بررسی تأثیر اجرای قانون هدفمندی یارانهها بر مصرف انرژی در صنعت ساختمان
بهینهسازی علمی و فنی کمتر از یک درصد است
گروه تکنولوژی ساخت- ناهید نعیمی: طبق آمار رسمی، بالا بودن سرانه مصرف انرژی در مقایسه با استانداردهای جهانی، از دیرباز گریبانگیر بخش انرژی کشور بوده است. بنابراین طی چند سال اخیر، کاهش سرانه مصرف انرژی به یکی از اهداف مهم دولت و مجلس تبدیل شده است.
در راستای تحقق همین هدف، طرح هدفمندی یارانهها از سال ۸۹ در کشور اجرا شد که میتوان آن را محور اصلی برنامهها و سیاستهای اقتصادی دولت دهم نامید.
طبق آمار اعلام شده از سوی محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهور در آخرین روزهای شهریور سال جاری، با اجرای قانون هدفمندی یارانهها، تاکنون بیش از ۲۳میلیارد دلار صرفهجویی صورت گرفته است. همچنین با مدیریت تبعات ناشی از آن، بیش از ۶۸ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی به بیش از ۷۳ میلیون ایرانی پرداخت شده است.
به گزارش خبرنگار ساختمان و پلیمر، این در حالی است که به اذعان رئیس انجمن بهینهسازی مصرف انرژی ایران، در طول مدت اجرای قانون هدفمندی یارانهها، آمار افرادی که اقدام به بهینهسازی علمی و فنی کردهاند، به یک درصد نیز نمیرسد.
ساختمانهای مسکونی، مسئله این است!
اگرچه هدف از اجرای این طرح، صرفهجویی در مصرف انرژی و مصرف بهینه آن بود، اما بسیاری از کارشناسان و مسئولان معتقدند که این هدف هنوز کاملا محقق نشده است. از طرفی، با افزایش شدید قیمت حاملهای انرژی، بسیاری از تولیدکنندگان مصالح و کالاهای ساختمانی که توان مالی لازم برای تعویض ماشینآلات قدیمی و خرید دستگاههای نوین با صرف انرژی کمتر را نداشتند، همچنان در کنار صرف انرژی و هزینه بالا به تولید خود ادامه میدهند، یا به دلیل فشارهای تحمیلی ناشی از افزایش هزینهها، ناگزیر به توقف تولید خود شدهاند.
مسلم سرآبادانی، تولیدکننده در و پنجره آلومینیوم دوجداره در این راستا معتقد است: حذف یارانهها و افزایش هزینه تولید برای تولیدکنندگان مشکلساز شده است. با این حال تولیدکنندگان مجبور به ادامه تولید، علی رغم صرف انرژی زیاد هستند. درواقع با اجرای قانون هدفمندی و متعاقبا افزایش هزینههای انرژی، انگیزه صرفهجویی در عموم و بخش خانگی ایجاد شده، اما تاثیر منفی بر صنعت کشور داشته است.
در مقابل آرش نجفی، رئیس انجمن بهینهسازی مصرف انرژی ایران معتقد است: مشکل مهم در بهینهسازی مصرف انرژی، مربوط به ساختمانهای مسکونی است و کارخانهها و ساختمانهای صنعتی، به طور جدی قابلیت اعمال بهینهسازی مصرف انرژی را دارند.
وی با بیان این مطلب افزود: اگر دولت، اعتبارات مقرر را به تولیدکنندگان ارائه کند، واحدهای تولیدی به سرعت میتوانند با نوسازی صنایع خود در این حوزه موثر عمل کنند. به این ترتیب و با صرف اعتبار جهت بهینهسازی واقعی انرژی برای کارخانههایی که وجود خارجی دارند، شاهد کاهش ۳۴ درصدی مصرف انرژی در حوزه صنعت خواهیم بود.
لزوم تعویض وسایل پرمصرف با کممصرف
بر اساس این گزارش، با توجه به اینکه برای بهینهسازی ۳۵ درصدی مصرف انرژی در حوزه ساختمان، نزدیک به ۶۰میلیارد دلار بودجه لازم است، مسئولان وزارت نیرو حل این معضل و کاهش سرانه مصرف انرژی را در گرو اجرای طرح تعویض وسایل پرمصرف با لوازم کممصرف توسط مسئولان این وزارتخانه عنوان و پیشنهاد آن را ارائه کردهاند. به گفته این مسئولان، اگرچه در طول مدت هدفمندی یارانهها، مردم برای صرفهجویی در مصرف انرژی تلاش کردهاند، اما وجود وسایل پرمصرف انرژی در منازل مسکونی و ناتوانی مالی مردم برای تعویض این لوازم، یکی از موانع مهم است.
یارانهها را مستقیما پرداخت نکنید
در همین راستا رئیس انجمن بهینهسازی مصرف انرژی ایران نیز راهکار کاهش و بهینهسازی مصرف انرژی در کشور را پرداخت نکردن مستقیم یارانهها به مردم میداند.
به اعتقاد نجفی، هزینه بهینهسازی مصرف انرژی در ساختمانهای کشور باید از طرف بانکها به شرکتهای تخصصی بهینه سازی پرداخت و سپس این پول از محل یارانهها به طور اقساطی دریافت شود و تا زمانی که دولت به این راهکار توجه نکند، نمیتوان در حوزه کاهش مصرف انرژی کاری از پیش برد.
وی معتقد است: دولت باید برای بهینهسازی واحدهای مسکونی، بودجهای مصوب و هزینه این تغییرات ضروری جهت کاهش مصرف انرژی را پرداخت کند. چون مردم قادر به اعمال این تغییرات با بودجه خودشان نیستند. در غیر این صورت دستیابی به بهینهسازی واقعی سالها زمان میبرد.
نجفی با تاکید بر لزوم سرمایهگذاری جدی در زمینه تعویض پنجرهها، شیرهای آب و… در برای بهینهسازی مصرف انرژی افزود: با مبلغی که به عنوان یارانه به مردم پرداخت میشود، آنها نمیتوانند اقدام موثری در کاهش مصرف انرژی انجام دهند. شاید این اقدام، اثرگذاری رفتاری در خصوص کاهش مصرف انرژی از سوی آنها را به دنبال داشته باشد. اما این اثرگذاری کوتاه مدت است.
به اعتقاد عبدالکریم جمیری، عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز گسترش مصرف انرژیهای پاک مثل انرژی خورشیدی در کشور از راهکارهای دولت است که اجرای آن در شرایط موجود که کشور درگیر شرایط خاص اقتصادی و بحث تحریمهاست، میتواند به کاهش سرانه مصرف انرژی در کشور بینجامد. اما لازمه آن این است که دولت با فرهنگسازی و ایجاد زیرساختهای لازم در کشور به اجرای آن کمک کند.