات خودمان شفاف سازی کنیم، نه اینکه ضوابط کشورهای دیگر را در این بخش ترجمه کنیم.

نظارت بر اجرای ضوابط ایمنی وظیفه نظام مهندسی است

عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران نیز در این همایش گفت: ما از سال ۹۲مبحث ۲۲ را داریم و همواره در حال کشمکش هستیم که اجرای آن وظیفه سازمان نظام مهندسی است یا سازمان آتش نشانی.

بیژن خطیبی، رییس کمیسیون مبحث ۲۲ با ابراز تاسف از اینکه حمایت از بخش خصوصی شعار است، برضرورت توجه به عملگرایی تاکید و تصریح کرد: به ایده ها و نظرات هیچ کدام از انجمن های بخش خصوصی توجه نشده است، در حالی که بخش خصوصی موتور محرک اقتصاد کشور است.

وی تاکید کرد: در مباحث ۲۲ و ۳ مقررات ملی ساختمان گفته شده که ما مکلفیم از دستورالعمل های سازمان آتش نشانی تبعیت کنیم. درواقع وظیفه نظارتی و اجرا بر رعایت ضوابط ایمنی برعهده نظام مهندسی است، ولی وظیفه تهیه و تدوین دستورالعمل های آن برعهده آتش نشانی است.

لازم به ذکر است؛ از مهمترین محورهای این همایش می توان به موضوعاتی از قبیل بررسی قوانین در حوزه ایمنی شهری، صنایع و نظام فنی اجرایی کشور، ضرورت تعریف شاخه مهندسی حریق و تربیت متخصصان این حوزه، لزوم ارتقای سطح دانش تخصصی اعضای سازمان نظام مهندسی در حوزه ایمنی، بررسی نقش آفرینی بیمه ها در فرآیند ایمن سازی، لزوم به روزرسانی استانداردهای کیفی تجهیزات ایمنی، لزوم به روزرسانی مقررات در حوزه مرکز تحقیقات ساختمان، بررسی راهکارهای ایجاد درآمدهای پایدار مدیریت شهری در حوزه ایمنی، بررسی راهکارهای قانونی برخورد با تولیدکنندگان و توزیع کنندگان تجهیزات تقلبی و همچنین بررسی عدم پایداری ایمنی و معضلات مرتبط با نگهداری اشاره کرد.