عوامل موثر بر طراحی پروژه های معماری
جامعه و فرهنگ ما تلقى والا و ارزشمندی از هستی، انسان، طبیعت و حیات دارد و در سایه ی این نگرش زیبا، هدفدار و مسئولانه است که روش زندگی و مناسبات اجتماعی، اقتصادی و نظام ارزشی خود را سازمان می دهد و طرز تفکر، معیارهای گزینش، نحوه ی انتخاب و عملش را معین کرده، و نظام زیستی جامعه است، هدفهای آن را دنبال می کند ؛ در پی ایجاد رابطه ای متوازن با طبیعت است؛ برای ایجاد محیط مناسب برای زندگی، رشد، تربیت و بالندگی انسان می کوشد در پی ساختن فضا و محیط متناسب با شان و رسالت انسان است. لذا قبل از شروع کار طراحی هر پروژه ای لازم هست تعریف اهداف و ویژگی هایاصلی آن ر مشخص کنیم و در فرایند طراحی همیشه مد نظر قرار دهیم.
تایین برنامه فیزیکی طرح
هر موجود طبیعی یا مصنوعی، برای اینکه بتواند هدفهای موردنظر را تأمین کند، به وظیفه ای که دارد عمل نماید، دارای ساختار و اجزایی است. بدن انسان، اعضای مختلفی دارد که در هماهنگی و همکاری با یکدیگر، حیات او را تأمین می کنند. یک اتومبیل قسمتهای مختلفی دارد که کارکرد هماهنگ آنها، آن را به وسیله ای قابل استفاده تبدیل می نماید. هر اثر معماری مانند مدرسه، بیمارستان نیز متناسب با هدفها و فعالیت های مورد نیاز، از فضاها و قسمتهای متعددی تشکیل می شود. تعداد فضاهای مورد نیاز هر پروژه، به همراه مساحت و مشخصات هر فضا، برنامه ی فیزیکی آن پروژه است.
قبل از طراحی پروژه لازم است برنامه ی فیزیکی آن را تهیه کنیم. چنان که در شکل مشاهده می کنید خانه ای که برای یک خانواده ی پرجمعیت طراحی می شود فضاهای بیشتری دارد و مساحت و مشخصات فضاها نیز بر همین اساس تعیین می شود. در حالی که یک خانه ی طراحی شده برای یک خانوادهی کوچک تر، دارای تعداد فضاها و مساحت کمتری است.
برسی عوامل جغرافیایی و محیطی
کشور ما وسعت زیادی دارد و قسمت های مختلف کشور از نظر شرایط محیطی و اقلیمی با هم فرق می کند. معماری بومی در مناطق مختلف کشور، با توجه به شرایط خاص هر منطقه، مختصات جغرافیایی، ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد، نزدیکی و دوری نسبت به دریا، میزان رطوبت و بارندگی، نوع مصالح در دسترس و گونه های گیاهی موجود به خوبی شکل گرفته و در طول زمان به کمال رسیده است. در طراحی هر ساختمان جدید اثرات این عوامل باید پیشاپیش معین شوند و باید سعی شود حداکثر استفاده ی ممکن از مصالح محلی و انرژی های طبیعی و کوران هوا به عمل آید و با عوامل نامساعد از قبیل سرما، گرمای زیاد، بادهای مزاحم، رطوبت بالا با تدابیر معمارانه مقابله شود و راههای تأمین آسایش ساکنان تأمین گردد.
برسی شرایط اقلیمی و زیست محیطی
باتوجه به اثرات متقابل و چند جانبه ی معماری و محیط زیست، قبل از شروع طراحی هر ساختمان ابتدا، شرایط زیست محیطی، آب و هوایی و اقلیمی منطقه، مورد مطالعه قرار گرفته و اثرات آن بر طراحی ساختمان تعیین میشود و نتایج آن به صورت خلاصه ترسیم و نمایش داده میشود. این نمودارها می توانند به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل مؤثر در ایده های طراحی مورد استفاده قرار گیرند. همان طور که در شکل زیر مشاهده میشود ترسیم می تواند مفاهیم کمی و کیفی را در قالب شکل های محسوس و ملموس بازنمایی کرده و استفاده از آن را آسانتر کند.
برسی و تجزیه نحلیل زمین
قبل از طراحی هر ساختمان، لازم است شرایط زمین پروژه را با دقت تجزیه و تحلیل کنیم. شکل و مساحت، میزان و جهت شیب زمین را بررسی نماییم. کاربری های زمین های اطراف را در نظر گرفته، امکانات دسترسی به زمین را ارزیابی کنیم. دید و منظر مناسب زمین، عوارض مصنوعی یا طبیعی موجود را مطالعه کرده و جنس خاک را بررسی نماییم . احکام و الزامات مربوط به هر کدام از عوامل را مشخص نماییم تا در طراحی ساختمان مورد استفاده قرار گیرند.
مثلا در طراحی یک واحد مسکونی سعی می شود همه ی ظرفیت های زمین به خوبی شناسایی شده، در طرح آن مورد استفاده قرار گیرد و در آن به مکان یابی درست ساختمان، تطابق با شیب زمین، دسترسی سواره و پیاده ی راحت، دید و منظر مناسب، کنترل و اشراف و حداکثر استفاده از امکانات موجود تأمین شود. |
برسی مصالح تکنولوژی و سازه های ساختمان
قبل از طراحی هر ساختمان، باید مشخص کنیم که ساختمان با چه مصالح و روش هایی ساخته میشود. چه نوع سازه ای دارد؟ در مناطق مختلف کشور ما از مصالح مختلفی برای احداث ساختمان استفاده می شود. در سواحل شمالی، از چوب و سقف شیبدار در مناطق کویری از آجر و سیستم های طاقی در مناطق کوهستانی شمال و غرب از سنگ، آجر و چوب و سقف تیرپوش برای ساختن ساختمان استفاده می شود. استفاده از سازه های فولادی یا بتنی در کنار مصالح بومی نیز معمولا است.
مصالح و نوع سازهی ساختمان، بسته به بزرگی ساختمان، وسعت فضاها، فاصله ی ستونها، ارتفاع ساختمان و تعداد طبقات با مشورت مهندس سازه معین و مبنای طراحی ساختمان قرار می گیرد تا با حداقل هزینه، بتوان ساختمانی ایمن، مقاوم و بادوام ایجاد نمود.
