مقدمه 

از اصلی ترین ویژگی های این سبک، نگاه رمزگونه و نمادین به هستی است. این جها نبینی و نگرش بر معماری آنها به بهترین شکل تأثیرگذار بوده است. مردمانی که با داشتن تنوع فراوان ادیان و باورها به ساخت بناهای معماری گوناگون با ساختارهای پیچیده، قدسی و در عین حال زیبا و باشکوه نایل گشته اند. از طرف دیگر، آنچه جذابیت معماری هند را برای ما دو چندان میک ند، تأثیر متقابل معماری ایرانی و هندی بر کیدیگر است. بر این اساس، بررسی سبک معماری داخلی هند و آشنایی هر چه بیشتر با آن، از اهمیت بسزایی برخوردار است. دو الگوی مهم برای خانه های هندی وجود دارد. 

کپی از این الگوها برای ساخت خانه های شهری بزرگ و وسیع متعلق به خانواده های ثروتمندان کاربرد دارد. این نوع خانه های دو یا چند طبقه عموماً گرداگرد یک یا چند حیاط طرح ریزی شد هاند و آستانه ورودی آنها در بیشتر موارد پرکارهستند و با راهروی خمیده ای به فضای درونی راه پیدا میکنند. بیشتر خانه های این الگو دیوارهای سنگکاری ضخیم و بام های مسطح سنگی دارند. بام و حیاط به صورت فضایی برای زندگی استفاده می شوند. تفاوت هایی در مناطق مختلف، به ویژه در روش ساخت و نوع مصالح این خانه ها دیده می شود.

در این الگو، اتاق های متعددی از جمله اتاق پذیرایی در طبقه دوم، اتاق های خواب، آشپزخانه و اتاقی برای حسابداری وجود دارند. آشپزخانه معمولاًً در گوشه حیاط است. اتاق آینه کاری شده نیز با تزیینات فراوان در این خانه ها وجود دارد. مبلمان و تزیینات زیبا و مجلّل از جمله سقف طلاکاری شده، تخت خواب از نقره و حکاکی های روی چوب و سنگ از ویژگی های این الگو است.

 

الگوی دیگر خانه ها مربوط به خانه جامعه مسلمانان است. الگوی خانه مسلمانان هند متأثر از باورها و اعتقادات آنها شکل گرفته است. و دارای بخش فضاهای خصوصی و بخش نیمه عمومی است. در طبقه همکف و ورودی خانه، ایوانی است که حدود ۷۵ سانتی متر از سطح خیابان بالاتر قرار دارد و پس از آن، اتاق ورودی با حفاظی به منظور حفظ حریم خصوصی از حیاط داخلی ساخته شده است.

اتاق ورودی معمولاًً از طریق پلکانی مستقیماً به طبقات بالاتر راه پیدا میک ند. مهمانان نیز از این مکان به اتاق پذیرایی رسمی در طبقۀ نخست هدایت می شوند. پس از حیاط، رواق بیرونی قرار دارد که به حیاط باز می شود. این فضا در ادامه به رواق درونی می رسد. پلکانی در حیاط قرار دارد که امکان رفت و آمد مستقل از حیاط به اتاق های بالا را فراهم می سازد.

حیاط روباز این خانه ها به تهویه هوای خانه و نوررسانی به همه طبقات کمک میک‌ند. آشپزخانه و سایر فضاهای خدماتی در اطراف حیاط قرار دارند. بعد از رواق درونی، آخرین اتاق خانه قرارگرفته است. این اتاق معمولا برای پذیرایی از خویشان نزدیک و دوستان خانوادگی بوده و همچنین برای خوابیدن کاربرد دارد.

 

برخی از ویژگی های معماری داخلی هند

رنگ: 

رنگ عنصر شاخص و کلیدی در فرهنگ و آ یین های مردم هند است. در زندگی روزمرۀ مردم هند،
استفاده از رنگ در پوشش ظاهری تا لوازم و مبلمان خانگی، مبلمان شهری، کاربرد دارد و از گِل های رنگارنگ
طبیعی، مجسمه ها و نقاشی های رنگین بر روی در و دیوار خانه ها و معابد استفاده میک نند. رنگ های سفید،
قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی و سیاه به صورت نمادین با زندگی آ یینی مذهبی مردم هند عجین شده است
و در یکفیت فضاهای داخلی مؤثر بوده است.

 

 

 موتیف و نمادهای مهم در هند:

در هند، موتیف ها و الگوهای رایج، ناشی از مذهب، عقاید، باورها،فرهنگ و محیط هستند. برخی از الگوهای ایرانی مانند گره ها و اسلیمی ها جزء موتیف های هند هستند. اشکالی همانند گل لوتوس، طرح حلزونی یا اسپیرال، بته جقه، قو، طاووس، طوطی، فیل، ماهی، برخیطرح های گیاهی و هندسی از الگوها و موتیف های متداول هستند. این موتیف ها، نمادهایی با مضامیناساطیری و آ یینی هستند و در بسیاری از عناصر و آثار تز یینی از جمله پارچه ها، کاغذ دیواری، مجسمه سازی، نقاشی، سفالگری، قالیبافی و غیره بهک ار م یروند.

 

صفحات تاشوی چوبی جِلی:

صفحات چوبی به شکل منبّتک اری شده، مشبک و یا همراه با نقاشی های هندی به تقسیم بندی فضاهای داخلی کمک میک نند و امکان ایجاد پلان باز و فضاهای منعطف، عبور نور و ایجاد سایه روشن های زیبا و تهویۀ هوا را مهیّا می سازند.

 

 **جِلی اصطلاحی است که در هندوستان به سنگ های سوراخ دار یا صفحات مشبک با طرح های هندسی
و گیاهی گفته می شود. از طریق جِلی امکان تهویه در ساختمان، کنترل نور شدید و نیز حفظ خلوت
درونی یا پرده سرا (که در نظام اجتماعی اسلام بسیار اهمیت داشت) مهیا می شود

 طرح های اولیه جلی، به شکل طرح های هندسی بر روی سنگ بود، ولی بعد از ورود مسلمانان، طرح های گیاهی و اسلیمی مانند آنچه در تاج محل م یبینیم، به این طرح ها اضافه شدند. جلی ها تنها در طرح پنجره ها
بهک ار برده نمی شوند، بلکه در برخی عناصر فضای داخلی کاربرد دارند. زیباترین جلی ها را می توان در
مسجد سیدی سید، مقبره سلیم چیشتی و تاج محل مشاهده کرد.

 

 

 

شکل طا قها:

طا قهای نعل اسبی، اوجی )طاقی نوک تیز(، طا قهای سه حلقه )تری فویل(، طا قهای چند
حلقه )مولتی فویل بیشترین کاربرد را در معماری داخلی هند دارند و به فضا ماهیت هندی میبخشند.

 

تزیینات پرکار:

در معماری داخلی هند، تز یینات پرکاری از انواع حکاکی ها، منبتک اری ها و نقاشی ها بر روی سطوح فضای داخلی از سقف تا دیوار و کف مشاهده می شود. گویی هیچ نقطه ای از فضا از هنر هندینباید بی بهره بماند. انواع مختلفی از پارچه های متنوع رنگی، قالی ها و انواع مبلمان بر ازدیاد عناصر و شلوغ شدن فضا می افزایند.

 

 

 

انواع هنرها و تزیینات داخلی هند:

در چیدمان به سبک هندی از انواع و اقسام پارچه ها استفاده می شود.
همان گونه که به سبب تعداد رنگ، استفاده از حکاکی ها و منبتک اری های پرکار در مبلمان و سطوح فضایی
کثرت و تنوّع وجود دارد، در استفاده از پارچه های متنوع و طرح های مختلف نیز این تعدد مشاهده می شود.
از انواع طر حهای پارچ های تز یینی نظیر سرمه دوزی و پولک دوزی در فضاهای داخلی به سبک هندی استفاده
می شود. هند یها برای پوشش کف فضاهای داخلی از نوعی کف پوش با طر حهای هندسی و خطوط حاشی های
باریک که با نقوش گیاهی در حاشیه و نقش یک حیوان و یا گل در وسط تز یین م یشدند، استفاده کردند.
نقاشی در هند یک هنر کاملاً باستانی محسوب می شود که در تز یین سطوح فضاهای داخلی کاربرد فراوانی دارد.
هنر سفالگری از هنرهای مهم هند است. در حالت کلی، ظروف سفالی هند به سه دسته، بدون لعاب، لعابدار
و مجسمه های سفالی تقسیم بندی می شوند.

هنر منبتک‌اری روی چوب از مهم ترین و اصیل ترین صنایع هنری هند محسوب می شود. منبتک‌اری کیی
از هنرها و صنایع دستی است که در آن نقش ها به صورت نقش برجسته روی زمینۀ کار قرار م یگیرند.
منبتک اری بیشتر به صورت کندهک‌اری روی چوب اجرا می شود. منبتک اری روی چوب در هند، تجلی عینی
پیوندی تف یکک ناپذیر میان هنر و مذهب است. نقاشی روی مبلمان های چوبی مانند کمدها حاوی مضامین
سمبولیک و نمادینی چون انواع ماندالاها، لوتوس، گلی اس، تصاویر اساطیری و غیره هستند.

 

برخی از عناصر و مبلمان هند

۱ تابخور سلطنتی: نوعی صندلی چوبی است که دارای منبتک اری های زیبا و پرکار است.
۲ میزهای مربعی شکل: میزهای مربع شکل با پایه های کوتاه (حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر) و همراه با
نقاشی های زیبا هستند.
۳ تخت خواب های هندی: تخت خواب های هندی دارای مشخصه های ویژه ای ازجمله طاق، پرده های سلطنتی،
ستون، منبتک اری و غیره هستند.
۴ انواع کتابخانه های هندی: طرح کتابخانه های هندی با حکاکی های پرکار و اغلب شامل طاق های چند
۲ و یا ۳ تایی بر اساس ابعاد فضای موردنیاز هستند. ، حلقه به صورت ۱
۵ صندل یها و مبل های پایه کوتاه هندی: این مبلمان ها نیز مانند سایر عناصر کاربردی و تز یینی هند،
دارای نقش و نگارهای متنوعی می باشند.
۶ مَندیر: محل عبادتی است که در هرجایی از خانه غیر از اتاق خواب می توان قرار داد. مندیرها بعضی
دارای در و برخی بدون در هستند.
۷ اشیای تزیینی کوچک: انواع مختلف جعبه های تز یینی، کاسه، گلدان، کوزه، قاب عکس، آینه، شمعدان،
سینی، قلیان، مجسمه حیوانات مقدس مانند فیل، اسب، طاووس وغیره در فضاهای داخلی استفاده می شوند.

۸ روشنایی مصنوعی: در معماری سنتی هندی، شمع ها را در طاقچه های سنگی طا قدار قرار م یدهند که در فضای داخلی و محوطه خارجی (مانند حیاط)، نقش تز یینی و روشنایی را ایفا میک‌نند. عود کیی از عناصر مهم تز یینی در خانۀ هندی است. نوعی چراغ نفتی کوچک در خانه های هندی وجود دارد که اغلب با خاک رس ساخته می شود و نوع برنجی آن در خانه ها و معابد برای روشنایی در مراسم خاص استفاده می شود. چراغ های برنجی اغلب با طرح پرنده های اساطیری ساخته می شوند. به طور کلی تنوع مصالح در ساخت چرا غها بسیار است و نمونه هایی از آنها با مرمر، چوب، موزائیک و فلز ساخته می شوند.

 

معماری داخلی مصر