دانشنامه ساخت و ساز

مراحل ساخت و مواد اولیه کاشی

کاشى نیز فرآورده ى است سرامیکى، که به سبب پخته شدن در درجه ى حرارت معین ١، به حالت نیمه شیشه اى با خاصیت جذب آب بسیار کم و مقاوم در برابر ساییدگى، فشار و ضربه مکانیکى تبدیل مى شود. در طول تاریخ معمارى ایران، هنر تهی هى کاشى و کاربرد آن رشد و گسترش زیادى داشته است ( و مصادیق آن را در کاش ىکار ىهاى زیبا و ب ىنظیر بناهاى دور هى صفویه م ىتوان دید.

کاشی

روش ساخت کاشى در گذشته (روش دستى) به این صورت بوده است که گل را در قالب چوبى قرار مى دادند و اضافه ى آن را با سیم مى بریدند، سپس با ضربه اى آن را از قالب بیرون مى آوردند. پس از آن که این کاشى به اندازه ى کافى سفت و سخت مى شد، مجدداً آن را در قالب آهنى دیگرى که داراى درى فلزى بود قرار مى دادند و با پتک چندین ضربه بر در قالب وارد مى کردند تا کاملاً فشرده شود و شکل منظم هندسى پیدا کند. ١ پس از خشک شدن مراحل پخت و لعاب دادن انجام مى گرفت.

 

مواد اولیه ى کاشى:

کاشى از دو قسمت، شامل بدنه و لعاب کاشى تشکیل شده است. بدنه ى کاشى از خمیرى شامل: کائولین، دولومیت، بنتونیت و تالک است و لعاب آن انواع مختلفى دارد، از که معمولاً با اکسید سرب، سیلیس، فلدسپات و کائولین تولید مى شود « زیر پیدا » جمله لعاب شیشه اى یا لعاب سفید رنگ که از اکسید قلع به دست مى آید. براى ساخت لعاب هاى رنگى از کانى هاى رنگى استفاده مى شود. مواد اولیه ى اصلى کاشى (کف و دیوارى) خاک رس است، اما در کاشى هاى کف (سرامیک) از موادى که زودتر ذوب مى شوند بیش تر استفاده مى شود تا حین پخت، چسبندگى بیش ترى بین ذرات ایجاد شود و علاوه بر استحکام، آب کم ترى جذب کند.

کاشی

مراحل ساخت کاشى

١ مخلوط کردن و آماده کردن مواد اولیه: مواد اولیه، پس از توزین و تعیین نسبت، مخلوط و وارد آسیاب هاى فکى و چکشى مى شود. این مواد پس از خروج از آسیاب خشک مى شود و این بار به آسیاب گلوله اى انتقال مى یابد و در آن جا با افزودن آب کافى به دوغاب تبدیل مى شود. سپس دوغاب تهیه شده را از آن جدا مى کنند و مواد اولیه به صورت دانه هاى نرم جهت انجام مرحله ى بعد آماده مى شود.

٢ قالب گیرى مواد و تهیه ى بیسکویت: مواد اولیه، که به صورت پودر دانه بندى شده ى مرطوب در آمده، به وسیله ى دستگاه هاى پرس به شکل بیسکویت هاى کاشى خام فشرده مى شوند.

٣ پختن بیسکویت: بیسکویت هاى خشک شده به کوره هاى تونلى پخت وارد مى شوند و حدود ١٠۵٠ درجه ى سانتى گراد حرارت مى بینند و هنگام خروج به صورت کاشى پخته شده، که روى واگن هایى حمل مى شوند، به تدریج سرد و به بیرون کوره منتقل مى شوند.

۴ لعاب دادن و پختن آن: عناصرى چون وانادیم، کروم، منگنز، آهن، کبالت، نیکل، مس و … عناصر واسطه یا انتقالى براى تهیه ى لعاب رنگى محسوب مى شوند. اکسید کبالت براى رنگ آبى تا سرمه اى، اکسید آهن رنگ کرم تا حنایى و اکسید کروم رنگ هاى سبز، صورتى و قهوه اى را در شرایط مختلف ایجاد مى کنند.

ابعاد و درجه بندى کاشى ها: در گذشته رایج ترین ابعاد کاشى در ایران کاشى ١۵ سانتى متر بوده اما در سال هاى اخیر کاشى هایى با ابعاد مختلف ١ تولید و به بازار *١۵ ( عرضه مى شود.(شکل ١۵ ۶ کاشى ها از نظر مرغوبیت و نداشتن عیب به سه درجه ى یک، دو و سه تقسیم مى شوند. این درجه بندى با توجه به مقدار لکه، محل هاى لعاب نگرفته و ترک روى آن ها مشخص مى شود.

 

کف پوش سرامیک

 

 

 

 

 

مطالب پیشنهادی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا